Συλλογικές Συμβάσεις και Συνδικαλιστικό Κίνημα για τις ανάγκες των εργατών ή την πολιτική υπεραξία;

Του  Νίκου Κατσίφη

 

To τελευταίο διάστημα έχουμε μπει σε μια φάση κινητικότητας στο συνδικαλιστικό κίνημα στον ιδιωτικό τομέα σε ότι αφορά την υπογραφή νέων συλλογικών συμβάσεων εργασίας (Σ.Σ.Ε.).

Η υπογραφή τους έχει ξεχωριστή σημασία στην ταξική πάλη μιας και αφορά τη βελτίωση των όρων εργασίας και διαβίωσης της εργατικής τάξης και αναλόγως  της έντασης των αγώνων που προηγούνται της υπογραφής μπορεί να σηματοδοτήσει και αλλαγές στη συνείδηση της εργατικής τάξης.

Στη συγκεκριμένη χρονική περίοδο αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον μιας και το εργατικό εισόδημα εξανεμίζεται, λόγω της κυβερνητικής πολιτικής, σε αντίθεση με τα εργοδοτικά κέρδη που έχουν ανοδική τάση. Αλώστε αυτά τα δυο πάνε πάντα μαζί !

Τον «χορό» ξεκίνησε η ΟΤΟΕ (ομοσπονδία τραπεζοϋπάλληλων), η οποία ανακοίνωσε την υπογραφή Σ.Σ.Ε. 3ετους διάρκειας με κλιμακωτή αύξηση 5,5% ! Να σημειώσουμε εδώ ότι της ομοσπονδίας ηγείται  ο εργοδοτικός συνδικαλισμός. Στην συνέχεια ακολουθήσε η Ομοσπονδία Οικοδόμων και πρόσφατα το σωματείο των εργαζομένων στην Cosco (ΕΝΕΔΕΠ)  και εδώ 3ετους διάρκειας με απροσδιόριστες αυξήσεις αφού δεν ανακοινώθηκε τίποτα από το σωματείο για αυτές. 

Την παραμονή της πρωτομαγιάς ανακοίνωσε η Ομοσπονδία Οικοδόμων την υπογραφή, μετά από 13 χρονιά, Σ.Σ.Ε διάρκειας 2,5 χρονών για τον κλάδο. Μέσα σε πανηγυρικό κλίμα ανακοινωθήκαν «μεγάλες κ ουσιαστικές αυξήσεις» οι οποίες υπολογίζονται με τα 29,6 ευρώ που ήταν το κατώτερο βασικό μεροκάματο της γενικής Σ.Σ.Ε. με αποτέλεσμα να υπολείπονται του πραγματικού μεροκάματου που είχε διαμορφωθεί στην αγορά, που εκτός των άλλων κρατάει σε χαμηλά ποσά και το ύψος της ασφάλισης αφού αυτό διαμορφώνεται με βάση το μεροκάματο της σύμβασης.

Ήταν τόσο μεγάλη η βιασύνη να μη χαθεί τέτοια ευκαιρία που η ισχύς της ξεκινά από 1/4/2022 χάνοντας ακόμα κ εκείνα τα ψίχουλα της κυβέρνησης στο κατώτερο βασικό που ισχύουν από 1/5/2022.

Δυο βασικά στοιχεία που πρέπει να συμπληρώσουμε εδώ , είναι πως αυτές οι  «αυξήσεις» είναι μειωμένες κατά 35% από την προηγουμένη σύμβαση κ αποτελούν αυτούσια την αρχική πρόταση των εργοδοτών, και πως η πρόταση της ομοσπονδίας που είχε εγκριθεί στη συνέλευση του Συνδικάτου Οικοδόμων Αθήνας (ίσως κ αλλού) αφορούσε αυξήσεις 15 ευρώ παραπάνω από ότι τελικά υπογράφηκε.

Σαυτό το σημείο  έχει ενδιαφέρον να δούμε πως διαμορφωθήκαν οι οικονομικοί οροί στον κλάδο των κατασκευών τα προηγούμενα 13 χρονιά από την υπογραφή της τελευταίας Σ.Σ.Ε Αρχικά η κρίση κάνει αισθητή την παρουσία της λίγο πριν το 2012 και σύντομα τσακίζει αλύπητα τον κλάδο. Κομμάτι του κεφαλαίου, κυρίως το μικρό, καταστρέφεται  αλλά κυρίως ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι εργασίας αφανίζεται .Η ανεργία στον κλάδο είναι σαρωτική κ θερίζει.

