Ανεμογεννήτριες στη Γυάρο; Όχι ευχαριστώ

(Μια σημαντική απόφαση του Σ.τ.Ε.) 

  - Τι ακριβώς είναι η Γυάρος

                            

  Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου σε ανακοίνωση του επισημάνει:

"Το Συμβούλιο της Επικράτειας (Σ.τ.Ε.), πρόσφατα, με μια πολύ σημαντική απόφασή του (αρ. 944/2024) έκρινε ακυρωτέα την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου σε θέση που απέχει 2.200 μέτρα από το Δίστομο, διότι το Δίστομο έχει χαρακτηριστεί ιστορικός τόπος και σύμφωνα με το χωροταξικό πλαίσιο για τις Α.Π.Ε. (ΦΕΚ 2464/Β/2008 – παράρτημα ΙΙ) απαγορεύεται η εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε απόσταση μικρότερη των 3.000 μέτρων από ιστορικούς τόπους ή/και μνημεία μείζονος σημασίας (εκτός εάν οι άτρακτοι των ανεμογεννητριών δεν είναι ορατοί από την από την ασύμβατη χρήση) κάτι που δεν εξετάστηκε κατά την έκδοση της συγκεκριμένης Α.Ε.Π.Ο.

                                    Χάρτης ΡΑΕ – Γυάρος, θέσεις εγκατάστασης ανεμογεννητριών

Η απόφαση αυτή προέκυψε μετά από αίτηση ακύρωσης της Α.Ε.Π.Ο. που κατέθεσε ο Δήμος Διστόμου – Αράχωβας – Αντίκυρας μιας και το Δίστομο έχει χαρακτηριστεί ιστορικός τόπος σύμφωνα με σχετικό ΦΕΚ. Με αυτό τον τρόπο, ο Δήμος τίμησε έμπρακτα την μνήμη όσων θυσιάστηκαν στο Ολοκαύτωμα. Κατά την εκδίκαση της υπόθεσης, ο Δήμος πρόβαλε το επιχείρημα ότι το Δίστομο είναι ιστορικός τόπος μείζονος σημασίας ενώ η εταιρεία πρόβαλε το επιχείρημα ότι ναι μεν είναι ιστορικός τόπος αλλά δεν υπάρχει απόφαση που να τον χαρακτηρίζει “μείζονος σημασίας”. Το Σ.τ.Ε. είπε ότι όφειλε να υπάρχει η σχετική απόφαση προκειμένου αυτή να ληφθεί υπόψη για τη χωροθέτηση των ανεμογεννητριών, διότι αν πρόκειται για ιστορικό τόπο “μείζονος σημασίας” απαγορεύεται η εγκατάσταση σε απόσταση μικρότερη από τα 3000 μέτρα αν οι άτρακτοι των ανεμογεννητριών είναι ορατές από τον ιστορικό τόπο. Έτσι το Σ.τ.Ε. ακύρωσε την Α.Ε.Π.Ο και ανέπεμψε την υπόθεση στη Διοίκηση προκειμένου το Υπουργείο Πολιτισμού να αποφανθεί αν το Δίστομο είναι ιστορικός τόπος «μείζονος σημασίας» ή όχι και αναλόγως να εξεταστεί αν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την εγκατάσταση.

Είναι μια πολύ σημαντική απόφαση, τόσο για το Δίστομο (δύσκολα κάποιος θα λάβει την τυπική απόφαση ότι το Δίστομο δεν αποτελεί «μείζονος σημασίας» ιστορικό τόπο) όσο και γενικότερα τους σημαντικούς ιστορικούς τόπους.

