Το Μπλόκο του Βύρωνα, 7 Αυγούστου 1944

 Από την ιστορία της πόλης μας:

Το Μπλόκο του Βύρωνα

 7 Αυγούστου 1944

Στις 7 Αυγούστου 1944 δυο γερμανικοί λόχοι και 800 γερμανοτσολιάδες των Ταγμάτων Ασφαλείας, βαριά οπλισμένοι με πολυβόλα, όλμους και μπαζούκας, έστησαν μπλόκο στον συνοικισμό του Βύρωνα.

Η αρχικη πλάκα με τα ονόματα των εκτελεστέντων

Μετά από τετράωρη μάχη που έδωσαν με ελαφρές δυνάμεις του ΕΛΑΣ που αναπτύχθηκαν εκεί, κατάφεραν τελικά να ολοκληρώσουν το μπλόκο του συνοικισμού. Γερμανοί και Ταγματασφαλίτες μετρούσαν αρκετούς τραυματίες και ένα Γερμανό αξιωματικό νεκρό, ενώ οι ΕΛΑΣΙΤΕΣ, πολλούς τραυματίες και δυο νεκρούς. 

Τελικά στην πλατεία του Βύρωνα αφού συγκέντρωσαν 1.000 άνδρες, που τους έστειλαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου, Έλληνες συνεργάτες τους, φορώντας μάσκες υπέδειξαν 10 μέλη της ΕΑΜικής Αντίστασης, όπου και εκτελέστηκαν αφού βασανίστηκαν.

Μαζί τους εκτελέστηκε και ο εικοσάχρονος ΕΠΟΝΙΤΗΣ Παναγιώτης Κασιμάτης, ο οποίος στην προσπάθεια του να σώσει τους προγραμμένους, βγήκε μπροστά και φώναξε ότι αυτός σκότωσε τον Γερμανό αξιωματικό.

Τα ονόματα των εκτελεσθέντων:

·                    

·                      Μυλωνάς Λευτέρης - ετών 22

                      Μαλαμούτης Γιώργος - ετών 22

·                     Μουρίκης Κώστας - ετών 19

·                     Κεσέρογλου Ιορδάνης - ετών 17

·                     Χατζηιωάνου Ιπποκράτης - ετών 23

·                     Μερκουριάδης Ιάκωβος - ετών 18

·                     Κλειδάς Γιώργος - ετών 35

·                     Κασιμάτης Παναγιώτης - ετών 20

·                     Καλίτας Βαγγέλης - ετών 25

·                     Διαμαντόπουλος Γιώργος - ετών 25

·                     Καπιτσίκης Μανώλης - ετών 18

·                     MARTCHELLO BARAYALE-ετών 25  Ιταλός λοχίας αντιφασίστας.  Το όνομα του προστέθηκε στους εκτελεσθέντες  μετά από έρευνα του Δημοτικού Συμβουλίου όπου διαπιστώθηκε ότι εκτελέστηκε στο μπλόκο του Βύρωνα    

Παραθέτουμε τα παρακάτω κείμενα:

.Μια μαγνητοφωνημένη συνέντευξη του Κ.Γ. από τον ΟΠΛΑ Βύρωνα, μέσα από το βιβλίο του Ιάσονα Χανδρινού “Το τιμωρό χέρι του λαού. Η δράση του ΕΛΑΣ και της ΟΠΛΑ στην κατεχόμενη πρωτεύουσα 1942-1944″. Την μαρτυρία του Κ.Γ. επιβεβαιώνει και η σωζόμενη αναφορά του ΙΘ’ Αστυνομικού Τμηματος Βύρωνα

.Ένα άρθρο της δημοσιογράφου-ιστορικού Κατερίνας Μπαλκούρα, για το Μπλόκο του Βύρωνα.

. Επίσης άρθρο που δημοσιεύτηκε στη σελίδα στο Facebook Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών, 9 Αυγούστου 2013. 

.Τέλος την συγκλονιστική μαρτύρια του Χαράλαμπου Γεωργιάδη "Πώς σώθηκα από τη χαριστική βολή των Εκτελεστών".

. Μια μαγνητοφωνημένη συνέντευξη του Κ.Γ. 

 

Το μεσημέρι της 7ης Αυγούστου, το Φρουραρχείο του Βύρωνα, με επικεφαλής τον “αριστερόχειρα” λοχαγό και πρώην μέλος της ΟΠΛΑ Μανόλη Τζουλιαδάκη, είχε εμπλακεί σε μία αψιμαχία ρουτίνας με γερμανους και ταγματασφαλίτες κατά μήκος της λεωφόρου Χρυσοστόμου Σμύρνης. 