Ταυτόχρονα το μεσαίο και μεγάλο κατασκευαστικό κεφάλαιο όμως, βρίσκει ευκαιρία, ακριβώς εξαιτίας της κρίσης (μεγάλη φτώχεια κλπ.) και συγκεντρώνει γη μέσα στον αστικό ιστό (οικόπεδα) για εάν κομμάτι ψωμί κυριολεκτικά, αλλά και μεγάλη δημοσιά περιουσία περνά στα χεριά του σχεδόν δωρεάν (Ελληνικό). Με τσακισμένα μεροκάματα και εργασιακά δικαιώματα λόγω ανεργίας, ανασυγκροτείται και τα τελευταία 4 χρονιά επανέρχεται εντυπωσιακά με μεγάλη κερδοφορία. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι τιμές πώλησης νεόδμητων κατοικιών ακουμπούν και ξεπερνούν τις προ κρίσης τιμές τη στιγμή που λόγω των παραπάνω το κόστος κατασκευής , παρόλη την αύξηση των υλικών τελευταία , έπεσε. Ενδιαφέρον επίσης είναι και το γεγονός πως λόγω της κρίσης παρατηρείται τεράστια έλλειψη τεχνητών και ανειδίκευτων εργατών σε βαθμό που επηρεάζει την έναρξη μεγάλων εξαγγελμένων έργων.

Αν λοιπόν σε αυτήν τη διαμορφωμένη συγκυρία, σε αυτές της δυσβάστακτες συνθήκες διαβίωσης δεν απαιτήσουμε, δεν διεκδικήσουμε τώρα, ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ γενναίες ουσιαστικές αυξήσεις, που να καλύπτουν τη χασούρα στο εργατικό εισόδημα από τον πληθωρισμό , αυξήσεις που να είναι στο ύψος των συγχρόνων αναγκών μας , ποτέ θα διεκδικήσουμε ;

Στην ανακοίνωση της Ομοσπονδίας Οικοδόμων, μετά τον πανηγυρικό τόνο, σειρά έχει η επίκληση στην επαγρύπνηση και στην αγωνιστικότητα, ότι ο αγώνας συνεχίζεται κλπ. την στιγμή που υπέγραψε σύμβαση διάρκειας 2,5 χρονών στέλνοντας στο καλάθι των αχρηστών και την επαγρύπνηση και την αγωνιστικότητα! Πως μπορεί κάνεις να εμπιστευθεί μια ηγεσία που τάζει αγώνες και ταυτόχρονα για 2,5 χρονιά αφοπλίζεται ;

Δυόμιση χρονιά χωρίς καμία πρόβλεψη αναπροσαρμογής όταν όλα τα οικονομικά και πολιτικά επιτελεία μιλάνε για ένταση της ακρίβειας, όταν φωνάζουν για άνοδο της φτώχειας, που ακόμα και σε περίπτωση μείωσης της οικοδομικής δραστηριότητας όσοι δουλεύουν δεν θα μπορούν να τα βγάλουν πέρα.

Δυόμιση χρονιά ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ, αλυσοδεμένος ο κλάδος ούτως ώστε να προχωρήσουν ικανοποιητικά τόσο η επέκταση του μετρό και αλλά έργα υποδομής, όσο και το περιβόητο Ελληνικό, χωρίς περιττά έξοδα (αυξήσεις κλπ.) για το κεφάλαιο του κλάδου, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι.

Σε όλη αυτή τη διαδικασία βέβαια, ούτε συζήτηση  για το χρόνο εργασίας. Σε έναν κλάδο που οι αντικειμενικά (αλλά κ οι επιβαλλόμενες) σκληρές συνθήκες εργασίας απαιτούν μείωση ,σε έναν κλάδο που χρονιά ,άτυπα αλλά με μάχες, προσπάθησε και επέβαλε για μακρύ χρονικό διάστημα 7ωρο-35ωρο.

Σε μια περίοδο που οι παραγωγικές δυνατότητες επιβάλλουν για το σύνολο των δυνάμεων της εργασίας την μείωση του χρόνου, τώρα ανοίγει ο δρόμος για την εφαρμογή του νομού Χατζηδάκη (ν,4808/2021) και στην οικοδομή δίνοντας τη δυνατότητα στους εργοδότες να επιμηκύνουν κατά το συμφέρον τους το χρόνο εργασίας (επιβολή απλήρωτων υπερωριών) αλλά και επιβολή απλήρωτης μείωσης του χρόνου οπότε αυτή εκτιμά πάντα κατά το συμφέρον της και βέβαια δουλειά και το Σαββατοκύριακο.