Η απόφαση συνιστά νομολογία σύμφωνα με την οποία για την έκδοση της Α.Ε.Π.Ο. σε τέτοιες περιπτώσεις που εμπλέκονται ιστορικοί τόποι θα πρέπει, πριν την έκδοση της, να υπάρχει επίσημη απόφαση για το αν ο συγκεκριμένος ιστορικός τόπος είναι “μείζονος σημασίας” ή μη. Το πρόβλημα είναι ότι δεν υπάρχει επίσημος θεσμοθετημένος κατάλογος με τους ιστορικούς τόπους “μείζονος σημασίας” που να μπορεί κάποιος να ανατρέξει άμεσα για να δει αν ένας χαρακτηρισμένος ιστορικός τόπος είναι «μείζονος σημασίας» η όχι και έτσι κάθε περίπτωση θα πρέπει να εξετάζεται αυτόνομα.

Ας αναλογιστούμε τι σημαίνουν όλα αυτά για την περίπτωση της Γυάρου:

 Για τη Γυάρο, σύμφωνα με τον χάρτη της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας -ΡΑΕ, έχει δρομολογηθεί η εγκατάσταση 77 ανεμογεννητριών μεγάλου μεγέθους που θα καλύψουν το νησί απ’ άκρη σ’ άκρη. Σχετικά με το θέμα έχουμε καταθέσει την άποψή μας και παραθέτουμε τους σχετικούς συνδέσμους στο τέλος του κειμένου. Με λίγα λόγια, θεωρούμε το ενδεχόμενο αυτό ως απολύτως καταστροφικό τόσο περιβαλλοντικά όσο και ιστορικά.

Η Γυάρος είχε αρχικά χαρακτηριστεί επίσημα ως ιστορικός τόπος που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία (ΦΕΚ 1680/Β/2001) και έτσι αποκλείονταν εξ ορισμού η δυνατότητα τοποθέτησης των ανεμογεννητριών. Η υπουργική απόφαση του χαρακτηρισμού είχε εκδοθεί κατόπιν ομόφωνης γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων (Κ.Σ.Ν.Μ.) του Υπουργείου Πολιτισμού. Η τεκμηρίωση ήταν εξαιρετική:

«Χαρακτηρίζουμε ιστορικό τόπο που χρειάζεται ειδική προστασία την Γυάρο … διότι αποτελεί σημαντικό χώρο ιστορικής μνήμης που έχει αναπόσπαστα συνδεθεί με την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας. Αποτελεί ζωντανή μαρτυρία των αγώνων του ελληνικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία, σύμβολο καταδίκης των βασανιστηρίων και του περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών. Επίσης χαρακτηρίζουμε ιστορικά διατηρητέα μνημεία το κτίριο των φυλακών καθώς και όλα τα κτίρια, εγκαταστάσεις και κατασκευές, διότι αποτελούν στο σύνολό τους χώρο μνήμης, σύμβολά ελευθερίας και τεκμήρια μιας εποχής που σημάδεψε την ιστορία της νεώτερης Ελλάδας… κ.α».

Μετά μπήκαν ιδέες για ανεμογεννήτριες. Το πρόβλημα ήταν ότι σε ιστορικούς τόπους απαγορεύεται η τοποθέτηση ανεμογεννητριών. Τότε βρήκαν την πατέντα να αποχαρακτηρίσουν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού προκειμένου το αποχαρακτηρισμένο αυτό έδαφος να γεμίσει ανεμογεννήτριες.

Η παρέμβαση του τότε Δημοτικού Συμβουλίου Σύρου Ερμούπολης, με την 68/2011 απόφασή του, ήταν καθοριστική. Με την απόφαση αυτή, το Δημοτικό Συμβούλιο αφενός έλαβε θέση υπέρ της εγκατάστασης ανεμογεννητριών στο νησί και αφετέρου ενέκρινε τον αποχαρακτηρισμό του μεγαλύτερου μέρους της Γυάρου από ιστορικό τόπο «ώστε να επιτραπεί κατ’ εξαίρεση η εγκατάσταση ήπιων μορφών ενέργειας». Έτσι απλά. Χωρίς καν να έχει αρμοδιότητα για τον αποχαρακτηρισμό.

