ΒΥΡΩΝΑΣ - 100 ΧΡΟΝΙΑ: Πρόσωπα που αφήσαν το δικό τους αποτύπωμα στη πόλη / Κώστας Δαβανέλος

Στο ενημερωτικό ηλεκτρονικό μέσο «Ρωγμή στην ενημέρωση και τα δρώμενα του Βύρωνα» παρουσιάζουμε πρόσωπα που άφησαν το αποτύπωμά τους στην πόλη μας στο διάβα ενός αιώνα.

Όχι για να αναδείξουμε τον Βυρωνιώτη ή τη Βυρωνιώτισσα του αιώνα, αλλά για να θυμηθούν οι παλαιότεροι, να γνωρίσουν και να παραδειγματιστούν οι νεότεροι. 

Ξεκινήσαμε αναδεικνύοντας τη ζωή και την προσφορά του Ιωάννη Ζαμάνη, γιατρός της φτωχολογιάς, της Φανής Μισαηλίδου η Βυρωνιώτισσα που καταδικάστηκε επί χούντας για την συμμετοχή της στην αντιστασιακή οργάνωση του Σάκη Καράγιωργα, του Δημήτρη Σουλιώτη αγωνιστή της αριστεράς, συνδημιουργού του Κοινωνικού Φαρμακείου-Ιατρείου Βύρωνα, του πρόσκοπου Άρη Κωνσταντόγλου, της Κατίνας Μανιτάρα, γυναίκα - σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης, αντάρτισσα του ΔΣΕ, του Βαγγέλη Μαρτάκη, ήρωα της εθνικής αντίστασης, τον Θάνο Γιώργο, μαθηματικό και πέντε φορές Βαλκανιονίκη στο αγώνισμα του Άλματος επί Κοντώ.

Σήμερα συνεχίζουμε παρουσιάζοντας τον αγωνιστή της αριστεράς Κώστα Δαβανέλο.

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος χωρίς τον Κώστα Δαβανέλο αγωνιστή της Αριστεράς στο Βύρωνα από τα νεανικά του χρόνια μέχρι το τέλος της ζωής του. Άφησε την τελευταία του πνοή το Σάββατο 23 Μαρτίου 2024 σε ηλικία 92 χρονών.

Ο Κώστας Δαβανέλος γεννήθηκε το 1932 στο χωριό Κλεπά Ναυπακτίας. Οι γονείς του ήταν ο Αντώνης και η Θεοδώρα Δαβανέλου. Ήταν ο μικρότερος από 3 αδέρφια, τον Νίκο, που ήταν ο μεγαλύτερος και είχε αναλάβει καθήκοντα προστάτη της οικογένειας μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα τους, και τον Χαράλαμπο, που ήταν ο αμέσως επόμενος και ο οποίος υπήρξε μέλος του εφεδρικού ΕΛΑΣ και μετέπειτα μαχητής του ΔΣΕ και για τη δράση αυτή καταδικάστηκε, μετά τη σύλληψή του τον Ιούλιο του 1947, σε θανατική ποινή, η οποία μετατράπηκε -κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή- σε ισόβια, και ο οποίος εν τέλει αποφυλακίστηκε το 1959.

Ο Κώστας ήρθε στο Βύρωνα με τη μάνα και τα δύο αδέρφια του το 1943. Σπούδασε στο 13^ο Γυμνάσιο Γούβας και στη συνέχεια στη Σεβαστοπούλειο Τεχνική Σχολή. Από μικρός στην βιοπάλη της ζωής. Ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα, ο οποίος βοηθούσε όσους και όσες είχαν ανάγκη.

Από μικρό τον κέρδισαν οι ιδέες και τα οράματα της αριστεράς. Το 1953 εντάχθηκε στη νεολαία της ΕΔΑ.

Μετά τη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη 22 Μαΐου 1963, συγκροτήθηκε η νεολαία Λαμπράκη. Ο Κώστας Δαβανέλος πρωτοστατούσε στη συγκρότηση της οργάνωσης και έγινε γραμματέας της νεολαίας Λαμπράκη στο Βύρωνα.

