Τέλος ταφής απορριμμάτων: Δεν καταργείται, έρχονται σημαντικές αλλαγές. Κοινή ανακοίνωση εξέδωσαν 3 συναρμόδια υπουργεία
Οι συντονισμένες αντιδράσεις των δημάρχων ανάγκασαν την κυβέρνηση να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση σχετικά με το τέλος ταφής των απορριμμάτων που καταβάλουν μέχρι σήμερα οι ΟΤΑ στον ΕΔΣΝΑ.
Το τέλος ταφής δεν καταργείται, γίνεται ανταποδοτικό προς τους ΟΤΑ για την επιτάχυνση των έργων ανακύκλωσης.
Όπως υπογραμμίζεται: προκειμένου
να διασφαλιστεί η είσπραξη του τέλους ταφής απορριμμάτων, απομπλέκονται ο ΕΔΣΝΑ και οι ΦΟΣΔΑ από
τη διαδικασία είσπραξης και απόδοσης του τέλους.
Αναλυτικά, η κοινή ανακοίνωσή των
τριών υπουργείων:
"Η κυβέρνηση εργάζεται επί
συγκεκριμένου σχεδίου για την οριστική επίλυση του σοβαρού ζητήματος της
διαχείρισης των απορριμμάτων με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους. Αυτό γίνεται σε
ολόκληρη τη χώρα σε στενή συνεργασία και με ειλικρινή διάλογο με τις τοπικές
κοινωνίες, τους Δήμους και τις Περιφέρειες.
Κεντρικός στόχος του τέλους ταφής
είναι η κινητροδότηση της προσπάθειας για την αύξηση του ποσοστού των
απορριμμάτων που ανακυκλώνονται, ώστε να υπάρξει βιώσιμη λύση για τη διαχείριση
των απορριμμάτων, μειώνοντας το περιβαλλοντικό αποτύπωμα και την επιβάρυνση των
αντίστοιχων περιοχών της χώρας όπου σήμερα τα απορρίμματα θάβονται.
Επιπλέον, αυτό αποτελεί υποχρέωση
της χώρας έναντι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία σήμερα η χώρα καταβάλλει
υπέρογκα πρόστιμα, αλλά και σημαντικό ορόσημο του Ταμείου Ανάκαμψης.
Το τέλος ταφής υπάρχει σήμερα,
για τον ίδιο λόγο, σε 23 χώρες της ΕΕ και είναι κατεξοχήν αναγκαίο στην Ελλάδα,
καθώς η συνολική ανακύκλωση το 2022, συμπεριλαμβανομένης της κομποστοποίησης,
ανέρχεται μόλις σε ποσοστό 17,3% επί των παραγόμενων αστικών αποβλήτων, ενώ
σύμφωνα με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα, ο στόχος προετοιμασίας για
επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αστικών αποβλήτων που θα έπρεπε να έχει
επιτευχθεί έως το τέλος του 2020, είναι κατ' ελάχιστο 50%.
Για αυτόν τον σκοπό, το τέλος
ταφής, πλέον, γίνεται ανταποδοτικό προς τους ΟΤΑ, επιστρέφοντας το 85% των
πόρων που συλλέγονται στην τοπική αυτοδιοίκηση για έργα διαχείρισης της
ανακύκλωσης, ενώ το υπόλοιπο 15% θα διατεθεί για έργα αποκατάστασης των χώρων
ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριμμάτων.
Όπως έγινε γνωστό, προκειμένου να
διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα και ο οικονομικός προγραμματισμός των
δήμων, η Κυβέρνηση προχωρά στα ακόλουθα βήματα:
Για το 2025, το τέλος που θα
εισπραχθεί θα αφορά στο β' εξάμηνο του 2023 και στο α' εξάμηνο του 2024 που
εκκρεμούν. Για το 2026 αντίστοιχα το τέλος που θα εισπραχθεί θα αφορά στο β'
εξάμηνο του 2024 και στο α' εξάμηνο του 2025. Αναλόγως θα εισπράττονται τα τέλη
και των επόμενων ετών.
Για τους ΟΤΑ της Περιφέρειας
Αττικής, τα 34,7 εκατ. που έχουν καταβάλει δύο φορές για το τέλος ταφής του
2022, συμψηφίζονται με οφειλές τους προς τον ΕΔΣΝΑ του β' εξαμήνου του 2023 και
α' εξαμήνου του 2024. Συνεπώς, η επιβάρυνση εντός του 2025 θα είναι περιορισμένη.
Προκειμένου να μην δημιουργηθεί έλλειμα στον ΕΟΑΝ, λόγω της μη απόδοσης του
τέλους ταφής για το 2022 από τον ΕΔΣΝΑ, 34,7 εκατ. θα καταβληθούν σε αυτόν από
το αποθεματικό του κρατικού προϋπολογισμού. Επισημαίνεται ότι η μη απόδοση του
τέλους ταφής από τον ΕΔΣΝΑ στον ΕΟΑΝ, αποτελεί αντικείμενο έρευνας από την
Εθνική Αρχή Διαφάνειας, ήδη από τον Μάρτιο του 2024, το πόρισμα της οποίας
αναμένεται άμεσα.
