ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: στις 6 Ιουνίου του 1943, οι Ιταλοί φασίστες, εκτέλεσαν τον Τροτσκιστή ηγέτη Παντελή Πουλιόπουλο

Συμπληρώνονται 80 χρόνια από την εκτέλεσή του Παντελή Πουλιόπουλου  από τους ιταλούς φασίστες, στις 6 Ιουνίου του 1943, στο Νεζερό Δομοκού Φθιώτιδας.

 

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, γεννημένος στις 10 Μαρτίου το 1900 στη Θήβα και ήταν ένα από τα έξι παιδιά της οικογένειας του Νικολάκη Πουλιόπουλου έμπορου.  

Προσχώρησε στο κομμουνιστικό κίνημα στο τέλος του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, κατά τη διάρκεια των σπουδών του στη Νομική, στις οποίες διέπρεψε, δείχνοντας μια εκπληκτική γλωσσομάθεια.

Συγχρόνως με την βαθιά μελέτη των κλασικών έργων του μαρξισμού, συσσώρευσε από πολύ νεαρός, σε ηλικία μόλις 19 ετών, μια πλούσια πρακτική εμπειρία, δουλεύοντας στο μικρασιατικό μέτωπο, για την μετατροπή του πολέμου σε εμφύλιο, μέσα από την ίδρυση και ανάπτυξη ενός παράνομου κομμουνιστικού δικτύου φαντάρων. 

Η δράση του αυτή, η οποία τον οδήγησε στην φυλάκιση με απόφαση εκτέλεσης «επ’ εσχάτη προδοσία», συνεχίστηκε μετά την επιστροφή του στην Αθήνα, αφότου δραπέτευσε από τις φυλακές που ήταν κρατούμενος, με την κατάρρευση του μετώπου το 1922.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, ήταν από τους πρωτοπόρους αγωνιστές του δυναμικού και μαζικού κινήματος των παλαιών πολεμιστών και των αναπήρων πολέμου, συγγράφοντας τις προγραμματικές του θέσεις που αργότερα θα εκδοθούν υπό τον εμβληματικό τίτλο, «Πόλεμος κατά του Πολέμου».  Το 1924 εκλέχθηκε πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας τους.

Τα επόμενα χρόνια της ζωής του, ο Παντελής Πουλιόπουλος, αναδείχθηκε σε ηγέτη του νεαρού τότε Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. 

Εκλέχθηκε  ο πρώτος Γραμματέας του, κατά την μετατροπή του ΣΕΚΕ σε ΚΚΕ, το 1924 σε ηλικία 24 ετών.. 

Εκπροσώπησε το ΚΚΕ στο 5ο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, τον Ιούνιο του 1924 στη Μόσχα.,  όπου ελήφθη και η απόφαση για την αυτονομία της Μακεδονίας και της Θράκης  που υιοθετήθηκε χωρίς ιδιαίτερη θέρμη από τους Έλληνες κομμουνιστές.

Στις 25 Αυγούστου 1925, ο Πουλιόπουλος μαζί με άλλους 23 συντρόφους του, προσήχθη σε δίκη με την κατηγορία ότι προωθούσε την αυτονομία της Μακεδονίας και της Θράκης. 

Η πεντάωρη απολογία του έκανε αίσθηση για τη νομική της πληρότητα και η δίκη αναβλήθηκε. Στις  22 Φεβρουαρίου  1926, η δίκη των 24ων «αυτονομιστών» επαναλήφθηκε, αλλά το κατηγορητήριο κατέπεσε. Όμως, αντί να αφεθεί ελεύθερος ο Πουλιόπουλος θα δικαστεί, θα καταδικαστεί και θα εξοριστεί στη Φολέγανδρο. 

Στη διάρκεια της φυλάκισής του θα γράψει ένα περίφημο κείμενο ιδεολογικής αντιπαράθεσης «Εθνικισμός και Αγριανθρωπισμός» κριτική στις θέσεις που είχε αναπτύξει ο Αλέξανδρος Δελμούζος.

 Μετά την ανατροπή της δικτατορίας του Πάγκαλου από τον Κονδύλη, το 1926, θα απελευθερωθεί μαζί με άλλους κρατούμενους κομμουνιστές από την Φολέγανδρο.

 Στην επιστροφή του πάλεψε ενάντια στην δεξιόστροφη, πολιτική της τότε ηγεσίας του ΚΚΕ, από τη σκοπιά της αναγκαιότητας της ανόδου του μαρξιστικού θεωρητικού επιπέδου του Κόμματός. 

Τον Σεπτέμβριο του 1926 παραιτήθηκε από την ηγεσία του ΚΚΕ, καθώς μαινόταν ο εσωκομματικός εμφύλιος και το πάνω χέρι αποκτούσαν οι σταλινικοί με επικεφαλής τους Χαϊτά, Ζαχαριάδη, Σιάντο και Θέο. 