Καταγγελία της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη Βύρωνα (9/1965).

Η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη του Βύρωνα (Δ.Ν.Λ.Β.) καταγγέλλει στον Δημοκρατικό Λαό και καταδικάζει τις πράξεις παρακρατικών, που πριν δυο μέρες, την νύχτα μεταξύ 25/9 και 27/9 έγγραψαν συνθήματα με μπογιά, που προσβάλουν την Ελλάδα και τον ιερό αγώνα των Κυπρίων.

Γράφει η Δ.Ν.Λ.Β. σε αυτή την καταγγελία της (διατηρήσαμε την ορθογραφία και την σύνταξη του πρωτοτύπου):

«Ἡ Νεολαία Λαμπράκη τοῦ Βύρωνα προτοστατῶντας στὸν Ἀγῶνα γιὰ Δημοκρατία καὶ ἐνάντια στὸ προετοιμαζώμενο φασιστικὸ πραξικόπημα, καταγκέλει στὸν Δημοκρατικὸ Λαό, καὶ καταδικάζει τὴν θρασύτητα τῶν λίγων παρακρατικῶν ποὺ ὑπάρχουν καὶ ποὺ πρὶν δύο μέρες μεταξὺ 25/9 & 27/9, τὴν νύχτα, ἔγραψαν μὲ μπογιὰ σὲ σημεῖα τῆς Δημοκρατικῆς Συνοικίας συνθήματα, ποὺ προσβάλουν τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν ἱερὸ ἀγῶνα τῶν ἀδελφῶν μας Κυπρίων.

Ἕνα ἀπ' τὰ συνθήματα ἔγραφε (ΚΑΤΩ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΡΩΣΟΦΙΛΟΙ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ) ἕνα ἄλο δὲν πρόλαβαν νὰ τὸ ὁλοκληρώσουν στὰ μισὰ τὸ παράτησαν γιατί τοὺς πῆρε μυρωδιὰ ὁ Λαὸς καὶ γιατί ξέρανε τὸ πὼς θὰ τοὺς πλήρωνε, τὰ παρακρατικὰ αὐτὰ ἄτομα ὁ Δημοκρατικὸς Λαὸς τοῦ Βύρωνα καὶ ἰδιαίτερα ἡ Νεολαία τὰ γνωρίζει ἕνα-ἕνα, καὶ θὰ τὰ συντρήψει !! ».

Πηγή Τεκμηρίων: Αρχείο ΑΣΚΙ, Κωδικός Τεκμηρίου 005.06.027.033.574.00014, Τίτλος «Καταγγελία της ΔΝΛ Βύρωνα» Αναδημοσίευση από την σελίδα "Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα". 

Το πραξικόπημα των συνταγματαρχών της 21^ης Απρίλιου του 1967 τον βρήκε γραμματέα του γραφείου της Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη Βύρωνα.

Την ίδια ημέρα του πραξικοπήματος ,στις 21 Απρίλιου 1967 η ασφάλεια επιχείρησε να τον συλλάβει στο σπίτι του. Τους διέφυγε πηδώντας από την ταράτσα του σπιτιού του. Συνελήφθη λίγες ημέρες μετά 10 Μαΐου 1967 στην περιοχή του Αγ. Αρτεμίου από άνδρες του τμήματος ασφαλείας Βύρωνα.

Εξορίστηκε στη Γυάρο, στο Λακί, και στο Παρθένι της Λέρου μέχρι τον Απρίλιο του 1971, όπου και αφέθηκε ελεύθερος.

Η αλληλογραφία του Κώστα Δαβανέλου με την μητέρα του Θεοδώρα, τα δύσκολα χρόνια της δεξιάς. Τότε που για τις ιδέες τους, το κράτος της δεξιάς, έστελνε τους ανθρώπους εξορία.

Μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 η χούντα των συνταγματαρχών τον συνέλαβε εκ νέου και παρέμεινε κρατούμενος στις στρατιωτικές φυλακές στο Μπογιάτι επί ένα μήνα.