Διατηρώντας μια απόσταση 300 μέτρων από τους αντιπάλους, δύο μαχητές, ο Αριστοτέλης Τσιφλάκος (γνωστότερος ο “Βάγγος Καμπούρης”) κι ο νεαρός Κ.Γ., υπεράσπιζαν το αριστερό μέρος του δρόμου υποχωρώντας σταδιακά προς το αλσύλλιο της Αγ.Τριάδας. Αφού περασαν μέσα απ΄την κλειστή αγορά του Βύρωνα, στο ύψος του Αγ.Λαζάρου και εξήλθαν στην οδό Μεσολογγίου, πρόσεξαν ένα γερμανικό τζιπ που τους καταδίωκε.

“Ο Βάγγος τράβηξε κανα δυο ριπες και άλλλαξε δεσμίδα κι εγώ τον κάλυπτα με το Μαουζερ. Καλυπτόμασταν και βλέπαμε προς την κατηφόρα και ήρθε ένα τζιπ γερμανικό από αυτά τα χαμηλά. Κι ήταν ένας αξιωματικός γερμανός, μάλλον λοχαγος, και τσολιάδες. 

Εμείς καλυφθήκαμε στο στενό μέρος που τελείωνε το αλσύλλιο της Μεσολογγίου που κάνει ένα δίχαλο περίπου και βλέπαμε. Απόσταση 500 μέτρα περίπου. Μπορεί και 300. Πλατεία Αγ.Λαζάρου μέχρι πάνω. Κατεβαίνει ο γερμανός και την ώρα που το λέω του Βάγγου, έριξε ριπή και τον τραυμάτισε”.

Σε αντίποινα, εντεκα νεαροί, μεταξύ των οποιων κι ο γραμματέας της ΕΠΟΝ Βυρωνα, Παναγιώτης Κασιμάτης, εκτελέστηκαν από τους γερμανούς επί της Χρυσοστόμου Σμύρνης, στη γωνία του παιδικού σταθμού “Μοργκεντάου” και άλλοι 600 πήραν το δρόμο για τα γερμανικά στρατόπεδα. Ο Βύρωνας άδειασε και από στελέχη, αφού κάπου 70 μαχητές από το ΙΙ Τάγμα κι οι ομάδα της ΟΠΛΑ κατέφυγαν προσωρινά στο Κατσιπόδι και το Δουργούτι.

 

Μαγνητοφωνημένη συνέντευξη Κ.Γ. (ΟΠΛΑ Βύρωνα). Τη μαρτυρία επιβεβαιώνει η σωζόμενη αναφορά του ΙΘ’ Αστυνομικού Τμηματος Βύρωνα

ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ 

Της Κατερίνας Μπαλκούρα

Έντεκα παλικάρια εκτελέστηκαν από Γερμανούς και Έλληνες συνεργάτες τους τον Αύγουστο του 1944. Η αυτοθυσία του 20χρονου Π. Κασιμάτη για να γλιτώσει τους άλλους, δείχνει το μεγαλείο της Αντίστασης.

Παράλληλα με τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις και τα αντίποινα των Γερμανών σε όλη την Ελλάδα αναπτυσσόταν η τρομοκρατία στις πόλεις. Tα λεγόμενα μπλόκα γίνονταν κυρίως σε συνοικίες-προπύργια της ΕΑΜικής αντίστασης με βαθιές ιδεολογικές ρίζες που αποτελούσαν τους βασικούς στόχους των αντιΕΑΜικών δυνάμεων.

Στόχος ήταν η εξόντωση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ και η σύλληψη ομήρων για τα γερμανικά στρατόπεδα εργασίας. Ο ρόλος του «κουκουλοφόρου» στα μπλόκα ή του ένοπλου τμήματος δεν εξαντλούνταν μόνο στην κατάδοση αλλά ήταν και επιχειρησιακός. Σ’ αυτή την περίπτωση οι συλλήψεις και οι εκτελέσεις μπορούσαν να στηρίζονται σε προηγούμενες πληροφορίες, προσωπικές διαφορές, συμφέροντα ακόμα και σε τυχαία γεγονότα.

