ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ/24 Ιανουαρίου 1944: Η ΟΠΛΑ εκτελεί τον Νίκο Καλύβα. Κατοχικό Υφυπουργό Εργασίας και διορισμένος Γενικός Γραμματέας της ΕΣΕΕ

 

Ήταν 7:15 το πρωί της 24ης Ιανουαρίου 1944 όταν η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ) εκτέλεσε τον δωσίλογο υφυπουργό Εργασίας Νίκο Καλύβα  και γενικό γραμματέα της διορισμένης από την κυβέρνηση των δωσιλόγων Διοίκησης της Εθνικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (σήμερα ΓΣΕΕ) και προκάλεσε αίσθηση σε ολόκληρο τον κόσμο. 

Ποιος ήταν ο Νίκος Καλύβας

 Νίκος Καλύβας, φανατικός αντικομμουνιστής, συνεργάστηκε με τη δικτατορία Μεταξά και  προσέφερε τις υπηρεσίες του στους φασίστες κατακτητές. 

Οι... υπηρεσίες του Νίκου Καλύβα εκτιμήθηκαν από τις δυνάμεις κατοχής και έτσι στις 2 Δεκεμβρίου 1942 ο Καλύβας τοποθετήθηκε υφυπουργός Εργασίας στην κυβέρνηση Λογοθετόπουλου.

Ήταν αυτός που οργάνωσε τη σύνταξη των καταλόγων το 1943  με τα ονόματα δεκάδων χιλιάδων Ελλήνων εργατών που προορίζονταν με την επιστράτευση να αποσταλούν στη ναζιστική Γερμανία, για να δουλέψουν ως πολιτικά επιστρατευμένοι στα εργοστάσιά-κάτεργα της.

Την επιστράτευση ματαίωσαν οι μεγάλες εργατικές και λαϊκές κινητοποιήσεις του Φεβρουαρίου και Μαρτίου 1943, όταν ο λαός της Αθήνας, μετά από άγριες συγκρούσεις με την αστυνομία και τον στρατό κατοχής, εισέβαλε δύο φορές στο Υπουργείο Εργασίας και πυρπόλησε τα αρχεία του. Τον Δεκέμβριο 1943, κατάργησε τον νόμο -κατάκτηση του κινήματος- που έβαζε σοβαρά όρια στις απολύσεις εργαζομένων. 

Την περίοδο της κατοχής, παράλληλα και ταυτόχρονα, με τον πόλεμο κατά των Ναζί κατακτητών υπήρχε σε πλήρη εξέλιξη και η μάχη κατά των δωσίλογων, των ντόπιων συνεργατών των Γερμανών.  Οι Έλληνες συνεργάτες των Ναζί λειτουργούσαν ως το «μακρύ χέρι» τους και άρα ο πόλεμος εναντίον τους ήταν πόλεμος κατά του κατακτητή.  Οι δωσίλογοι και γενικά οι ντόπιοι συνεργάτες των κατακτητών αυτό που σε γενικές γραμμές έκαναν ήταν να φτάνουν εκεί που δεν μπορούσαν οι Ναζί. Γνώριζαν δηλαδή πρόσωπα και πράγματα και αυτό το χρησιμοποιούσαν για να εξολοθρεύουν Έλληνες αντιστασιακούς.

 Πολλοί ήταν οι Έλληνες αγωνιστές, που ενώ έπαιρναν όλα τα μέτρα προφύλαξης βρίσκονταν ξαφνικά στα χέρια των κατακτητών και η συνέχεια ήταν γνωστή: Φυλακές, βασανιστήρια και εκτελέσεις.

Απέναντι σε αυτό το φαινόμενο έπρεπε να υπάρξει μια απάντηση, να παρθούν μέτρα για την προστασία των αγωνιστών - αντιστασιακών.

 Η απάντηση ήταν η δημιουργία της Οργάνωσης Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ), την οποία δημιούργησε το ΚΚΕ.

Ήταν μια κάθετη οργάνωση που καθοδηγούνταν, έπαιρνε εντολές και έδινε αναφορές, απευθείας από το Πολιτικό Γραφείο της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ.

Μέλη της ΟΠΛΑ ήταν έμπιστα και ικανά στελέχη των οργανώσεων ΕΑΜ – ΕΛΑΣ - ΕΠΟΝ τα οποία είχαν επιλεγεί προσεχτικά και με βάση τις δεξιότητες τους ενώ είχαν μια άρτια εκπαίδευση προκειμένου να αποφεύγονται λάθη και αποτυχίες.

