ΔΕΚΕΜΒΡΙΑΝΑ 1944: Η «Μάχη των Αθηνών» καταγράφεται σε μια από τις πιο πολύνεκρες στην παγκόσμια ιστορία….
Την Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου του ’44 ξεκινούν στην Αθήνα τα τραγικά γεγονότα που αργότερα ονομάστηκαν «Δεκεμβριανά».
Στις 12 Οκτωβρίου, απελευθερώνεται η Αθήνα, καθώς τα γερμανικά στρατεύματα αποχωρούν, και σταδιακά
ολόκληρη η ελληνική επικράτεια.
Το Συνέδριο του Λιβάνου, τον Μάιο του 1944, στο οποίο
συμμετείχαν όλες οι ελληνικές πολιτικές και αντιστασιακές δυνάμεις, οδηγεί σε
συμφωνία για δημιουργία κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Από αριστερά: Γεώργιος Καρτάλης (με την κοντή
στρατιωτική στολή), δίπλα του ο Σπυρίδων Θεοτόκης, Ιωάννης Σοφιανόπουλος , στο
κέντρο Γεώργιος Παπανδρέου, πίσω του ο πιο ψηλός αριστερά, ο Μιλτιάδης
Πορφυρογένης, δίπλα στον Παπανδρέου, ο Αλέξανδρος Σβώλος και δίπλα του ο Πέτρος
Ρούσος. Δεξιά, με γενειάδα και στρατιωτική στολή, ο Κομνηνός Πυρομάγλου, δίπλα
του ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος
Στη συνέχεια με την συμφωνία της Καζέρτας (26
Σεπτεμβρίου 1944) οι δύο αντιπαλευόμενες αντιστασιακές οργανώσεις
ΕΑΜ/ΕΛΑΣ και ΕΔΕΣ δεσμεύονται ότι υπάγονται υπό τις διαταγές του βρετανού
στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπι και πως θα απέχουν από οποιαδήποτε απόπειρα κατάληψης
της εξουσίας.
Υπογραφή Συμφωνίας Καζέρτας: Στέφανος Σαράφης (ΕΛΑΣ),
Ρόναλντ Σκόμπι, Ναπολέων Ζέρβαςω(ΕΔΕΣ)
Οι επόμενες όμως εβδομάδες θα δείξουν, με τον πιο
σκληρό τρόπο, πόσο εύθραυστες ήταν οι συμφωνίες μεταξύ Βρετανών –
Ελληνικής Κυβέρνησης και ΕΑΜ/ΕΛΑΣ.
Τον Οκτώβριο του 1944, πάντως, το ΕΑΜ τηρεί τη
συμφωνία και οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ δεν εισέρχονται στην Αττική. Στην υπόλοιπη βέβαια Ελλάδα το κλίμα δεν είναι
αντίστοιχα ομαλό.
Οι ημέρες των Δεκεμβριανών
Βασικά ζητήματα, καθώς φτάνουμε στον Δεκέμβριο του
’44, είναι οι όροι ανασυγκρότησης του ελληνικού εθνικού στρατού, η αντιμετώπιση
των δοσίλογων και των Ταγμάτων Ασφαλείας, των συνεργατών δηλαδή των Ναζί, και ο
αφοπλισμός των ανταρτικών δυνάμεων.
1η Δεκεμβρίου
Ο στρατηγός Σκόμπι υπογράφει διαταγή διάλυσης και
αφοπλισμού των ανταρτικών δυνάμεων, από την οποία εξαιρείται η πιστή στην
κυβέρνηση και τον βασιλέα Γεώργιο Β’, 3η Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία με την
αιτιολογία ότι προορίζεται να ενσωματωθεί στον νέο εθνικό στρατό. Την ίδια
ημέρα οι ΕΑΜικοί υπουργοί της κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας παραιτούνται.
2 Δεκεμβρίου
Η ηγεσία του ΕΑΜ επανασυστήνει την Κεντρική Επιτροπή
του στρατιωτικού της σκέλους, του ΕΛΑΣ και προγραμματίζει συγκέντρωση
διαμαρτυρίας στην πλατεία Συντάγματος την 3η Δεκεμβρίου και γενική απεργία
για τις 4 Δεκεμβρίου. Ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, αν
και αρχικά δίνει άδεια για τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας τελικά την ανακαλεί. Ο Στρατηγός Σκόμπυ απαγόρευσε ειδικά κάθε αριστερή διαδήλωση για τις
3 του μηνός και πληροφόρησε τους ηγέτες του ΚΚΕ/ΕΑΜ/ΕΛΑΣ γι’ αυτό.