Μόνιμος συναγερμός

Τον εφιαλτικό Αύγουστο του 1944 η τακτική των μπλόκων συνεχίστηκε με ακόμα μεγαλύτερη σκληρότητα με την εμπλοκή ισχυρότερων δυνάμεων απ” την πλευρά των Γερμανών. Μονάδες της Βέρμαχτ και τμήματα των Waffen SS ή της Αστυνομίας πρωταγωνιστούσαν σε μπλόκα και μάχες στις συνοικίες της Αθήνας. Πληροφορίες για τα μπλόκα που ετοίμαζαν οι Γερμανοί και οι Έλληνες συνεργάτες τους (ταγματασφαλίτες, Μπουραντάδες, Παπαγιώργηδες) έφταναν από ανθρώπους του ΕΛΑΣ που βρίσκονταν σε θέσεις-κλειδιά (ακόμα και σε αστυνομικά τμήματα).

Οι ΕΛΑΣίτες των Ανατολικών Συνοικιών βρίσκονταν σε μόνιμο συναγερμό, συνήθως στα νταμάρια του Κοπανά, του Καρέα, σε γκρεμισμένα σπίτια ακόμα και σε χαντάκια αγκαλιά με τα αυτόματα και τις χειροβομβίδες, αιφνιδιάζοντας τους Γερμανούς και τους Ελληνες συνεργάτες τους. Κάτι τέτοιο έγινε και το μεσημέρι της 7ης Αυγούστου 1944. Το τμήμα Ασφαλείας Μακρυγιάννη είχε ζητήσει τη γερμανική συνδρομή προκειμένου να εγκατασταθούν δυνάμεις του στην περιοχή του Βύρωνα.

Ετσι οι Γερμανοί, πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν τους πιστούς τους συνεργάτες, ξεκίνησαν με προορισμό την περιοχή. Την ίδια στιγμή το Φρουραρχείο του Βύρωνα έχοντας επικεφαλής τον λοχαγό και πρώην μέλος της ΟΠΛΑ Μανόλη Τζουλιαδάκη είχε εμπλακεί σε μια συνηθισμένη αψιμαχία με Γερμανούς και ταγματασφαλίτες στον κεντρικό δρόμο που ένωνε τον Βύρωνα με το Παγκράτι.

Λίγο πιο κάτω προς το αλσύλλιο της Αγίας Τριάδας βρίσκονταν δύο άλλα μέλη του Φρουραρχείου, ο Αριστοτέλης Τσιφλάκος ή Βάγγος Καμπούρης μαζί με τον Κ.Γ., που είχαν φτάσει μέχρι την αγορά του Βύρωνα, βγήκαν πίσω απ” το εκκλησάκι της πλατείας του Αγίου Λαζάρου και έφτασαν στο αλσύλλιο της Αγίας Τριάδας. Από εκεί είδαν το ένα γερμανικό τζιπ που τους κατεδίωκε.

Τότε ο Βάγγος έριξε και ο Γερμανός αξιωματικός έπεσε νεκρός. Ακολούθησε συμπλοκή ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ και τις ενισχυμένες με άνδρες των Σωμάτων Ασφαλείας γερμανικές δυνάμεις. Μετά τη λήξη της συμπλοκής απ” το μπαλκόνι του αστυνομικού τμήματος εμφανίστηκε ο Βυρωνιώτης ταγματασφαλίτης Τριαντάφυλλος Κοτζαμάνης και ουρλιάζοντας απ” τον τηλεβόα καλούσε τον κόσμο να παραδώσει ΕΑΜίτες και κομμουνιστές, διαφορετικά θα προέβαινε σε άκριτες εκτελέσεις. Κανείς δεν ανταποκρίθηκε.

Ετσι Γερμανοί και ταγματασφαλίτες μιλώντας για έλεγχο ταυτοτήτων ξεχώρισαν κάποιους και τους χώρισαν σε εξάδες με το μέτωπο προς τη γέφυρα του Βύρωνα. Τότε ο Γερμανός αξιωματικός που επόπτευε την «επιχείρηση» επέλεξε κάποιους νέους μέσα απ” τις εξάδες και τους έστησε στον μαντρότοιχο του παιδικού σταθμού του «Μοργκεντάου» στη Χρ. Σμύρνης. Ζήτησε τότε να παραδοθεί ο δολοφόνος του Γερμανού για να τους αφήσει ελεύθερους.

Χαρακτηριστική όλων αυτών είναι η αναφορά του ΙΘ” Αστυνομικού Τμήματος Βύρωνα: «Την 7/8/1944 και ώραν 17.40 γερμανικά αυτοκίνητα (2) πλήρη στρατιωτών διερχόμενα εκ της αγοράς Βύρωνος εδέχθησαν ριπή πολυβόλου παρ” Εαμίτου και ετραυματίσθησαν εις Γερμανός αξιωματικός και εις στρατιώτης, μετ΄ολίγον κατέφθασε ισχυρά γερμανική δύναμις ήτις διέταξε τη συγκέντρωση απάντων των ανδρών του συνοικισμού εις την πλατείαν Σμύρνης όπου συνεκεντρώθησαν 1.000 άνδρες. Παρέλαβε 10 αδιακρίτως εκ των συγκεντρωθέντων και τους εξετέλεσαν επιτόπου, άλλους δε 600 άνδρας τους μετέφερον εις Χαϊδάρι και εκείθεν τους μετέφερον εις Γερμανίαν».