Επιπλέον, προκειμένου, να
αντιμετωπιστούν οι αυξημένες λειτουργικές δαπάνες των ΟΤΑ για το 2025 και
εφεξής, οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι αυξάνονται κατά επιπλέον 70 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του
Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, οι πόροι του τέλους ταφής θα διατεθούν,
μετά από διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ως ακολούθως:
Κατά περίπου 85% σε εξοπλισμό και
υποδομές για την ενίσχυση της επαναχρησιμοποίησης, της χωριστής συλλογής και
της ανακύκλωσης, η οποία θα μειώσει το τέλος ταφής που πληρώνουν οι δήμοι,
διευκολύνοντάς τους να επιτύχουν τους στόχους τους. Οι υποδομές και ο
εξοπλισμός ρητά θα συμπεριλαμβάνονται στα ολιστικά σχέδια ανακύκλωσης που
συντάσσονται από κάθε ΦΟΔΣΑ, με στόχο την αύξηση της ανακύκλωσης στη χώρα, στο
πλαίσιο υλοποίησης της συμφωνίας που έκανε η Ελληνική Κυβέρνηση με την
Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη χρηματοδότηση των Μονάδων Ανάκτησης και Ανακύκλωσης
από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Η πλήρης χρηματοδότηση των ολιστικών σχεδίων από το
τέλος ταφής και το ΕΣΠΑ, εξασφαλίζει την υλοποίησή τους, άρα και την αύξηση της
ανακύκλωσης. Δυνητικοί δικαιούχοι και χρήστες του εξοπλισμού θα είναι οι Δήμοι
και οι ΦΟΔΣΑ.
Μέρος των πόρων αυτών θα καλύψει,
με παροχή υπηρεσίας, τις ανάγκες χωριστής συλλογής των ρευμάτων ανακύκλωσης σε
μικρούς νησιωτικούς και ορεινούς Δήμους κάτω των 10.000 κατοίκων, σύμφωνα με
τις διατάξεις του Ν. 5151/24.
Κατά περίπου 15% σε κλείσιμο και
αποκαταστάσεις ΧΥΤΑ, ΧΑΔΑ και λοιπών χώρων από ανεξέλεγκτη διάθεση αποβλήτων,
ώστε οι πόροι αυτοί να συμβάλουν σημαντικά στην αναβάθμιση του περιβάλλοντος,
αλλά και να βάλουν τέρμα σε πολλούς χώρους ταφής αποβλήτων στη χώρα.
Παράλληλα, σύμφωνα πάντα με την
ανακοίνωση, με πόρους που έχουν συγκεντρωθεί από το τέλος πλαστικής σακούλας,
το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα παρουσιάσει στο επόμενο διάστημα
πρόγραμμα επιβράβευσης Δήμων που επιτυγχάνουν συγκεκριμένους στόχους
ανακύκλωσης και μειωμένης ταφής, το οποίο θα προστεθεί στους πόρους που θα
λαμβάνουν από το τέλος ταφής".
Είχε προηγηθεί η ανάκληση της απόφασης του ΕΔΣΝΑ
Υπό το βάρος των έντονων αντιδράσεων των 66 Δήμων της Αττικής, η Εκτελεστική Επιτροπή του Ειδικού Διαβαθμιδικού Συνδέσμου Νομού Αττικής (ΕΔΣΝΑ) ανακαλεί τις δυο προγενέστερες αποφάσεις του ως προς την είσπραξη του τέλους ταφής απορριμμάτων.
Στην τελευταία κατεπείγουσα συνεδρίαση της Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ, που έγινε (15/1/2025) ο πρόεδρος του οργάνου, Χαράλαμπος Σιάτρας ανέφερε:
«Κατόπιν των ανωτέρω και δεδομένου ότι εξέλειψαν οι λόγοι που μας οδήγησαν στην λήψη της σχετικής απόφασης, εισηγούμαι την ανάκληση των υπ.αριθ.210/24 και 01/25 αποφάσεων μόνο κατά το σκέλος που αφορούν την είσπραξη τέλους ταφής από τους Δήμους», πράγμα που έγινε ομόφωνα δεκτό.
Τι αποκαλύπτει η επιστολή Χαρδαλιά;
Είχε προηγηθεί η επιστολή του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά προς την Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ με την οποία γνωστοποιούσε ότι υπήρχε αλληλογραφία ήδη από την 13η Δεκεμβρίου 2024 μεταξύ του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και του υπουργείου Περιβάλλοντος αναφορικά με τον Προϋπολογισμό του 2025 του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), σύμφωνα με την οποία στον υπό έγκριση προϋπολογισμό του εποπτευόμενου φορέα, δεν έχει συμπεριληφθεί στα προβλεπόμενα έσοδα το τέλος ταφής αστικών αποβλήτων.
Η εξαίρεση από την εγγραφή του τέλους ταφής απορριμμάτων από τον προϋπολογισμό του ΕΟΑΝ έγινε γιατί «εκκρεμεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η προσφυγή των Δήμων της χώρας κατά επιβολής του τέλους ταφής και η σχετική δαπάνη δεν είχε προβλεφθεί στους οικείους προϋπολογισμούς τους», όπως αναφέρεται στην επιστολή του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά προς τον ΕΔΣΝΑ.
«Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω και παρά το αντίθετο διαμειμφέντα από τους κύκλους του ΥΠΕΝ και της Γενικής Γραμματείας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων, παρακαλώ όπως προχωρήσετε ΑΜΕΣΑ στην ανάκληση της από 27.12.2024 με αριθμό 210/2024 Απόφασή σας, περί είσπραξης του τέλους από τους 66 Δήμους της Περιφέρειάς μας, αναμένοντας την έκβαση της προσφυγής στο ΣτΕ, αλλά και τις απαραίτητες νομικές ή άλλες, πρωτοβουλίες εκ μέρους της Κυβέρνησης για το θέμα αυτό», καταλήγει η επιστολή του περιφερειάρχη Αττικής, Νίκου Χαρδαλιά προς την Ε.Ε. του ΕΔΣΝΑ.
Ρωγμή στην ενημέρωση
Δεν υπάρχουν σχόλια