Επίσης καμία συζήτηση, καμία αναφορά για στοιχειώδεις υποχρεώσεις των εργοδοτών όπως ασφάλιση για κάθε εργάσιμη μέρα κάτι που είναι μάστιγα κυρίως για αυτούς που δουλεύουν στην κατασκευή και ανακατασκευή κατοικιών που αυτή την περίοδο είναι το μεγαλύτερο κομμάτι του κλάδου.

  Παρατηρώντας τις 3 προαναφερόμενες Σ.Σ.Ε. Που υπογράφηκαν μπορεί κάνεις να βρει πολλά κοινά σημεία

            -καμία ουσιαστική αύξηση μισθών αφού κανένα από τα ποσά που συμφωνήθηκαν δεν καλύπτει τις σημερινές πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων σαυτούς τους χώρους

             -καμία συζήτηση για τη μείωση του χρόνου εργασίας αγνοώντας τις σύγχρονες ανάγκες και δυνατότητες, ισχυροποιώντας το νομό Χατζηδάκη

            -εργασιακή ειρήνη  για 2,5 και 3 χρονιά αφήνοντας απερίσπαστους τους εργοδότες να χτίζουν την ανάπτυξη τους

Σπουδαίες Σ.Σ.Ε., τέτοιες που «σου φτιάχνω εκατό την ώρα» που θα έλεγε κ ο ποιητής (αν κ όχι για καλό στην περίπτωση μας) Που αντί να ξεβαλτώνουν τη ζωή της εργατικής τάξης στην πραγματικότητα την χώνουν ακόμα πιο βαθιά .

   Τι είναι όμως αυτό που κάνει 2 διαφορετικά και εκ διαμέτρου αντίθετα ρεύματα του συνδικαλιστικού κινήματος (Σ.Κ) που ηγούνται σε αυτούς τους 3 διαφορετικούς χώρους-κλάδους να αποκτούν σημεία σύγκλισης; Τι είναι αυτό που κάνει ένα αγωνιστικό ρεύμα (ΠΑΜΕ) να κινείται, στο δια ταύτα, με τον ίδιο τρόπο με έναν εκπρόσωπο του εργοδοτικού συνδικαλισμού (ηγεσία ΟΤΟΕ) ;

Είναι αντικειμενικά τα ιδιά τα όρια του σημερινού Σ.Κ εντός του οποίου και με τη θέληση τους κινούνται και οι δυο, ενα Σ.Κ που και εντός του και στο σύνολο του (με διαφορετικό τρόπο) βρίσκονται οι ευθύνες για τη χαμηλή πυκνότητα του στους κλάδους, στην ανυπαρξία του στους περισσοτέρους χώρους δουλείας.

Η ιδιά η διαδρομή του Σ.Κ , όπως δείχνει και η στάση του στις Σ.Σ.Ε., το κάνει να αρνείται τον αναντικατάστατο ρολό του, σαν «σχολείου της ταξικής πάλης», που από κίνημα για την τάξη έχει μετατραπεί σε μέσο διαπραγμάτευσης μεταξύ κομμάτων, πολίτικων οργανώσεων κλπ. Σε μέσο διαπαιδαγώγησης για την πιο χυδαία κοινοβουλευτική στάση και πράξη ,όπως μαρτυρά ο τρόπος λειτουργίας του.  

Που καλλιεργεί τη μιζέρια στα εναπομείναντα μέλη του αφού τα διαπαιδαγωγεί στη λογική του «ότι αρπάξουμε», μακριά από τις πραγματικές ανάγκες και δυνατότητες της εποχής, αρκεί να εξυπηρετούνται οι οποίοι μικροί ή μεγάλοι κομματικοί σχεδιασμοί. Που συμβάλλει στην πολυσυζητημένη λογική της ανάθεσης αφού κανένα Δ.Σ. (που έχει εκλεγεί με αυστηρά κοινοβουλευτικό τρόπο) δεν χρειάζεται την συμβολή της γενικής συνέλευσης αλλά την τυπική νομιμοποίηση της και που εξαιτίας της κοινοβουλευτικοποιησης του δεν χωράει καμία λογική αιρετότητας κ ανακλητοτητας ακόμα κ αν συνεργαστεί με την εργοδοσία, εννοείται ούτε λόγος για περιοδικότητα στα προεδρεία .

