ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: Η αιματηρή «Μαγιάτικη Καταιγίδα» στο Μεσόβουνο Κοζάνης και ο δωσίλογος Γεώργιος Πούλος

Αναδημοσίευση

Το Μεσόβουνο Κοζάνης έχει ενταχθεί επισήμως στα μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας. Μόνο που κατέχει μια θλιβερή πρωτιά. Είναι το μοναδικό που ισοπεδώθηκε δύο φορές από τους Ναζί.

του Νίκου Δεμισιώτη

Ο δωσίλογος, Γεώργιος Πούλος | Wikipedia

Η πρώτη φορά ήταν στις 23 Οκτωβρίου 1941. Ήταν η πρώτη ναζιστική θηριωδία επί ελληνικού εδάφους. Η δεύτερη, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 22 Απριλίου 1944. Ήταν η μοναδική περίπτωση που οι Ναζί ισοπέδωσαν δυο φορές το ίδιο χωριό.

Το μαρτυρικό Μεσόβουνο Κοζάνης πλήρωσε βαρύ τίμημα. Παραπάνω από αυτό που του αναλογούσε. Και σε αυτό μεγάλο ποσοστό ευθύνης έχουν οι Έλληνες δωσίλογοι που είχαν μια αγαστή συνεργασία με τους Ναζί και έβαψαν και αυτοί με αίμα αθώων τα χέρια τους.

Ένας από αυτούς ήταν ο γνωστός και μη εξαιρετέος, απότακτος αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού, Γεώργιος Πούλος ο οποίος στο τέλος πήρε αυτό που του άξιζε.

Τα δυο ολοκαυτώματα του Μεσόβουνου

Στις 6 Απριλίου 1941 ξεκίνησε η επίθεση των ναζιστικών στρατευμάτων κατά της Ελλάδας. Ο αγώνας αυτός ήταν κάτι παραπάνω από άνισος. Κανείς δεν μπορούσε να περιμένει κάτι παραπάνω από τους Έλληνες στρατιώτες οι οποίοι είχαν δώσει τα πάντα στις μάχες κατά των φασιστών του Μουσολίνι.

Η αντίσταση των Ελλήνων κράτησε μόλις τέσσερις ημέρες. Ίσως να κρατούσε περισσότερο (όχι ότι θα άλλαζε το τελικό αποτέλεσμα) αλλά το γεγονός ότι η Γιουγκοσλαβία παραδόθηκε άνευ όρων, έβαζε σε κίνδυνο τα μετόπισθεν των Ελλήνων οι οποίοι κινδύνευαν να περικυκλωθούν. Έτσι προτιμήθηκε η υποχώρηση και το μέτωπο «έσπασε». Μέσα σε 24 ημέρες οι Ναζί είχαν φτάσει στην Καλαμάτα!

Την ώρα που η Ελλάδα βυθιζόταν στο κατοχικό σκοτάδι, «γεννήθηκαν» και οι πρώτες αντάρτικες ομάδες που δειλά – δειλά ξεκίνησαν να δημιουργούν τα πρώτα προβλήματα στον εχθρό. Πρώτη στο «χορό» μπήκε η Βόρεια Ελλάδα. Εκεί έγινε και η πρώτη ναζιστική θηριωδία επί ελληνικού εδάφους.

Σχεδόν αμέσως στο μάτι του κυκλώνα μπήκε το προσφυγοχώρι Μεσόβουνο. Ένα ορεινό χωριό της Κοζάνης όπου κατοικούσαν κάτι παραπάνω από 1.100 πρόσφυγες από τον Πόντο. Οι περισσότεροι από αυτούς ήρθαν στην Ελλάδα μετά τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 στη Ρωσία. Ανάμεσα τους υπήρχαν άνθρωποι με προοδευτικές, Αριστερές ιδέες. Οι άνθρωποι αυτοί βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή του ελληνοϊταλικού πολέμου. Όταν έφυγαν από το μέτωπο για να γυρίσουν στο χωριό τους, ίσως επειδή ήξεραν αυτό που θα επακολουθούσε, δεν παρέδωσαν τον οπλισμό τους. Επέστρεψαν στο Μεσόβουνο με τα όπλα τα δικά τους, συν ότι οπλισμό έβρισκαν παρατημένο στο δρόμο της επιστροφής.