Η αναφορά της αστυνομίας όμως δεν περιλαμβάνει τον 11ο ήρωα εκείνης της μέρας. Ηταν ο 20χρονος ΕΠΟΝίτης, φοιτητής του Πολυτεχνείου και γραμματέας της ΕΠΟΝ Ζωγράφου, Παναγιώτης Κασσιμάτης, που ενώ βρέθηκε τυχαία στο σημείο του μπλόκου, βλέποντας αποφασισμένο τον Γερμανό αξιωματικό να εκτελέσει τα 10 παλικάρια μπήκε μπροστά και πήρε εκείνος την ευθύνη επάνω του προκειμένου να γλιτώσει τους άλλους 10. «Σταματήστε, φονιάδες. Εγώ σκότωσα τον αξιωματικό σας. Εμένα να σκοτώσετε». Ο Γερμανός αξιωματικός, που είχε δώσει και τον λόγο της στρατιωτικής του τιμής πως αν παρουσιαστεί ο ένοχος θα άφηνε τους μελλοθάνατους ελεύθερους, τον εκτέλεσε απλά πρώτο. Στη συνέχεια ζήτησε απ” τον Ιάκωβο Μερκουριάδη να μιλήσει γιατί θα είχε την τύχη του Κασσιμάτη. Εκείνος απάντησε: «Αφού αυτός δεν φοβήθηκε το πιστόλι γιατί να φοβηθώ εγώ;». Λίγο αργότερα τα 11 παλικάρια ήταν νεκρά.

Μια μαρμάρινη στήλη στο σημείο θυμίζει σε όσους το έζησαν και γνωρίζει σε όσους δεν τους το έμαθε ποτέ κανείς ότι στο σημείο εκείνο στις 7 Αυγούστου του 1944 εκτελέστηκαν οι:

1 Μυλωνάς Λευτέρης – ετών 22, 2 Kαλαμούτης Γιώργος – ετών 22, 3 Μουρίκης Κώστας – ετών 19, 4 Καϊσέρογλου Ιορδάνης – ετών 17, 5 Χατζηιωάνου Ιπποκράτης – ετών 23, 6 Μερκουριάδης Ιάκωβος – ετών 18, 7 Κλειδάς Γιώργος – ετών 35, 8 Κασιμάτης Παναγιώτης – ετών 20, 9 Καλαϊτζής Βαγγέλης – ετών 25, 10 Διαμαντόπουλος Γιώργος – ετών 25, 11 Καπίτσικας Μανώλης – ετών 18. 12 MARTCHELLO BARAYALE  Ιταλός αντιφασίστας, μετά από έρευνα διαπιστώθηκε ότι εκτελέστηκε στο μπλόκο του Βύρωνα    

Την ώρα που συνέβαιναν όλα αυτά, όλοι άκουγαν τη μάχη που έδινε η ομάδα του Κολλημένου στη Νεράιδα, στο τέρμα της Α. Κοραή που αρχίζει απ” του Μοργκεντάου. Οι ριπές από τα αυτόματα και τις χειροβομβίδες έπεφταν για να σπάσει ο κλοιός των ταγματασφαλιτών και να διαφύγουν. Όμως δεν τα κατάφεραν τελικά γιατί οι γερμανοτσολιάδες ήταν περισσότεροι και είχαν βαρύτερο οπλισμό. Οι 600 συλληφθέντες του μπλόκου κατέληξαν στο Χαϊδάρι κι από κει οι περισσότεροι οδηγήθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας.

Διαφυγή στα βουνά

Σε όλες τις περιπτώσεις των μπλόκων, όσοι προλάβαιναν να διαφύγουν το έκαναν. Τακτική πάντως των ΕΑΜικών οργανώσεων ήταν όταν υπήρχε πληροφορία για επικείμενο μπλόκο να απομακρύνονται οι κάτοικοι. Το ίδιο έγινε και στον Βύρωνα όπου ο ΕΠΟΝίτης Θόδωρος Κυριακίδης καλούσε τους κατοίκους να μην υποκύψουν στις απειλές των Γερμανών αλλά να φύγουν προς τα βουνά. Πράγματι στο μπλόκο του Βύρωνα οι χαράδρες και οι σπηλιές του Υμηττού είχαν γεμίσει κόσμο. Ο Βύρωνας άδειασε και από στελέχη, αφού περίπου 70 μαχητές από το ΙΙ/2 Τάγμα του ΕΛΑΣ και ομάδες της Πολιτοφυλακής κατέφυγαν προσωρινά στο Κατσιπόδι και το Δουργούτι.