Τον Μάρτιο του 1927 τέθηκε εκτός Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και αργότερα τον ίδιο χρόνο θα διαγραφεί για Τροτσκισμό, μετά τη δημοσίευση της μπροσούρας «Νέο Ξεκίνημα», στην οποία ασκούσε κριτική στο ΚΚΕ, στο πλαίσιο της διαπάλης Στάλιν -Τρότσκι.  Υποστηρίζοντας τις θέσεις της Αριστερής (Τροτσκιστικής) Αντιπολίτευσης, πρωταγωνιστώντας στην έκδοση του σημαντικού περιοδικού μαρξιστικής θεωρίας, Σπάρτακος, μαζί με τους Σεραφείμ Μάξιμο και Κώστα Σκλάβο, μεταξύ άλλων.

 Ο Πουλιόπουλος σχημάτισε μια ομάδα που υποστήριζε κριτικά το ΚΚΕ, μέσω του περιοδικού «Σπάρτακος». Προσπάθησε να ενταχθεί στη Διεθνή Αριστερή Αντιπολίτευση, που συσπείρωνε τους Τροτσκιστές, αλλά με απόφαση του Τρότσκι έγινε δεκτή στους κόλπους της μια άλλη τροτσκιστική ομάδα, οι «Αρχειομαρξιστές», οι οποίοι βρίσκονταν σε κόντρα με τον Πουλιόπουλο.

Το 1934 ο Παντελής Πουλιόπουλος και ο Μιχάλης «Πάμπλο» Ράπτης σχημάτισαν την Οργάνωση Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας (ΟΚΔΕ) και ανέπτυξαν δεσμούς με αντιπολιτευόμενες τροκτσιστικές ομάδες του εξωτερικού. 

Το 1938 πήραν την πρωτοβουλία να ενώσουν το κατακερματισμένο τροτσκιστικό κίνημα στην Ελλάδα, κάτω από την ομπρέλα της Ενωμένης Οργάνωσης Κομμουνιστών Διεθνιστών Ελλάδας (ΕΟΚΔΕ), η οποία ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της 4ης Διεθνούς.

 Συνεχίζοντας την πάλη του για το εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα  στην Ελλάδα, ο Παντελής Πουλιόπουλος, στα επόμενα χρόνια, πέραν της αδιάλειπτης συμμετοχής του στην ταξική πάλη, μετάφρασε πυρετωδώς σημαντικά θεμελιακά έργα του μαρξισμού, μεταξύ των οποίων την Συμβολή στην Κριτική της Πολιτικής Οικονομίας του Μαρξ, όπως και αργότερα, την Προδομένη Επανάσταση του Τρότσκι.

Ως μαχόμενος δικηγόρος της πρώτης γραμμής, υπερασπίστηκε αμισθί πολλούς διωκόμενους με το βενιζελικό αντικομμουνιστικό ιδιώνυμο αγωνιστές εργάτες και διανοούμενους, κερδίζοντας την εκτίμηση φίλων και αντιπάλων του στο εργατικό κίνημα.

Σημαντική  θεωρητική-πολιτική μαρξιστική συμβολή του Παντελή Πουλιόπουλου στο εργατικό κίνημα εκείνα τα χρόνια, υπήρξε το βιβλίο του «Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα», με το οποίο εκμηδένισε τα ιδεολογήματα της καταστροφικής -όπως αποδείχτηκε αργότερα με τη Βάρκιζα το 1945- για το μέλλον του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα, 6ης ολομέλειας του ΚΚΕ, το 1934. Στην απόφαση της 6ης ολομέλειας αναπτύσσονταν η διαβόητη σταλινική στρατηγική «των σταδίων της αστικοδημοκρατικής επανάστασης», η οποία στην πραγματικότητα εντάσσονταν στο πλαίσιο της διεθνούς αντεπαναστατικής σταλινικής πολιτικής των “λαϊκών μετώπων”.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, από τη σκοπιά της θεωρίας της διαρκούς επανάστασης, αντιπαράθεσε στις σταλινικές αιτιάσεις που σκόπευαν στην προώθηση μιας πολιτικής ταξικής συνεργασίας του ΚΚΕ με την αστική τάξη, την θεωρητική-πολιτική και τεκμηριωμένη μαρξιστική ανάλυση της ουσίας του εγχώριου καπιταλισμού, ως αντίφασης κεφαλαίου-εργασίας, η λύση της οποίας, λόγω του διεθνούς πλέον χαρακτήρα της καπιταλιστικής οικονομίας, ήταν αδύνατο να λυθεί, έξω από την νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στην Ελλάδα και διεθνώς.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, για ένα διάστημα δύο ετών, διαφώνησε με την εισήγηση του μεγάλου μπολσεβίκου επαναστάτη ηγέτη Λέον Τρότσκι για την ίδρυση της Τέταρτης Διεθνούς μετά την καταστροφική για το διεθνές εργατικό κίνημα ήττα του γερμανικού προλεταριάτου με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, το 1933, ιδρύοντας το 1934 την ΟΚΔΕ η οποία για λίγο συμμετείχε στην κεντριστική (αντιτροτσκιστική) διεθνή ομάδα του Κουρτ Λαντάου. Σύντομα όμως διόρθωσε το λάθος του και έγινε ένας πρωτεργάτης του αγώνα για την ίδρυση και τις προοπτικές της Τέταρτης Διεθνούς στην Ελλάδα, μετατρέποντας την οργάνωσή του το 1937 σε ΕΟΚΔΕ, αντιπρόσωπος της οποίας, πήρε μέρος στο ιδρυτικό συνέδριο της Τέταρτης Διεθνούς, το 1938, έξω από το Παρίσι.