Όταν ξεκίνησε η ναζιστική κατοχή και οι Γερμανοί άρχισαν να τοποθετούν δικούς τους ανθρώπους σε καίριες θέσεις του κρατικού μηχανισμού, οι ντόπιοι συνεργάτες τους «έπιασαν δουλειά», και τους ενημέρωσαν πως το Μεσόβουνο Κοζάνης είναι αυτό που δημιουργεί τα προβλήματα. «Οι κάτοικοι του χωρίου τούτου, διατελούσιν εις εντελώς απολίτιστον κατάστασιν, τα δε 90% τούτων τυγχάνουσι κομμουνισταί εκ των μάλλον επικινδύνων», είχε διαμηνύσει τους Ναζί κατακτητές ο κατοχικός νομάρχης Κοζάνης Κωνσταντίνος Γεωργαντάς ο οποίος τόνιζε μάλιστα πως οι κάτοικοι του χωριού είναι «ταραξίες και απείθαρχοι».

Αφορμή για να στείλει ο Γεωργαντάς αυτή την «ενημέρωση» στους Ναζί ήταν το γεγονός πως λίγες ημέρες νωρίτερα ένας κομμουνιστής είχε εκτελέσει τον κατοχικό κοινοτάρχη Παύλο Κωνσταντινίδη. Όταν οι Γερμανοί έμαθαν πως μέσα στο χωριό είχαν οχυρωθεί ένοπλες ομάδες, ξεκίνησαν την επίθεσή τους σε συνεργασία με χωροφύλακες (ο τοπικός σταθμός της χωροφυλακής ήταν αυτός που ειδοποίησε τον Γερμανό διοικητή) και άλλους δωσίλογους.

Αυτή η πρώτη σφαγή έγινε στις 22 Οκτωβρίου 1941. Επέζησαν μόνο τα γυναικόπαιδα και ορισμένοι ηλικιωμένοι. Οι Ναζί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους εκτέλεσαν περίπου 140 άτομα (σύμφωνα με κάποιες ιστορικές πηγές ο αριθμός αυτός ανεβαίνει στους 142 ή ακόμα και τους 156). Οι Ναζί πριν φύγουν από το χωριό το πυρπόλησαν. Επί τρεις ολόκληρες ημέρες καιγόταν το Μεσόβουνο.

Πριν προλάβουν να γιατρευτούν οι πληγές όσων έμειναν ζωντανοί, οι Ναζί (πάντα σε αγαστή συνεργασία με τους ντόπιους συνεργάτες τους) θέλησαν να κάνουν μια μεγάλη εκκαθαριστική επιχείρηση στην ευρύτερη περιοχή του Βέρμιου, την οποία ονόμασαν «Μαγιάτικη Καταιγίδα». Φυσικά το Μεσόβουνο ήταν μέσα στις προτεραιότητές τους. Το χωριό καταστρέφεται και πάλι, 150 άτομα εκτελούνται επί τόπου και άλλοι 100 μεταφέρονται στο Στρατόπεδο Συγκέντρωσης της Πτολεμαΐδας. Οι Ναζί έκαψαν ζωντανούς όσους βρήκαν μέσα στα σπίτια τους, βίασαν κοπέλες, έσφαξαν νεογέννητα βρέφη. Μέχρι και ειδικές χειροπέδες για μικρά παιδιά είχαν φέρει μαζί τους οι κατακτητές. Μαρτυρίες επιζώντων ανέφεραν πως οι Ναζί πέταγαν τις γυναίκες μέσα στους ξυλόφουρνους και τις έκαιγαν ζωντανές.

Την ευθύνη για αυτή την αδιανόητη φρίκη την είχε, φυσικά, ο διοικητής της όλης επιχείρησης, συνταγματάρχης των SS, Καρλ Σύμερς, και ο Γεώργιος Πούλος, ένας από τους, πλέον, αδίστακτους δωσίλογους της κατοχής.

Ο βίος και η πολιτεία του Γ. Πούλου

Ο Γεώργιος Πούλος γεννήθηκε το 1889 στη Ρουμανία αλλά η καταγωγή του ήταν από τον Πλάτανο Ναυπακτίας. Είχε μια εντελώς ασήμαντη στρατιωτική καριέρα. Συμμετείχε στη Μικρασιατική Εκστρατεία και στο βενιζελικό κίνημα του 1935 μετά την αποτυχία του οποίου αποτάχθηκε. Ο Πούλος δήλωνε περήφανος εθνικοσοσιαλιστής, λάτρης του Αδόλφου Χίτλερ και φανατικός αντικομμουνιστής. Υπήρξε μεγαλοστέλεχος της «ΕΕΕ» (Εθνική Ένωσις Ελλάς) ίσως μια από τις πιο ακραίες φασιστικές οργανώσεις που έδρασαν ποτέ στην Ελλάδα. Ουδέποτε πολέμησε κατά των Ιταλών ή των Γερμανών.