Κάποιοι ελάχιστοι έμειναν για να μην αφήσουν τον Βύρωνα στο έλεος των εχθρών. Το επόμενο πρωί τρεις ΟΠΛΑτζήδες των Ανατολικών Συνοικιών, οι Σουλιτζιδάκης, Σωτηράκος και Μπαλμπακάκης, θα παρατηρούσαν τις ύποπτες κινήσεις ενός με πολιτικά. Λίγο αργότερα αυτός θα έπεφτε νεκρός, για να αποκαλυφθεί ότι ήταν άνθρωπος της Ειδικής Ασφάλειας. Ηταν η αρχή που θα οδηγούσε λίγες ώρες αργότερα το ποτάμι του αίματος στο Δουργούτι…

ΠΗΓΗ: http://lefteria-news.blogspot.gr Δημοσιεύτηκε Κυριακή, 11 Αυγούστου 2013

 

ΤΟ ΜΠΛΟΚΟ ΤΟΥ ΒΥΡΩΝΑ

Η φλόγα της λευτεριάς καίει ακόμα

Ήταν Δευτέρα 7 Αυγούστου 1944, απομεσήμερο, όταν γερμανικά στρατεύματα με τη συνδρομή των ταγματασφαλιτών θα έζωναν το Βύρωνα απ' άκρη σ' άκρη. Σε λίγο το χωνί του γερμανοτσολιά θα μετέδιδε τη διαταγή του Γερμανού στρατιωτικού διοικητή: "Να συγκεντρωθούν όλοι οι άνδρες στην πλατεία της Αστυνομίας". Συγκεντρώθηκαν κάπου 1.000 άτομα.

Η πλατεία της Αστυνομίας είναι γεμάτη, οι ταγματασφαλίτες και οι Γερμανοί με τα πολυβόλα και τα ντουφέκια σημαδεύουν το πλήθος. Και δε θα αργήσει ν' αρχίσει το "έργο" των κουκουλοφόρων. Κάποιος, ψηλός, λιγνός με πολιτικά, λένε οι πηγές, υποδείχνει ένα ένα τα παλικάρια που οι ταγματασφαλίτες θα πάρουν υπό την απειλή του πιστολιού και θα οδηγήσουν στη μάντρα της Χρυσοστόμου Σμύρνης. Οι επιλεγμένοι ήταν ένα βήμα πριν το θάνατο, αλλά οι κατακτητές και τα ανθρωπόμορφα τέρατα με την ελληνική φωνή που τους συνόδευαν είχαν διέξοδο. Μπορούσε να σώσει τη ζωή του όποιος πρόδιδε.

Ένα αγόρι που αρνήθηκε να μαρτυρήσει τους ΕΑΜίτες της συνοικίας εκτελέστηκε εν ψυχρώ μπροστά στα μάτια όλων. Την ίδια τύχη είχαν άλλοι δύο από τους επιλεγμένους του κουκουλοφόρου καθώς οδηγούνταν στη μάντρα. Ένα τέταρτο παλικάρι που είχε κρυφτεί στο απέναντι ξυλουργείο δολοφονήθηκε επίσης εν ψυχρώ, όταν έγινε αντιληπτό και επιχείρησε να διαφύγει.

Ως εκείνη την ώρα ο Βύρωνας πλήρωνε βαρύ φόρο αίματος. Κι ακόμη δεν είχε παιχτεί η τελευταία πράξη του δράματος. Πριν όμως φτάσουμε σ' αυτήν αξίζει να πούμε δυο λόγια για το Βύρωνα της κατοχής και της αντίστασης.

Ο Βύρωνας της κατοχής και της αντίστασης

 Από την άνοιξη του 1944 οι Γερμανοί κατακτητές και οι συνεργάτες τους των ταγμάτων ασφαλείας είχαν υποχρεωθεί να εγκαταλείψουν το λεκανοπέδιο της Αττικής και να περιοριστούν στο κέντρο της Αθήνας και στις πολύ κεντρικές συνοικίες. Οι ανατολικές συνοικίες είχαν ουσιαστικά απελευθερωθεί. Εκεί ήταν ο έκτος ΕΑΜικός Εθνικοαπελευθερωτικός τομέας, που περιλάμβανε τις περιοχές Ζωγράφου, Κουπόνια, Ιλίσια, Καισαριανή, Παγκράτι, Νέα Ελβετία, Κοπανάς, Γούβα, Μετς, Αγιάννης, Νέος Κόσμος, Υμηττός, Δουργούτι, Κατσιπόδι, Ηλιούπολη, Βύρωνας.