Ακολούθησαν νεότερες γνωμοδοτήσεις του Υπουργείου Πολιτισμού -έχοντας στα χέρια του την απόφαση του Δήμου- σύμφωνα με τις οποίες ο χαρακτηρισμένος ιστορικός τόπος θα έπρεπε να περιοριστεί μόνο σε ένα μικρό μέρος της ανατολικής πλευράς του νησιού. Ο υπουργός τότε εξέδωσε, αναντίρρητα, τη σχετική απόφαση (ΦΕΚ 182/Α.Α.Π.Θ/2011).

Η Γυάρος «ζωντανή μαρτυρία των αγώνων του ελληνικού λαού για ελευθερία και δημοκρατία, σύμβολο καταδίκης των βασανιστηρίων και του περιορισμού των δημοκρατικών ελευθεριών» ας γίνει ένα τεράστιο εργοτάξιο όπου δεν θα μείνει πέτρα πάνω σε πέτρα προς χάριν της «πράσινης ανάπτυξης».…

[Για την ιστορία, μόνο δυο δημοτικοί σύμβουλοι είχαν αντιταχθεί ψηφίζοντας όχι, ο κ. Γιάννης Δεναξάς και ο κ. Ανδρέας Τζίνης].

Εκεί λοιπόν που η απογοήτευση ξεχειλίζει, έρχεται μια απόφαση του ΣτΕ η οποία, ενδεχομένως, κλείνει κάπως την πόρτα που άνοιξε το Δημοτικό Συμβούλιο Σύρου Ερμούπολης το 2011 για την επέλαση των «επενδυτών» και τη μετατροπή της Γυάρου σε εργοστάσιο παραγωγής ρεύματος (το μεγαλύτερο αιολικό εργοστάσιο στη Ευρώπη). Προφανώς, τότε ο Δήμος ή/και οι υποψήφιοι επενδυτές είχαν παραβλέψει την απαγόρευση εγκατάστασης σε ακτίνα 3.000 μέτρων από ιστορικούς τόπους και μνημεία μείζονος σημασίας (ή θεώρησαν ότι η Γυάρος δεν αποτελεί ιστορικό τόπο μείζονος σημασίας;).

Σήμερα, μετά την απόφαση του ΣτΕ, εφόσον υπάρξει η τυπική επικύρωση της «μείζονος σημασίας» του κουτσουρεμένου πλέον ιστορικού τόπου και των μνημείων του από το Υπουργείο Πολιτισμού θα αποτραπεί οριστικά η εγκατάσταση των περισσοτέρων από τις 77 εγκεκριμένες ανεμογεννήτριες γιατί θα απέχουν απόσταση μικρότερη των 3.000 μέτρων και θα είναι ορατές από τα όρια ιστορικού τόπου (μείζονος, πλέον, σημασίας).

Θεωρούμε αυτονόητο, ότι, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, η Γυάρος (και τα μνημεία της) είναι ιστορικός τόπος μείζονος σημασίας στη συνείδηση όλων. Άλλωστε, ήδη, και το ΦΕΚ του χαρακτηρισμού της περιέχει πλήρως την αιτιολογία της «μείζονος σημασίας» του ιστορικού τόπου. Ελπίζουμε, το σημερινό Δημοτικό Συμβούλιο Σύρου Ερμούπολης να υποστηρίξει με θέρμη την «μείζονα σημασία» του εναπομείναντος ιστορικού τόπου της Γυάρου, λαμβάνοντας σχετική απόφαση, αντίστοιχη με αυτή του 2011.

Στον χάρτη της ΡΑΕ της Γυάρου ο τελικά χαρακτηρισμένος ιστορικός τόπος σημειώνεται με την πορτοκαλί γραμμή. Στις εικόνες που παραθέτουμε αποτυπώνουμε ενδεικτικά τις αποστάσεις των 3.000 μέτρων από τον ιστορικό τόπο για τις οποίες θα υπάρχει η απαγόρευση τοποθέτησης ανεμογεννητριών αν λάβει και τυπικά το χαρακτηρισμό «μείζονος σημασίας».