Όταν οι ναζιστικές ορδές κατέλαβαν την Ελλάδα ο Πούλος μετονόμασε την «ΕΕΕ» σε «Εθνικοσοσιαλιστικόν Κόμμα Ελλάδος» και είχε τα γραφεία του στην οδό Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη, έξω από τα οποία κυμάτιζε η σημαία με τον δικέφαλο αετό του Βυζαντίου. Ο Πούλος κέρδισε την εμπιστοσύνη των Ναζί, καθώς διατυμπάνιζε με μεγάλη περηφάνια το άσβεστο μίσος του κατά των Βρετανών και των κομμουνιστών.

Αρχικά έγινε μέλος της γερμανικής αντικατασκοπείας. Το 1943 ίδρυσε το «Ελληνικό Εθελοντικό Σώμα Κρύας Βρύσης». Ένας ωραίος τίτλος για να κρύψει πίσω από αυτόν όλα όσα έκανε. Οι Έλληνες αγωνιστές της Αντίστασης έμαθαν για το «Εθελοντικό Τάγμα Πούλου» ή «Poulos Verband» από τις επιχειρήσεις της Βέρμαχτ που συνέδραμαν ο γνωστός δωσίλογος και οι άνδρες του. Οι Γερμανοί είχαν φροντίσει να προμηθεύσουν τον Πούλο και τους άνδρες του (περίπου 300 άτομα, οι περισσότεροι με φάκελο στην αστυνομία) με ναζιστικές στολές, πάνω στις οποίες υπήρχαν τα διακριτικά «ΕΕΣ», «Εθνικός Ελληνικός Στρατός»!

Ήταν τέτοια η ταύτιση με τον κατακτητή που σύντομα απέκτησε το ψευδώνυμο «φον Πούλος»! Πάνω από τη δεξιά τσέπη του χιτωνίου του υπήρχε πάντα ο γερμανικός αυτοκρατορικός αετός που κρατούσε στα νύχια του τη ναζιστική σβάστικα. Ο Πούλος ήταν γνωστός και για έναν ακόμα λόγο: Δεν του αρκούσε να δολοφονεί συμπατριώτες του. Ήθελε να τους βασανίζει φρικτά πρώτα.

Το μεγαλύτερο έγκλημα του Πούλου (από κοινού με τον Φριτς Σούμπερτ) θεωρείται η σφαγή του Χορτιάτη, στις 2 Σεπτεμβρίου 1944, όταν και δολοφονήθηκαν άγρια 149 κάτοικοι του χωριού, ανάμεσα στους οποίους γυναίκες και παιδιά!

Το φθινόπωρο του 1944 το τάγμα του Πούλου έφυγε από την Ελλάδα μαζί με τις δυνάμεις της Βέρμαχτ και συνέχισε να πολέμα κατά κομμουνιστών ανταρτών στη Σλοβενία. Μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αυστρία. Εκεί, συνελήφθη στις 19 Μάη του 1945 από Αμερικανούς στρατιώτες κατηγορούμενος για κατασκοπία.

Το 1947 εκδόθηκε στην Ελλάδα μαζί με 201 άνδρες του τάγματός του και οδηγήθηκε στις στρατιωτικές φυλακές Επταπυργίου. Ο Πούλος πέρασε από δυο δίκες. Η μία ήταν για κατασκοπεία και η άλλη για δωσιλογισμό. Ο ίδιος ήταν εξαιρετικά προκλητικός, στις απολογίες του μίλησε με χυδαίες εκφράσεις κατά του ΕΑΜ -ΕΛΑΣ που... πρόδιδε την Ελλάδα και παραδέχθηκε πως οι ναζιστικές δυνάμεις είχαν εξοπλίσει εκείνον και την ομάδα του. Τον Δεκέμβριο του 1947 καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο Πούλος ήταν ο μοναδικός που πλήρωσε για τη «Μαγιάτικη Καταιγίδα». Εκτελέστηκε στο Γουδή στις 11 Ιουνίου 1949.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί το εξής: Μνημείο για τους νεκρούς των δυο αδιανόητων μακελειών που προκάλεσαν οι Ναζί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, δημιουργήθηκε στο Μεσόβουνο μετά την πτώση της χούντας! Μέχρι τότε το εμφυλιακό και μετεμφυλιακό κράτος και παρακράτος απαγόρευε στους κατοίκους να θρηνήσουν και να τιμήσουν όπως ήθελαν τους δικούς τους ανθρώπους. Ο λόγος ήταν προφανής: Οι κάτοικοι του Μεσόβουνου παρέμεναν «ταραξίες και απείθαρχοι» ακόμα και μετά το θάνατό τους και όσοι βοήθησαν τους Ναζί για αυτές τις δυο σφαγές, άνηκαν στους «νικητές» οι οποίοι, όπως είναι γνωστό, είναι αυτοί που γράφουν την Ιστορία.

Αναδημοσίευση από https://www.reader.gr/ - 22/04/2024

Ρωγμή στην Ενημέρωση