Την Κυριακή, 3 Δεκεμβρίου του ’44
ξεκινούν στην Αθήνα τα τραγικά γεγονότα που αργότερα ονομάστηκαν «Δεκεμβριανά».
Η ένοπλη, δηλαδή, σύγκρουση, μεταξύ
του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), στρατιωτικού σκέλους του
Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) και των βρετανικών και ελληνικών
κυβερνητικών δυνάμεων.
Παρά τη διαταγή του Στρατηγού Σκόμπυ, εν τούτοις, χιλιάδες
λαου και νεολαίας άρχισαν να
συγκεντρώνονται στην πλατεία Συντάγματος γύρω στις 10 το πρωί της 3ης
Δεκεμβρίου, κρατώντας σημαίες (ειδικά αμερικανικές, ελληνικές, και
βρεταννικές), πλακάτ, λάβαρα.
Όσο μεγάλος ήταν ο ενθουσιασμός και η αποφασιστικότητα
των συγκεντρωμένων, άλλο τόσο μεγάλη ήταν και η νευρικότητα εκείνων που έθιγε η
διαδήλωση και ακόμη των Εγγλέζων του στρατηγού Ρόναλντ Σκόμπυ, που περιπολούσαν
στις άκρες της πλατείας, κοντά σε Έλληνες αστυνομικούς.
Οι πυροβολισμοί
Την ώρα που μια ομάδα διαδηλωτών (που κατόρθωσε να περάσει από μια ζώνη
αστυνομικών) επιχείρησε ν’ ανοίξει δρόμο προς το υπουργείο Εξωτερικών, ξαφνικά
ακούγονται πυροβολισμοί Διαδηλωτές πέφτουν νεκροί στο έδαφος. Πέντε άντρες κα
μια κοπέλα ενώ τραυματίζονται είκοσι περίπου διαδηλωτές. Τρία άτομα σκοτώθηκαν
σχεδόν αμέσως μπρος από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη γύρω στις 11 π.μ.
Δύναμη 12 βρεταννικών αρμάτων μάχης, 6 θωρακισμένων
οχημάτων και μερικών φορτηγών επιχείρησε να διαλύσει το πλήθος επί 2 ώρες με μικρή ή καθόλου
επιτυχία.
Πάνω από έξι ώρες διαρκούσαν οι συγκρούσεις
Τελικά έφθασε τάγμα Βρεταννών αλεξιπτωτιστών και
βοηθούμενοι από λίγους Βρεταννούς της Στρατιωτικής Αστυνομίας, κατάφεραν
να εκκαθαρίσουν τους δρόμους γύρω στις 3.30’ μ.μ.
Έχουν εκφραστεί πολλές θεωρίες για το τι ακριβώς
συνέβη. Κάποιοι μιλούν για απρόκλητη επίθεση της ελληνικής αστυνομίας, άλλη για
εκτέλεση διαταγής που ήρθε από τους Άγγλους.
Ο Αμερικανός αξιωματικός του Ναυτικού Χάουαρντ Α.
Ριντ, που βρέθηκε στην Αθήνα τις πρώτες ημερες του Δεκέμβρη του 1944,
αναφέρει : «Όταν τα πλήθη είχαν σχεδόν φτάσει στη γωνία που βρίσκεται το
ξενοδοχείο της «Μεγάλης Βρεταννίας», ξέσπασαν πυροβολισμοί και ριπές αυτομάτων
και οι συγκεντρωμένοι έπεσαν στο έδαφος μέχρι να σταματήσουν. Όταν κάποιοι
άρχισαν να σηκώνονται, ξέσπασε νέο κύμα πυροβολισμών.
Τουλάχιστον τρεις ισχυρές τέτοιες ριπές πυροβολισμών
δέχτηκε το συγκεντρωμένο πλήθος, που προερχόντουσαν από τη Διεύθυνση της
Αστυνομίας, ακριβώς στην απέναντι πλευρά του δρόμου.