Σε κάθε περίπτωση ο δρόμος για προσφυγή στο ΣτΕ για την ακύρωση της καταστροφής του νησιού είναι ανοιχτός. Σε μια τέτοια προσφυγή θα μπορεί να γίνει επίκληση και των περιβαλλοντικών λόγων μιας και η Γυάρος κάλλιστα αποτελεί και μνημείο της φύσης «μείζονος σημασίας».

25-07-2024
Το Διοικητικό Συμβούλιο ( https://syrosenvobservatory.gr/category/anakoinoseis-deltia-typou/) 25-7-2024

 .......

       -Τι ακριβώς είναι η Γυάρος

 

Η Γυάρος (Γιούρα) ανάμεσα σε Σύρο, Τήνο και Κέα, ταυτίστηκε με εκείνη την περίοδο της σύγχρονης ιστορίας μας, την περίοδο του Εμφυλίου και των πρώτων μετεμφυλιακών χρόνων, που αποσιωπήθηκε για πολλές δεκαετίες. Μια σιωπή που προσπάθησε να κρύψει την ενοχή του επίσημου κράτους για όσα έπραξε, τόσο κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όσο και κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.  

Οι πρώτοι κρατούμενοι μεταφέρθηκαν στα μέσα του Ιουλίου του 1947 και μέχρι το πρώτο κλείσιμο των φυλακών, τον Νοέμβρη του 1952, ποτέ κανένας συγγενής κρατούμενου, κανένας δικηγόρος, κανένας δημοσιογράφος μη φιλοκυβερνητικής εφημερίδας δεν κατάφερε να τους επισκεφθεί. Εκείνα τα πρώτα πεντέμισι χρόνια συνεχούς λειτουργίας πέρασαν από το θανατονήσι 17 χιλιάδες άνθρωποι. Γι’ αυτούς τους ανθρώπους ο βράχος τούτος δεν είχε όνομα, ήταν «το θανατονήσι» ή «το Νταχάου της Μεσογείου».

Τα αρματαγωγά έφερναν τις καινούριες φουρνιές κρατουμένων και τις άδειαζαν στη θάλασσα, λίγο έξω από τον Α’ όρμο. Οι άνθρωποι, ήδη εξαντλημένοι από το ταξίδι και τις κακουχίες των προηγούμενων χρόνων σε φυλακές και πολεμικά μέτωπα, σήκωναν με ό,τι κουράγιο είχαν τους μπόγους με τα λιγοστά τους υπάρχοντα και έβγαιναν στην παραλία. Εκεί τους περίμενε η διαδικασία της «Υποδοχής».

Οι δεσμοφύλακες, πολλοί ήδη γνωστοί από τα ένοπλα σώματα δοσίλογων της Κατοχής (βλέπε Τάγματα Ασφαλείας κτλ), παρατεταγμένοι σε δύο σειρές και ανάμεσά τους να προχωρούν οι κρατούμενοι. Κάθε δεσμοφύλακας κρατούσε και από ένα μεγάλο καλάμι από μπαμπού, από αυτά που χρησίμευαν για να στερεώνουν τις σκηνές. Όσο η σειρά των κρατούμενων προχωρούσε, τόσο φούσκωνε το ποτάμι αίματος γύρω τους. Έπεφταν με ορμή τα καλάμια πάνω στα ταλαίπωρα κορμιά των ανθρώπων κι έσπαγαν πλευρά, χέρια, πόδια, κεφάλια… Κάποτε η «Υποδοχή» τελείωνε. Η ματωμένη σειρά των κρατουμένων απέμενε να σέρνεται στον βράχο, ανάμεσα σε κουρελιασμένα ρούχα, ματωμένα κορμιά, ανοιγμένα κεφάλια, σπασμένα χέρια, λιπόθυμους, ρημαγμένους ανθρώπους. Όποιοι μπορούσαν ακόμα να κουνηθούν μάζευαν ό,τι έβρισκαν από τα σκόρπια τους υπάρχοντα και προχωρούσαν στην καταγραφή. Εκεί ο μπόγος τους ανοίγονταν ξανά και οι δεσμοφύλακες άρπαζαν ό,τι τους γυάλιζε. Ξυριστικά, ρολόγια, τσιγάρα…