Όταν το Φεβρουάριο του 1968 συνεδρίασε στη Βουδαπέστη η 12η Πλατιά Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ και το κόμμα διασπάστηκε, οι αποχωρίσαντες δημιούργησαν το ΚΚΕ εσ.

Ο Κώστας Δαβανέλος συντάχθηκε με το ΚΚΕ εσ. Από τις πρώτες ημέρες της μεταπολίτευσης πρωτοστάτησε στη συγκρότηση της οργάνωσης του Βύρωνα, μαζί με τον Παναγιωτόπουλο Σπύρο, τον Μουζακίτη Θωμά, τον Φώσκολο Αργύρη, τον Χατζάκη και άλλους και άλλες, ανοίγοντας τα γραφεία στην οδό Κύπρου στο Βύρωνα. Ήταν γραμματέας της οργάνωσης του ΚΚΕ εσωτερικού στον Βύρωνα.

Στις πρώτες εκλογές μετά τη μεταπολίτευση στις 17 Νοεμβρίου 1974, το Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού συνεργάστηκε μέσω της ΕΔΑ, στην οποία συμμετείχε και το ΚΚΕ στη δημιουργία του συνασπισμού της Ενωμένης Αριστεράς. Η Ενωμένη Αριστερά απέσπασε 464.787 ψήφους και εξέλεξε οκτώ βουλευτές.

Στις 30 Μαρτίου 1975 στις πρώτες μεταχουντικές δημοτικές εκλογές του δήμου Βύρωνα ο Κώστας Δαβανέλος συμμετείχε στο Πανδημοκρατικό Συνδυασμό του Δημήτρη Κωνσταντιλιέρη ως εκπρόσωπος της ΕΔΑ Βύρωνα και ήταν υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος.

Η συνεργασία με το ΚΚΕ δεν συνεχίστηκε και στις εκλογές του 1977 το Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού συμμετείχε στην «Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων» μαζί με την ΕΔΑ, τη Σοσιαλιστική Πορεία, τη Χριστιανική Δημοκρατία, και την Σοσιαλιστική Πρωτοβουλία, η οποία και απέσπασε 139.356 ψήφους και εξέλεξε δύο βουλευτές, τον Ηλία Ηλιού από την Ε.Δ.Α. και τον Λεωνίδα Κύρκο από το Κ.Κ.Ε. Εσωτερικού.

Τον Οκτώβριο του 1986 συμμετείχε στο ψηφοδέλτιο της Ενωτικής Παμβυρωνιωτικης Δημοτικής Κίνησης με υποψήφιο δήμαρχο τον Δημήτρη Νικολαΐδη.

Τον Απρίλιο του 1987 έγινε το ιδρυτικό συνέδριο του νέου κόμματος που ονομάστηκε Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.) με γραμματέα το Λεωνίδα Κύρκο.

Ο Κώστας Δαβανέλος συνέχισε την πολιτική του δραστηριότητα με την ΕΑΡ.

Τον Απρίλιο του 1989 συγκροτήθηκε ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου από (ΚΚΕ, ΕΑΡ, ΕΔΑ, ΕΣΠΕ, ΑΚΕ και προσωπικότητες), ως εκλογική συμμαχία. Συμμετείχε για πρώτη φορά στις εκλογές της 18ης Ιουνίου του 1989, όπου με ποσοστό 13,13% έλαβε 28 έδρες. Ο Συνασπισμός συνεργάστηκε με την Ν.Δ. και συμμετείχε στην κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Τζανετάκη.

Στις δεύτερες εκλογές τον Νοέμβριο του 1989 έλαβε 21 έδρες με ποσοστό 10,97%. Συμμετείχε στην οικουμενική κυβέρνηση (Ν.Δ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ) με πρωθυπουργό τον Ζολώτα (23 Νοεμβρίου 1989 – 11 Απριλίου 1990).

Όταν ο Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου έγινε ενιαίο κόμμα ο Κώστας Δαβανέλος έγινε μέλος του κόμματος.