Ένα Σ.Κ που πάρα την ύπαρξη οργανωμένων ταξικών ρευμάτων ,παρατάξεων, σχημάτων κλπ. δεν συμβάλλει στην ανύψωση της ταξικής συνείδησης και στην ενότητα του αλλά στον κατακερματισμό του.      Αφού ο τρόπος δράσης, λειτουργίας και ύπαρξης τους έχει καταλήξει η εκλογική καταμέτρηση, η εκλογή έδρας-ων για να εξαργυρωθεί στα πλαίσια μιας, και πάλι με κοινοβουλευτικούς ορούς κομματικής αντιπαράθεσης, και με τους ιδίους ορούς, στην  ανάγκη διαχωρισμού από τον εργοδοτικό-κυβερνητικό συνδικαλισμό. Αντί η απάντηση να είναι ταξική ενότητα (στη βάση δηλ. των κοινών συμφερόντων) και η διαμόρφωση ενός σύγχρονου θετικού πλαισίου διεκδίκησης που θα δώσει όραμα, η απάντηση είναι μικρά και μεγαλύτερα αναποτελεσματικά (από ότι φαίνεται) μαγαζάκια λες και δεν υπάρχει εμπειρία, λες και δεν έχει συντονιστεί ξανά το Σ.Κ με φοβερές κατακτήσεις.

Τέλος, ένα Σ.Κ. που εξαιτίας  όλων των παραπάνω φέρει την ηττοπάθεια ως βασικό συστατικό του. Αλήθεια, ποιον εργάτη κ’ ποια εργάτρια, πολύ περισσότερο νέα η νέο εργάτη/τρια μπορεί να εμπνεύσει ένα τέτοιο κίνημα; Ποιος να το εμπιστευθεί κ γιατί;

Είναι αυτό που έχουμε ανάγκη σήμερα ; Είναι αυτό που επιβάλλουν οι μεγάλες δυνατότητες της εποχής; Και ποια είναι η λύση, με τι μπορεί να αντικατασταθεί ;

   Η απάντηση  θα βρεθεί μέσα στη νέα κατάσταση που ήδη ζούμε , μέσα σε νέους σκληρούς και ανυποχώρητους αγώνες για την διεκδίκηση των δικών μας πραγματικών αναγκών στη βάση των νέων τεράστιων δυνατοτήτων της εποχής μας.

 Σε αγώνες που θα οργανώσουν τα συνδικάτα των εργατών και όχι των εκπροσώπων, που θα βρίσκονται παντού σε κάθε χώρο δουλείας και θα ενώνουν με βάση τις  ανάγκες και όχι ταμπέλες «πουκαμισά αδειανά» και που η διαπάλη εντός του θα ανυψώνει την ταξική συνείδηση. Συνδικαλιστικό κίνημα θα φτιάχνει μέτωπο ταξικό απέναντι στον εργοδοτικό κυβερνητικό συνδικαλισμό κ όχι κοινοβουλευτικά παραμάγαζα. Και στις φρέσκιες και πεντακάθαρες σημαίες του θα γραφεί με μεγάλα και επιβλητικά γράμματα «οι εργατικές ανάγκες-τα εργατικά συμφέροντα μπροστά».

 Ένα συνδικαλιστικό κίνημα που θα τερματίσει τη μιζέρια, θα διεκδικήσει και θα πέτυχει μισθούς με βάση τις ανάγκες και μείωση των ωρών εργασίας στο επίπεδο που ο συλλογικός ανθρώπινος νους και η συλλογική ανθρώπινη δραστηριότητα έχει διαμορφώσει.  Με γνώση ότι ο καλύτερος τρόπος για την υπεράσπιση του 8ώρου είναι η διεκδίκηση για την μείωση του χρόνου εργασίας.

6ωρο-35ωρο τώρα και όχι μεμψιμοιρία του τύπου «εδώ μας παίρνουν και το 8ωρο».  Ευτυχώς που στο Σικάγο το1886 δεν σκέφτηκαν έτσι…

Με έναν καινούργιου εργατικό πολιτισμό που θα γεννήσει αυτή η κατάσταση μπορούμε και πρέπει να πέτυχουμε αρκεί να κοιτάμε εκεί που πρέπει να πάμε κ’ οχι να πάμε εκεί που τώρα κοιτάμε. 

   

▬ Ο Νίκος Κατσίφης είναι οικοδόμος και μέλος της γραμματείας της Πανελλαδική Ανεξάρτητης Ταξικής Εργατικής Κίνησης

ΠΗΓΗ: protpatek.wordpress.com

                                                                                            Ρωγμή στην ενημέρωση