Όσο πλησίαζε η ώρα της απελευθέρωσης της χώρας, όσο πλησίαζε η στιγμή της ήττας του φασισμού διεθνώς, τόσο περισσότερο αυξανόταν η πίεση του κατακτητή και των συνεργατών του πάνω στις ελεύθερες περιοχές. Έτσι τα "μπλόκα" και τα "ντου" των γερμανοτσολιάδων πολλαπλασιάστηκαν στις ελεύθερες ΕΑΜικές συνοικίες από το καλοκαίρι του '44 κι ένα απ' αυτά έλαβε χώρα στο Βύρωνα στις 7 Αυγούστου, για να καταλήξει - όπως συνήθως κατέληγαν αυτές οι επιχειρήσεις του εχθρού - σε αιματηρό τέλος.

Ο Βύρωνας δεν ήταν μια οποιαδήποτε συνοικία της Αθήνας. Ηταν μια προσφυγοσυνοικία 25 περίπου χιλιάδων κατοίκων στα χρόνια της κατοχής που οι περισσότεροι απ' αυτούς ήταν οργανωμένοι στο ΕΑΜ - ΕΛΑΣ. Λίγοι ήταν οι ανοργάνωτοι κι ελάχιστοι, δακτυλοδεικτούμενοι, οι προδότες.

Από το χειμώνα του '44 η συνοικία του Βύρωνα ήταν ελεύθερη. Για την ακρίβεια ελεύθερη - πολιορκημένη. Μέσα στη συνοικία οι ΕΛΑΣΙΤΕΣ, οι ΕΠΟΝΙΤΕΣ, το ΕΑΜ, το ΚΚΕ, ο λαός. Κι απ' έξω οι προδότες και οι ξένοι κατακτητές. Μέσα στη συνοικία η ζωή ήταν οργανωμένη στα πρότυπα της Ελεύθερης Ελλάδας. Η εξουσία ήταν λαϊκή και οι άνθρωποι, παράλληλα με τον πόλεμο, ανέπτυσσαν σπουδαίες πολιτιστικές δραστηριότητες που κάπου κάπου διακόπτονταν από τις επιθέσεις των ορδών του φασισμού. Να τι ήταν και να γιατί πλήρωσε ο Βύρωνας στο μπλόκο της 7ης Αυγούστου 1944.

Η τραγωδία

Ήταν 7 Αυγούστου 1944 κι ο ήλιος άρχισε να γέρνει στο Βύρωνα. Οι γερμανοτσολιάδες έπρεπε πια να εγκαταλείψουν τη συνοικία, αφού το σκοτάδι σε μια περιοχή τόσο εχθρική γι' αυτούς δεν ήταν καθόλου δικός τους σύμμαχος. 

Στη μάντρα της οδού Χρυσοστόμου στέκονται δώδεκα παλικάρια. Σε λίγο θα τα θερίσει ο θάνατος που σπέρνουν οι ριπές των όπλων. Μόνο ένας θα σωθεί κι αυτός από τύχη. Στη συνέχεια ο εχθρός θα αποχωρήσει από τον τόπο του εγκλήματος, παίρνοντας μαζί του για το στρατόπεδο Χαϊδαρίου τετρακόσιους ογδόντα εφτά Βυρωνιώτες. Οι περισσότεροι θα σταλούν στη Γερμανία και πολλοί απ' αυτούς θα πεθάνουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Βαρύ το τίμημα, αλλά το αληθινό μπόι του ανθρώπου - λέει ο ποιητής - μετριέται με τη λευτεριά. Κι η λευτεριά δεν έρχεται χωρίς θυσίες. Γι' αυτό κι ο Βύρωνας έχει περάσει στην ιστορία ως μετερίζι του αγώνα για μια Ελλάδα λεύτερη, ανεξάρτητη, δημοκρατική, ανοιχτή στην κοινωνική πρόοδο και το σοσιαλισμό, για έναν κόσμο απαλλαγμένο από το φασισμό και τις αιτίες που τον γενούν, πιο δίκαιο, πιο ανθρώπινο, ειρηνικό και δημοκρατικό.

Γ. Π.