                                                               Προκήρυξη της ΟΠΛΑ σε εφημερίδα την περίοδο της κατοχής 

 Σύμβολο-σήμα- της ΟΠΛΑ ήταν ένα ρολόι με τους δείκτες του σταματημένους στις 12 παρά 5. Αυτά τα «πέντε λεπτά» ήταν ο χρόνος που απέμενε στους δωσίλογους, ώστε να αλλάξουν ρότα, πριν... έρθει η ώρα τους.

Το σήμα της ΟΠΛΑ, εμφανίζονταν προειδοποιητικά και σε όσους η Οργάνωση θεωρούσε ότι χρειάζονταν απλά μια προειδοποίηση.

Η πρώτη εκτέλεση της ΟΠΛΑ έγινε στις 27/9/1943 (στη δεύτερη επέτειο από την ίδρυση του ΕΑΜ) όταν τα μέλη της σκότωσαν τον ταγματάρχη της Χωροφυλακής Δημήτρη Αλεξόπουλο ο οποίος είχε δώσει εντολή να χτυπηθεί με αληθινά πυρά απεργιακή συγκέντρωση στην Καλογρέζα.

Ο Αλεξόπουλος ήταν ο πρώτος που διέταξε να χτυπηθούν Έλληνες χωρίς να υπάρχει ανάλογη εντολή από τους Γερμανούς κατακτητές! Ο Αλεξόπουλος εκτελέστηκε την ώρα που περπατούσε στη γέφυρα της Νέας Ιωνίας και στα ρούχα του βρέθηκε ένα σημείωμα που έγραφε «Έτσι τιμωρούνται οι προδότες». Τις επόμενες ημέρες σε πολλούς τοίχους της περιοχής «άγνωστοι» έγραφαν με κόκκινη μπογιά: «Οι προδότες θα ακολουθήσουν τον Αλεξόπουλο»!

Η απόφαση για την εκτέλεση του Νίκου Καλύβα

 Μετά τη σύλληψη από την Ειδική Ασφάλεια και την εκτέλεση από τους Γερμανούς, του ηγέτη του Εργατικού ΕΑΜ και μέλους της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Κώστα Λαζαρίδη έγινε επιτακτική ανάγκη να ξεμπερδέψουν με συνεργάτες των κατακτητών.  Ένας από αυτούς ήταν και ο Νίκος Καλύβας

Η απόφαση για την εκτέλεση του προδότη Νίκου Καλύβα πάρθηκε  και την αποστολή ανέλαβε η ΟΠΛΑ και την έφερε σε πέρας το πρωί της 24ης Ιανουαρίου 1944, ξεβρομίζοντας τον τόπο από το δωσιλογικό κάθαρμα και σπέρνοντας τον τρόμο στους συνεργάτες των κατακτητών. 

Η εκτέλεση του δωσίλογου υφυπουργού Νικόλαου Καλύβα

 Ένα από τα σημαντικότερα και πιο ηχηρά χτυπήματα της ΟΠΛΑ ήταν η εκτέλεση  του κατοχικού υφυπουργού Εργασίας, Νίκου Καλύβα στις 24 Ιανουαρίου 1944 ο οποίος, πέρα από πράκτορας των Γερμανών κατακτητών ήταν και αυτός που εμφανίστηκε πρόθυμος να φτιάξει τη λίστα των Ελλήνων που θα στέλνονταν με τη βία στη Γερμανία ως σκλάβοι προκειμένου να δουλέψουν εκεί σε δημόσια έργα που σχεδίαζε να κάνει το Γ' Ράιχ.

Το εντυπωσιακό με την περίπτωση του Νίκου Καλύβα ήταν πως στην περίοδο του μεσοπολέμου ήταν ένας από τους πλέον δυναμικούς συνδικαλιστές. Ξαφνικά, ωστόσο, αποφάσισε να περάσει στο αντίπαλο στρατόπεδο και, μάλιστα, έχοντας μια εκδικητική διάθεση απέναντι στους πρώην συντρόφους του.

 Ο Καλύβας αρχικά έγινε ένθερμος υποστηρικτής της δικτατορίας του Μεταξά και από τον Αύγουστο του 1941 διορίστηκε (με δεδομένο το παρελθόν του ως συνδικαλιστής) στην  ΕΣΕΕ (Εθνική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας, σημερινή ΓΣΕΕ).