Εγώ βρισκόμουνα στον πλαϊνό τοίχο του κτιρίου της
Αστυνομικής Διεύθυνσης, σε απόσταση 13 μέτρων και απ’ ό,τι είδα, η αστυνομία
ήταν αυτή που άνοιξε πυρ και πυροβολούσε προς την καρδιά του πλήθους, χωρίς
προηγουμένως κανένα προειδοποιητικό πυροβολισμό στον αέρα. Δεν παρατήρησα
κανένα αντιγύρισμα πυροβολισμών από διαδηλωτές. (…)
Μίλησα με πολλούς αξιωματούχους συμμάχους, που ήταν
αυτόπτες μάρτυρες των επεισοδίων (…) όλοι τους συμφωνούσαν με αυτά που είχα δει
εγώ ο ίδιος, δηλαδή ότι οι πυροβολισμοί ρίχτηκαν από τη Διεύθυνση της Ελληνικής
Αστυνομίας και από ταράτσες των γύρω κτιρίων, οι οποίες ήταν γεμάτες από
αστυνομικούς».
Η γενίκευση της σύγκρουσης
Ήδη από το βράδυ της 3ης Δεκεμβρίου άρχισαν οι
πρώτες συγκρούσεις. Την επομένη, οι κηδείες των θυμάτων έχουν τη μορφή
συλλαλητηρίου του ΕΑΜ, στο οποίο και πάλι οι διαδηλωτές δέχονται πυρά.
Γενικεύεται η σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις του ΕΛΑΣ
από τη μια και τις δυνάμεις της Ταξιαρχίας του Ρίμινι και της χωροφυλακής από
την άλλη. Ο ΕΛΑΣ που έχει ήδη επιτεθεί με επιτυχία σε πολλά αστυνομικά τμήματα
και άλλους στόχους, δείχνει να υπερτερεί, σε τέτοιο βαθμό που να προκαλέσει την
ανησυχία του βρετανού πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ.
Όπως αναφέρει ο ίδιος στα απομνημονεύματά του, τα ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου έστειλε τηλεγράφημα στον Σκόμπι δίνοντάς του την εντολή: «Αντμετωπίστε την Αθήνα ως κατακτηθείσα πόλη!».
Η αδυναμία του ΕΛΑΣ όμως να επικρατήσει σε
κομβικής σημασίας μάχες όπως αυτή στο Σύνταγμα Χωροφυλακής Αθηνών στη συνοικία
Μακρυγιάννη, στις 6 Δεκεμβρίου, αποδείχθηκε καθοριστική.
Η Μεγάλη Βρετανία βρήκε τον χρόνο, να μεταφέρει στην Αθήνα, μεγάλο αριθμό στρατιωτικών της δυνάμεων και στα μέσα Δεκεμβρίου να επικρατήσει έναντι του ΕΛΑΣ.
Έτσι, ολοκληρώνεται ένα από τα τραγικότερα επεισόδια
στην ιστορία του ελληνικού εμφύλιου σπαραγμού, προς τον οποίο οι Έλληνες
βάδιζαν πλέον ολοταχώς.
ΤΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ
Ο απολογισμός των Δεκεμβριανών ημερών είναι εφιαλτικός.
Μιλάνε για πάνω από 1.000 νεκρούς την ημέρα!
Εκείνοι που έχασαν τη ζωή τους-και από τις δυο
πλευρές- ήταν πολλοί περισσότεροι από τον πόλεμο για την ελευθερία της πατρίδας
το 1940.
Όπως αναφέρει στο «ΒΗΜΑ» της 4ης Δεκεμβρίου 1994 ο
Άγγελος Θ. Αγγελόπουλος, καθηγητής και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών «ενώ στις
πολεμικές επιχειρήσεις κατά το εξάμηνο του πολέμου 1940-1941 είχαμε 15.000
οπλίτες και αξιωματικούς νεκρούς, στα Δεκεμβριανά είχαμε 17.000 και στον
Εμφύλιο 47.000 και από τις δύο πλευρές».
Αν ισχύουν πάντως αυτοί οι αριθμοί, τότε μιλάμε για
μια άνευ προηγουμένου ανθρωποσφαγή…. Οι αριθμοί κατατάσσουν τη «Μάχη των
Αθηνών» σε μια από τις πιο πολύνεκρες στην παγκόσμια ιστορία….
