ΒΥΡΩΝΑΣ : Γιορτάστηκαν τα Θεοφάνια (ΦΩΤΟ)

 

Mε ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνυξη τελέστηκε σε όλες τις εκκλησίες της πόλης η  τελετή του Αγιασμού των Υδάτων.

Στην αντίληψη του Ελληνικού λαού τα Θεοφάνια είναι Μεγάλη γιορτή. Για μερικές μάλιστα περιφέρειες της Μακεδονίας (Δυτικής) αποτελούν τη μεγαλύτερη γιορτή του έτους και κάθε καινούργιο ρούχο το «πρωτοφορούν στα Φώτα για να φωτιστεί».

Κατά τη εκκλησία  τα Θεοφάνια είναι μεγάλη ετήσια χριστιανική γιορτή της Βάπτισης του Ιησού Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό από τον Άγιο Ιωάννη το βαπτιστή.

  Η Βάπτιση του Χριστού συμβολίζει τη παλιγγενεσία του ανθρώπου έχοντας έτσι μεγάλη σημασία, γι΄ αυτό και μέχρι το Δ΄ αιώνα οι χριστιανοί γιόρταζαν Πρωτοχρονιά στη Βάπτιση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου. Γιορτάζεται στις 6 Ιανουαρίου και είναι η τρίτη και τελευταία γιορτή του Δωδεκαημέρου (εορτών των Χριστουγέννων).

Το όνομα Θεοφάνια προκύπτει από τη φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές. Η γιορτή των Θεοφανίων λέγεται επίσης και Επιφάνεια, Φώτα ή Φωτά ή Εορτή των Φώτων

 Βασική τελετουργία των Θεοφανίων είναι ο «αγιασμός των υδάτων» με τη κατάδυση του Σταυρού κατά μίμηση της Βάπτισης του Θεανθρώπου.

Στην ελληνική εθιμολογία όμως, ο εν λόγω Αγιασμός έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων.

Η τελευταία δε αυτή έννοια δεν είναι ασφαλώς αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει ρίζες στην αρχαία λατρεία. Στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά τη παραμονή των Θεοφανείων που λέγεται «μικρός αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση».  Με τη πρωτάγιαση ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών. Η πρωτάγιαση είναι και το αποτελεσματικό μέσο με το οποίο τρέπονται σε άγρια φυγή οι καλικάντζροι εκτός από το άναμμα μιας μεγάλης υπαίθριας φωτιάς.
Ο «Μέγας Αγιασμός» γίνεται ανήμερα των Θεοφανείων εντός των Εκκλησιών σε ειδική εξέδρα στολισμένη επί της οποίας φέρεται μέγα σκεύος γεμάτου ύδατος. Στη συνέχεια γίνεται η κατάδυση του Σταυρού στη Θάλασσα ή σε γειτονικό ποταμό ή λίμνη ή και στην ανάγκη σε δεξαμενή (όπως στην Αθήνα).

Η κατάδυση του Σταυρού, κατά τη λαϊκή πίστη δίνει στο νερό καθαρτικές και εξυγιαντικές ικανότητες.

Οι κάτοικοι πολλών περιοχών μετά τη κατάδυση τρέχουν στις παραλίες της θάλασσας ή στις όχθες ποταμών ή λιμνών και πλένουν τα αγροτικά τους εργαλεία ακόμη και εικονίσματα. Κατά τη κοινή λαϊκή δοξασία ακόμη και τα εικονίσματα με το πέρασμα του χρόνου χάνουν την αρχική δύναμη και αξία τους που την αποκτούν όμως εκ νέου από το αγιασμένο νερό.

Αυτή ακριβώς η διαδικασία δεν αποτελεί παρά μόνο ακριβώς πιστή επιβίωση των αρχαίων δοξασιών. Οι αρχαίοι π.χ. Αθηναίοι είχαν τη τελετή (διαδικασία) των γνωστών «Πλυντηρίων» όπως την αποκαλούσαν κατά την οποία μετέφεραν «εν πομπή» στην ακτή του Φαλήρου το άγαλμα της Αθηνάς. Εκεί το έπλεναν με θαλασσινό νερό για να το καθαρίσουν από ρύπους και να ανανεωθούν οι ιερές δυνάμεις του αγάλματος.

Σήμερα οι γυναίκες πολλών περιοχών επαναλαμβάνουν αυτό το αρχαίο έθιμο το πλύσιμο των εικόνων συνδυαζόμενο όμως και με άλλες πράξεις της μεσαιωνικής και αρχαίας μαγείας.

Έθιμα

Η εορτή των Θεοφανίων περικλείει και πολλές εκδηλώσεις που αποτελούν διαιώνιση αρχαίων (ελληνικών) εθίμων και είναι τα εξής:

1.   Τα παιδιά τη παραμονή της εορτής και την επόμενη ημέρα λένε τα Κάλαντα των Φώτων. 

2.   Ο Αγιασμός των οικιών από τους ιερείς

3.    Το μοίρασμα στους πιστούς του αγιασμένου νερού. Το  "πιάσιμο του Σταυρού"  από κολυμβητές, τους Βουτηχτάδες. Αυτός που πιάνει το Σταυρό αφού πρώτα το φιλήσει το περιφέρει και λαμβάνει πλούσια δώρα.

4.   Το "Πλύσιμο" των εικόνων, το αγιασμα των Ζώων και των χωραφιων.

5.   Ο  χορός των καλικάντζαρων.

 

• Στο Βύρωνα σε όλες τις εκκλησίες της πόλης εκατοντάδες πολίτες παραβρέθηκαν στον εορτασμό των Θεοφανίων και στον θρησκευτική ακολουθία του αγιασμού των υδάτων στον αύλειο χώρο των εκκλησιών.

Στον Άγιο Δημήτριο, αφού ολοκληρώθηκε η τέλεσει της  θεία λειτουργίας. Ιερέας  κάλεσε τους παραβρισκόμενους τα συνδράμουν οικονομικά στο φιλόφτωχο ταμείο ( δεν είναι ΜΚΟ) το οποίο παρέχει καθημερινά φαγητό σε 160 συνανθρώπους μας που το έχουν ανάγκη.

 Στη  στη συνέχεια στον αύλειο χώρο της εκκλησίας στις 10.15 το πρωί, οι ιερείς τέλεσαν την λειτουργία του αγιασμού των υδάτων.

                    Φωτο: Από τον εορτασμό στην εκκλησία του Αγ. Δημητρίου 

 

·      Ο Δήμαρχος της πόλης κ. Κατωπόδης κάλεσε  στον εορτασμό των Θεοφανίων στις 12.30 στο κολυμβητήριο που θα τελεστεί αγιασμός των υδάτων και ανέλκυση του Τιμίου Σταυρού από  μέλη του κολυμβητηρίου Βύρωνα " Χρήστος Ταμπαξής".

 Τον Αγιασμό των υδάτων τέλεσε ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Πατέρας Χριστόδουλος.

Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Δήμαρχος Βύρωνα, Γρηγόρης Κατωπόδης, ενώ παραβρέθηκαν δημοτικοί σύμβουλοι, βουλευτές και  πολίτες.

Παιδιά μέλη του κολυμβητηρίου βούτηξαν για το σταυρό.

               

                                                                Ρωγμή στην ενημέρωση