 Ο Καλύβας φρόντιζε με βια και τραμπουκισμούς να λαμβάνει την πλειοψηφία σε όσα «συνέδρια» διοργάνωνε αλλά ουδέποτε κατάφερε να κερδίσει ανάλογες ψηφοφορίες στα πρωτοβάθμια σωματεία. 

 

         Ο δωσίλογος υφυπουργός Εργασίας, Νικόλαος Καλύβας | Τύπος της εποχής

Την 1η Δεκεμβρίου 1943 τοποθετήθηκε ξανά υφυπουργός Εργασίας αλλά αυτή τη φορά στην δωσίλογη κυβέρνηση από τις 7 Απριλίου του 1943  μέχρι τις 12 Οκτωβρίου 1944 με πρωθυπουργό τον Ιωάννη Ράλλη συνεργάτη των γερμανικών κατοχικών δυνάμεων. 

Βασικό του έργο, όπως ήδη αναφέρθηκε, ήταν να φτιάξει τη λίστα με τους Έλληνες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης που είχαν συλληφθεί για τη δράση τους και θα στέλνονταν με τη βία στη Γερμανία ως σκλάβοι. Παράλληλα ήταν ο αρμόδιος υφυπουργός για τη θέσπιση νόμου που θα καταργούσε την απαγόρευση απολύσεων που είχε νομοθετηθεί στον σκληρό χειμώνα του 1941, που οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα στους δρόμους. Τότε (ακόμα και) η κυβέρνηση Τσολάκογλου είχε νομοθετήσει την απαγόρευση απολύσεων εκτός και αν ο εργοδότης – αντικειμενικά – δεν μπορούσε να συνεχίσει τις εργασίες. 

Ο νόμος που προετοιμαζόταν από τον  Νίκο Καλύβα προέβλεπε πως η απόλυση του εργαζόμενου επιτρεπόταν και θα έπαιρνε ένα μικρό επίδομα μόνο εάν και εφόσον έκανε την εγγραφή του στο «Γραφείο Εργασίας» το οποίο θα του έβρισκε δουλειά οπουδήποτε. Ακόμα και στη... Γερμανία!

Το... ρολόι της ΟΠΛΑ για τον Νίκο Καλύβα είχε αρχίσει να μετράει αντίστροφα. Στις 7:15 το πρωί της 24ης Ιανουαρίου 1944 μέλη της ΟΠΛΑ του έστησαν ενέδρα έξω από το σπίτι του. Όταν αυτός βγήκε (πλατεία Κολωνακίου) για να πάει στο γραφείο του τον εκτέλεσαν.

  Άρθρο της παράνομης εφημερίδας του ΕΑΜ "Ελεύθερη Ελλάδα"   

 Η εκτέλεση του Νίκου Καλύβα έκανε αίσθηση ακόμα και στο εξωτερικό. Πολλά δημοσιεύματα ξένων εφημερίδων επικροτούσαν τη συγκεκριμένη ενέργεια!

Ενδεικτικότερο παράδειγμα το δημοσίευμα (29 Ιανουαρίου 1944) των New York Times, με τίτλο: «Ένας σιχαμερός Έλληνας εξολοθρεύτηκε. Ο υπουργός Εργασίας, Νικόλαος Καλύβας, πυροβολήθηκε από τρεις νέους»!

 

Το δημοσίευμα των New York Times για την εκτέλεση του Καλύβα | New York Times

 

Για την εκτέλεση του Νίκου Καλύβα κατηγορήθηκε το μέλος του Εργατικού ΕΑΜ Σταμάτης Μαστρογιαννάκος, που, δύο μέρες πριν, είχε απευθύνει προς τον Νίκο Καλύβα την απειλή ότι αν θεσπισθεί ο νόμος αυτός, τότε ο ίδιος και τα παιδιά του θα μπουν στη «μαύρη λίστα» της ΟΠΛΑ.

  Ο Μαστρογιαννάκος απαλλάχθηκε επειδή δεν υπήρχαν στοιχεία.

 

ΠΗΓΕΣ: reader.gr,  metwpoistorias.blogspot.com, https://ethniki-antistasi-dse.gr/ 

 

                                                                           Ρωγμή στην ενημέρωση