Υπάρχουν χιλιάδες μαρτυρίες για εν ψυχρώ εκτελέσεις
μελών του ΕΑΜ και αιχμάλωτων ΕΛΑΣιτών, ιδιαίτερα όταν η πλάστιγγα της νίκης
άρχισε να γέρνει προς την κυβερνητική και βρετανική παράταξη.
Σύμφωνα με έκδοση του ΓΕΣ-ΔΙΣ (Διεύθυνση Ιστορίας
Στρατού) οι εκτελεσθέντες αιχμάλωτοι και
άμαχοι ανέρχονται σε 46.985.
Ιατροδικαστικές εκθέσεις της εποχής,
ανταποκρίσεις Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων, καταθέσεις αυτοπτών μαρτύρων
(ακόμη και εκτελεστών) και χιλιάδες μαρτυρίες συγγενών των θυμάτων, συνηγορούν
σε ένα πραγματικά πολύ μεγάλο νούμερο, που κατά ορισμένους προσεγγίζει αυτό του
ΓΕΣ-ΔΙΣ.
Η πλευρά του ΕΑΜ
Ισχυρίζεται ότι στην διάρκεια των Δεκεμβριανών οι Βρετανοί, αφού συγκέντρωναν νεκρούς
ΕΛΑΣίτες και πολίτες, τους μετέφεραν σε συγκεκριμένες περιοχές, τους
ακρωτηρίαζαν και τους παραμόρφωναν παρουσιάζοντας μετά τα πτώματα ως «φρικώδη
έργα των κομμουνιστών».
Αυτοκριτική για τα Δεκεμβριανά από ηγετικά στελέχη του ΚΚΕ
Η Χρύσα Χατζηβασιλείου, μέλους του Π. Γ. του ΚΚΕ στην 11η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής που έγινε στην Αθήνα από τις 5 έως τις 15 Απριλίου αναφέρει σε σημείωμα της.
«Ο προσανατολισμός μας έπρεπε να είναι να βρούμε μια πολιτική λύση, καλύτερη ή χειρότερη ανάλογα πάλι με το συσχετισμό των δυνάμεων, πάντα μια πολιτική λύση συμβιβαστική. Έπρεπε να μας είχε διδάξει ο Λίβανος. Αυτό όμως το πράγμα μας έφυγε ολότελα από τα μάτια. Μας έπιασε η ψύχωση του πολέμου και της επικράτησης και έτσι αφήσαμε ολότελα παιδιακίστικα, ανόητα, να μας διαφύγουν ευκαιρίες στις 18, στις 25 και το χειρότερο στις 31 Δεκεμβρίου. Εν τω μεταξύ είχαμε πάρει τόσο ψηλά τον αμανέ και διακηρύσσαμε ‘’40 χρόνια πόλεμο’’ και με τη Μεγάλη Βρετανία και δεν είχαμε προετοιμαστεί ούτε ιδεολογικά, ούτε εσωκομματικά, ούτε στρατιωτικά. Κάναμε εγκλήματα».(ΠΗΓΗ:ert.gr)
Ο Νίκος Ζαχαριάδης, κατά τις εργασίες της 12ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ (Ιούνιος 1945)
ανέφερε:
«Αγριότητες έγιναν κατά τον Δεκέμβρη και τέτοιες
έκαμαν και μέλη του Κόμματος που ήταν είτε προβοκάτορες, είτε ανάξια να είναι
μέλη του.
Φυσικά οι πράξεις τους δημιουργούν ευθύνες για το
Κόμμα.
Μα μια που το ΚΚΕ δεν έδωσε τέτοια γραμμή και
αποκήρυξε και αυτούς που έκαναν υπερβασίες και τις υπερβασίες τις ίδιες, δεν
δημιουργείται θέμα ηθικής τάξης για το ΚΚΕ».
ΠΗΓΕΣ:
tovima.gr/2014/12/03/afieromata/70-xronia-apo-ta-dekembriana
https://www.militaire.gr/dekemvriana-oi-nekroi-perissoteroi-apo-ton-polemo-toy-40/
Ρωγμή στην ενημέρωση
Δεν υπάρχουν σχόλια