ΠΗΓΗ: Σελίδα στο Facebook Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών, 9 Αυγούστου 2013

 Πώς σώθηκαν από τη χαριστική βολή των Εκτελεστών τους

Tου Τάσου Κοντογιαννίδη - akontogiannidis@yahoo.gr

   Θρήνος στα Καλάβρυτα για τους εκτελεσθέντες

Η τύχη δύο 18 χρονων παλικαριών επί γερμανικής κατοχής, που γλύτωσαν από τις σφαίρες του αποσπάσματος και της χαριστικής βολής, στα Καλάβρυτα και τον Βύρωνα!

Η πιο τραγική στιγμή για έναν μελλοθάνατο, είναι όταν αντικρίζει το Εκτελεστικό Απόσπασμα. Και από τη στιγμή που ο επικεφαλής δώσει το σύνθημα, «πυρ!», και οι σφαίρες κατευθύνονται στο κορμί του, κόβεται και το νήμα της ζωής του… Υπάρχουν ορισμένοι, όμως, που η μοίρα τους επιφυλάσσει εκπλήξεις. Να σωθούν από τα πυρά του Εκτελεστικού Αποσπάσματος, αλλά και από την χαριστική βολή! Τέτοια τύχη είχαν δύο 18χρονα παλικάρια, όταν βρέθηκαν αντιμέτωπα με τους εκτελεστές τους. Κάποιο αόρατο χέρι, άλλαξε την πορεία των σφαιρών και δεν τους έστειλαν στον τάφο!

 Τα δύο περιστατικά συνέβησαν κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. 

Το πρώτο στις 13-12-1943 στα Καλάβρυτα, με τον Αργύρη Φερλελή και το δεύτερο στον Βύρωνα Αθηνών στις 7-8-1944, με τον Χαράλαμπο Γεωργιάδη. 

 

           Ο χαράλαμπος Γεωργιάδης

Μου είχε αφηγηθεί παλιά ο διασωθείς Πόντιος οικοδόμος Χαράλαμπος Γεωργιάδης: «Πρώτα εκτέλεσαν τους επτά και μετά τους πέντε που μείναμε… Η καρδιά μου χτυπούσε δυνατά, το αίμα μου είχε παγώσει, νόμισα ήρθε το τέλος μου… Και όταν άρχισαν να πέφτουν οι σφαίρες, έχασα τις αισθήσεις μου. Έπεσα μαζί με τους άλλους… Αισθάνθηκα μετά πάνω μου έναν Γερμανό στρατιώτη να πυροβολεί τον διπλανό μου και μετά έδωσε και σε μένα τη χαριστική βολή… Όταν αργότερα άνοιξα τα μάτια μου είδα να βρίσκομαι μπρούμυτα μέσα σε αίματα. Τότε άρχισε να δουλεύει το μυαλό μου… Σκέφθηκα, αφού δέχτηκα τόσες σφαίρες έπρεπε να έχω τραύματα και να πονώ… Σηκώθηκα χωρίς να νοιώθω πόνους. Από τη συγκίνηση μου έχασα και πάλι τις αισθήσεις μου… ΄Όταν οι αστυνομικοί ήρθαν να μαζέψουν τα πτώματα, μόλις με είδαν έντρομοι τινάχτηκαν και φώναξαν «το παιδί ζεί!!! Είναι ζωντανό!» Αφού μου έδωσαν τις πρώτες βοήθειες με απόλυτη μυστικότητα με πήγαν σε νευρολογική κλινική χωρίς να αναφέρουν πώς και από τι έπαθα τον νευρικό κλονισμό. Νοσηλεύτηκα και επέζησα… Γλύτωσα από θαύμα την χαριστική βολή!!!» Μετά την αποχώρηση των Γερμανών η Αστυνομία ανέλαβε το θλιβερό έργο της περισυλλογής των πτωμάτων και του ενταφιασμού τους… Το περιστατικό αυτό ήταν καταγεγραμμένο στο ΙΘ΄ Αστυνομικό Τμήμα Αθηνών, κρυφά από τους Γερμανούς…

 Σημείωση: Ο Χαράλαμπος Γεωργιάδης είχε προσληφθεί και εργάστηκε ως εργάτης καθαριότητας στο Δήμο Βύρωνα.

 Αναδημοσίευση από http://politestouvirona.blogspot.com 2016

Μια οφειλόμενη προσθήκη

Στο Μπλόκο των ναζί στο Βύρωνα στις 7 Αυγούστου 1944 δεν εκτελέστηκαν μόνο έντεκα Έλληνες πατριώτες, αλλά μαζί τους και ένας Ιταλός στρατιωτικός αντιφασίστας, που μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας προσχώρησε στον ΕΛΑΣ Βύρωνα. 