Όσο τα αρματαγωγά ξέβραζαν τις καινούριες φουρνιές στα Γιούρα, τα καΐκια από τη Σύρο έπαιρναν τους παλιούς κρατούμενους λίγο πριν ξεψυχήσουν, λίγο πριν χρειαστεί να καταγραφούν στα βιβλία των Φυλακών ως «θανόντες». Τους φόρτωναν και τους οδηγούσαν στο νοσοκομείο στη Σύρο. Εκεί πολλοί πέθαιναν εξασφαλίζοντας όμως, ότι ο θάνατός τους δεν θα εμφανίζονταν στα βιβλία των Φυλακών. Ήταν ένας θάνατος που δεν άφηνε ίχνη και έδινε το δικαίωμα στους εκπροσώπους της πολιτείας και στις εντεταλμένες εφημερίδες να μιλούν για τη Γυάρο λέγοντας ότι είναι ένας «[…]

 Χώρος ενταφιασμού ζωντανών ανθρώπων είναι αυτός ο τόπος, αλλά όχι οποιονδήποτε ανθρώπων. Είναι ο χώρος στον οποίο το επίσημο ελληνικό κράτος του 1947 θέλησε να ενταφιάσει τους πολιτικούς του αντιπάλους, οι οποίοι λίγο νωρίτερα το είχαν απελευθερώσει από τον ναζιστικό ζυγό. Αυτό ακριβώς ήταν που το επίσημο κράτος των δοσίλογων και των συνεργατών της ναζιστικής Γερμανίας δεν μπορούσε να συγχωρήσει.... 

....Όταν μιλάμε για τα Γιούρα, εκτός από τους δεκαεπτά χιλιάδες κρατούμενους, μιλάμε και για τα είκοσι χιλιάδες (20.000) παιδιά τους. Μιλάμε και για τις περίπου οκτώ χιλιάδες (8.000) συζύγους που έμειναν μόνες μέσα στον Εμφύλιο. Όλοι μαζί, σχεδόν σαράντα πέντε χιλιάδες (45.000) άνθρωποι, είναι τα άμεσα και τα έμμεσα θύματα, μόνο για τα πρώτα πέντε χρόνια που λειτούργησε, από τον Ιούλιο του 1947 έως τον Νοέμβριο του 1952. Η ίδια φυλακή άνοιξε ξανά το 1955 και λειτούργησε συνεχόμενα μέχρι το 1961. Μετά από μια διακοπή έξι ετών, το καθεστώς της 21ης Απριλίου, ακολουθώντας τα χνάρια των πολιτικών του προγόνων, την άνοιξε και πάλι το 1967 έως το 1974. Το σύγχρονο ελληνικό κράτος χρειάστηκε δεκαετίες για να επαναθεμελιώσει τον νέο του αστικό χαρακτήρα και για να ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία χρειάστηκε να καταστραφεί ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας. Και τώρα, αυτό που θέλουν να κάνουν στα Γιούρα είναι να καταστρέψουν και την Ιστορία αυτής της κοινωνίας, να την αφήσουν να σβήσει για να μην υπάρχει τίποτα πια, που να μαρτυρά τους αγώνες και τις αγωνίες αυτού του Λαού….. (Πηγη: https://www.imerodromos.gr/ti-akrivos-einai-h-guaros/)

                                                                            Ρωγμή στην ενημέρωση