Διετέλεσε γραμματέας της οργάνωσης του Βύρωνα με ταμία τον Μπάμπη Βασιλόπουλο. Το 2004 ο Συνασπισμός προχώρησε σε σύμπραξη δυνάμεων του αριστερού χώρου και δημιούργησε το ΣΥΡΙΖΑ. Με την μετατροπή του ΣΥΡΙΖΑ σε ενιαίο κόμμα το 2012, στις 10 Ιουλίου του 2013 ο Συνασπισμός αυτοδιαλύθηκε. Ο Κώστας Δαβανέλος συμμετείχε στο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το τέλος της ζωής του.

Ήταν παντρεμένος με την Μαρία και στάθηκε στοργικός πατέρας δύο παιδιών.

Τα τελευταία χρόνια η υγεία του ήταν επιβαρυμένη, ζούσε στο σπίτι στο Βύρωνα με την ιδιαίτερη φροντίδα της συζύγου της Μαρίας και των παιδιών του.

Ο Δημήτρης Λουκίδης σύντροφος του Κώστα Δαβανέλου μας διηγείται:

«Το 1989 έμενα στο Βύρωνα και αναζήτησα να έρθω σε επαφή με την οργάνωση του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. Πληροφορήθηκα και επισκέφτηκα τα γραφεία που ήταν στην οδό Χρ. Σμύρνης, στο οίκημα του Μισκή.

Συνάντησα τους συντρόφους και τους είπα θέλω να γίνω μέλος του κόμματος. Να έρθεις όποτε θέλεις μου απάντησαν. Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ ρώτησα ….έτσι έγινα μέλος.

Γραμματέας της οργάνωσης Βύρωνα ήταν η Νίκη Παπάζογλου. Μέσα σε λίγο διάστημα έγινα ταμίας της οργάνωσης και άρχισα να καθαρίζω, να εξοπλίζω, αναβαθμίζω τα γραφεία με νέο εξοπλισμό, με σκάκι, ταβλι, και γρήγορα έγιναν ένας ζεστός χώρος συνεύρεσής των συντρόφων.

Μετά την Νίκη Παπάζογλου, η οποία αντιμετώπιζε προβλήματα υγείας, ανέλαβα εγώ Γραμματέας της οργάνωσης.

Όταν το ΚΚΕ εσ. και τα μέλη του πέρασαν στο Συνασπισμό, γνώρισα από κοντά τον Κώστα Δαβανέλο.

Είχα ένα προτέρημα, να εκτιμώ και να διακρίνω τους ανθρώπους από την πρώτη στιγμή. Στο πρόσωπο του Κώστα διέκρινα έναν άνθρωπο ευγενή, ήσυχο, αγνό αριστερό, με μυαλό, πολλές ικανότητες και υπομονή. Ορισμένοι τον αντιπαθούσαν.

Όταν αποφασίσαμε να ανακαινίσουμε τα γραφεία, να δημιουργήσουμε ένα εντευκτήριο, του ζήτησα να βοηθήσει, ήταν ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα. Μου απάντησε θετικά, βοήθησε πάρα πολύ. Έφτιαξε όλα τα ηλεκτρικά, τοποθέτησε φωτεινή επιγραφή, μια ελληνική και μια σημαία του Συνασπισμού χωρίς να πάρει δραχμή. Στη συνέχεια εγώ πρότεινα τον Κώστα Δαβανέλο για Γραμματέα της οργάνωσης του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου. Η Μαρία η γυναίκα του, την οποία εκτιμώ ιδιαίτερα, μας βοηθούσε πάρα πολύ. Ήταν το στήριγμα του Κώστα μέχρι την τελευταία του πνοή, τον Μάρτιο του 2024».

Ο Κώστας Δαβανέλος άφησε το δικό του αποτύπωμα στην πόλη μας. Σε όλη τη διαδρομή της ζωής του υπήρξε αξιοπρεπής, αλληλέγγυος και αγωνιστής.

. Ευχαριστούμε την οικογένεια για το ιστορικό υλικό που μας παραχώρησε.

Ρωγμή στην Ενημέρωση