Τα στοιχεία του δεν έγιναν αμέσως γνωστά και γι’ αυτό το όνομά του δεν ανεγράφη στη μαρμάρινη στήλη που εντοιχίσθηκε μετά την απελευθέρωση στον τόπο της εκτέλεσης, στη μάνδρα του Μοργκεντάου. 

Την πληροφορία αυτή, αλλά χωρίς περισσότερα στοιχεία, είχε ο συγγραφέας του βιβλίου «90 χρόνια Βύρωνας» Απόστολος Κοκόλιας από το ηγετικό στέλεχος της Αντίστασης στο Βύρωνα Μάνο Ιωαννίδη, που πέθανε πρόσφατα, αξιωματικό του ΕΛΑΣ, διοικητή τότε λόχου του ΕΛΑΣ Βύρωνα. 

Η πληροφορία αυτή επιβεβαιώθηκε προ τετραετίας από σχετική έρευνα που έγινε στα ληξιαρχικά βιβλία του Δήμου Βύρωνα κατά τη συγγραφή του παραπάνω βιβλίου, που κυκλοφόρησε στις αρχές του 2013. 

Από τότε, επομένως, είναι γνωστά στο λαό και στο Δήμο του Βύρωνα τα πλήρη στοιχεία και του 12ου εκτελεσμένου του μπλόκου Ιταλού στρατιωτικού. 

 Πάντως, για όποιον αμφιβάλει τα ληξιαρχικά βιβλία του Δ.Β. είναι στη διάθεσή του. Παραθέτουμε την ληξιαρχική πράξη θανάτου η οποία είναι πανομοιότυπη με τις άλλες έντεκα.

 Εκείνο που απέμενε ήταν να προστεθεί το όνομά του στα τρία μνημεία στο Βύρωνα, που αναφέρονται στο Μπλόκο:

Στο κεντρικό μνημείο της οδού Χρυσοστόμου Σμύρνης,

Στη μάνδρα του Μοργκεντάου όπου και η σχετική παλιά στήλη, και

Στο νεκροταφείο στην είσοδο του Νεκροταφείου.

 Ο Δήμαρχος Βύρωνα Γρηγόρης Κατωπόδης 3-10-2014

 

71 χρόνια μετά από έρευνα επιτροπής του ΔΗΜΟΥ ΒΥΡΩΝΑ, έγινε γνωστό ότι στο μπλόκο του Βύρωνα  εκτελέστηκε και ένας ιταλός λοχίας αντιφασίστας ο Μαρτσέλλο Μπαραβάλε. .

Τα  ονόματα  με τα  πλήρη στοιχεία  των 12 εκτελεσμένων :στο Βύρωνα είναι:

Γιώργος Ν. Διαμαντόπουλος  25 ετών, εργάτης

Μανώλης Παρ. Καπίτσικας     18 ετών, εφαρμοστής, κατ. Υμηττού

Βαγγέλης Ευστρ. Καλαϊτζής    25 ετών, εργάτης

Παναγιώτης Στ. Κασιμάτης      20 ετών, κάτοικος Ν. Σμύρνης

Γιώργος Χρήστου Κλειδάς      35 ετών

Ιορδάνης Κων. Καϊσέρογλου  17 ετών

Ιάκωβος Σπ. Μερκουριάδης    18 ετών

Κώστας Ιωάννου Μουρίκης    19 ετών

Γιώργος Μιχαήλ Καλαμούτης  22 ετών

Λευτέρης Γ. Μυλωνάς             22 ετών

Ιπποκράτης Ν. Χατζηϊωάννου 23 ετών, εργάτης

Μαρτσέλλο Μπαραβάλε          25 ετών, Ιταλός λοχίας αντιφασίστας

            Έπεσαν στο πέρασμα των ΟΥΝΩΝ από το Βύρωνα στις 7 Αυγούστου 1944

 Φώτο: Το μνημείο στον Δήμο Βύρωνα για τους 12 εκτελεσθέντες που περιλαμβανει και το όνομα του Ιταλού MARTCHELLO BARAYALE

Στο μνημείο η φθορά από την πάροδο του χρόνου είναι εμφανής και τα γράμματα έχουν σχεδόν σβήσει . Ήρθε η ώρα να αναβαθμιστεί και να προσεχθεί λίγο περισσότερο αυτός ο χώρος. 

Τι λέει για αυτό το δημοτικό συμβούλιο της πόλης και ο κ. Δήμαρχος;

  

                                                                                                                            Ρωγμή στην ενημέρωση