Τα χρόνια της μεταξικής δικτατορίας, ο Παντελής Πουλιόπουλος, δουλεύοντας πολιτικά στην παρανομία, όπως και πολλοί ακόμη αγωνιστές και  Τροτσκιστές, συνελήφθη μετά από κατάδοση.

 Φυλακίστηκε στην Ακροναυπλία και εκεί έγραψε τα περίφημα Τετράδια της Ακροναυπλίας. Στη συνέχεια παραδόθηκε από τις μεταξικές αρχές στους Ιταλούς φασίστες και τελικά τον εκτέλεσαν, μετά από τουλάχιστον δύο χρόνια ασθένειας και βασανιστηρίων από τους ανθρωποφύλακες φασίστες και ντόπιους μοναρχοφασίστες συνεργάτες τους.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, με τους τροτσκιστές συντρόφους του, παραδόθηκε, μαζί με εκατοντάδες κομμουνιστές πολιτικούς κρατούμενους από τις αρχές της Μεταξικής δικτατορίας στα ιταλικά στρατεύματα κατοχής. Σε αυτό βοήθησε ο άθλιος ρόλος της σταλινικής ηγεσίας των κρατούμενων στην Ακροναυπλία, που χαρακτήρισαν ως «προβοκάτσια» την πρόταση του Παντελή Πουλιόπουλου για απόδραση από την φυλακή, μετά την κατάρρευση της μεταξικής δικτατορίας κατά την εισβολή των ιταλών φασιστών. Η εκτέλεση του Παντελή Πουλιόπουλου από τους φασίστες, μαζί με 105 ακόμα συγκρατούμενούς του τον Ιούνιο του 1943, ως αντίποινα για την ανατίναξη της σήραγγας του Κούρνοβο από τους αντάρτες, στέρησε το εγχώριο εργατικό κίνημα από έναν κορυφαίο ηγέτη του, η παρέμβαση του οποίου στην επαναστατική κατάσταση που διαμορφώνονταν μετά την νίκη του αντιφασιστικού αντάρτικου και τον εμφύλιο πόλεμο που στην πραγματικότητα είχε ήδη αρχίσει, τουλάχιστον από το 1943, θα μπορούσε να αποδειχθεί καταλυτική για τη νίκη της σοσιαλιστικής επανάστασης στην Ελλάδα.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος, στις τελευταίες ώρες της ζωής του, στις 6 Ιουνίου του 1943, μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα θα μιλήσει στα ιταλικά στους στρατιώτες, καλώντας τους στο όνομα του προλεταριακού διεθνισμού να εξεγερθούν ενάντια στους ιμπεριαλιστές, με αποτέλεσμα αυτοί να κατεβάσουν τα όπλα τους για να αναλάβει την εκτέλεσή του και μαζί του των τριών ακόμα Τροτσκιστών συντρόφων του, Νώντα Γιαννακού, Γιάννη Μακρή και Γιάννη Ξυπόλυτου, και των άλλων 102 συγκρατουμένων του, ο φασίστας αξιωματικός.

 Το μνημείο για τους 106 εκτελεσμένους κομμουνιστές στο Νεζερό.

Ο Παντελής Πουλιόπουλος αφοσιωμένος στο προλεταριάτο και ηρωικός αγωνιστής ηγέτης του Τροτσκισμού στην Ελλάδα,  80 χρόνια μετά, συνεχίζει να εμπνέει και με το έργο του να διδάσκει τους νεότερους αγωνιστές, ως ένας επαναστάτης αγωνιστής υποδειγματικού ήθους, αφοσίωσης, τόλμης, ικανότητας και πάθους. στην πάλη για την συντριβή του καπιταλισμού με την σοσιαλιστική επανάσταση.

ΠΗΓΕΣ: neaprooptiki.gr, sansimera.gr

                                                                                Ρωγμή στην ενημέρωση