Ακρίβεια: Οι καταναλωτές αγοράζουν λιγότερα και φθηνότερα-Τι δείχνει έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

 Μεγάλες ανατροπές στην αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών έχουν προκαλέσει οι ανατιμήσεις των προϊόντων καθημερινής χρήσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα ετήσιας έρευνας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών  "ΟΠΑ" υπό την επιστημονική ευθύνη του διευθυντή του ερευνητικού εργαστηρίου, καθηγητή Γεωργίου Μπάλτα.

 

Όπως εξηγεί μιλώντας στο Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Μπάλτας, περισσότεροι από τους μισούς καταναλωτές του δείγματος μειώνουν τις αγορές τους και στρέφονται σε φθηνότερα προϊόντα. Την ίδια ώρα, ένας στους τρεις καταναλωτές περιορίζει τη θέρμανση της κατοικίας και τη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος, αποτυπώνοντας τις κοινωνικές επιπτώσεις της πολύ ακριβής ενέργειας.

Τα στοιχεία της έρευνας επιβεβαιώνουν, σύμφωνα με τον κ. Μπάλτα, ότι η ελληνική αγορά ακολουθεί σταθερά τη διεθνή μακροχρόνια τάση ανάπτυξης τέτοιων καταναλωτικών προϊόντων. 

Από οικονομικής πλευράς, οι αποτιμήσεις του έτους 2024 και οι προσδοκίες των καταναλωτών για το έτος 2025 είναι κατά κύριο λόγο αρνητικές. Συγκεκριμένα για το 2024 ποσοστό 48% ανέφερε ότι η οικονομική του κατάσταση έγινε χειρότερη, 39% παρέμεινε ίδια και 13% ανέφερε ότι έγινε καλύτερη. Για το 2025 ποσοστό 34% ανέφερε ότι θα είναι χειρότερη, 20% καλύτερη και 46% θα παραμείνει ίδια.

«Τα ευρήματα αυτά είναι εύλογα καθώς η ακρίβεια επηρεάζει πολύ την αξιολόγηση του έτους 2024 και τις προβλέψεις του έτους 2025. Η ακρίβεια είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που δεν έχει εύκολες λύσεις» τονίζει ο κ. Μπάλτας και συνεχίζει: «αν θέλουμε να βελτιώσουμε τη θέση του καταναλωτή απαιτείται ένας συνδυασμός μέτρων. Τέτοια μέτρα περιλαμβάνουν την ενίσχυση της εγχώριας αγροτικής και βιομηχανικής παραγωγής, τον έλεγχο του κόστους της ενέργειας που θα οδηγούσε σε αποφασιστική μείωση του κόστους παραγωγής των επιχειρήσεων και του κόστους ζωής των καταναλωτών, τον περιορισμό της συμβατικής και ψηφιακής γραφειοκρατίας που επιβαρύνει πλέον υπερβολικά την οικονομία, την προστασία της λειτουργίας του ανταγωνισμού, την αντιμετώπιση των ολιγοπωλίων, την πάταξη της αισχροκέρδειας με ενίσχυση του μέχρι πρόσφατα ανύπαρκτου θεσμικού πλαισίου, αλλά και επιμέρους μέτρα όπως το καλάθι του νοικοκυριού που παίζουν μικρό αλλά εντούτοις θετικό ρόλο».

Τι έδειξε η έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών "ΟΠΑ"

Η ετήσια έρευνα καταναλωτικής συμπεριφοράς στα σούπερ μάρκετ διεξήχθη στο Ερευνητικό Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έγινε τηλεφωνικά τον Ιανουάριο 2025 σε δείγμα 1.355 καταναλωτών με τυχαία δειγματοληψία και με χρήση δομημένου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου και ειδικού λογισμικού.

Σχετικά με τον αριθμό των σούπερ μάρκετ που χρησιμοποιούν οι καταναλωτές, μόνο το 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ψωνίζει σταθερά σε ένα σούπερ μάρκετ και το 70% μοιράζει τις αγορές σε περισσότερα. Το 90,6% των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί μέχρι 3 διαφορετικά καταστήματα για τις αγορές του. Η συχνότητα αγορών στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχει μέση τιμή 6,3 φορές τον μήνα. Οι περισσότεροι καταναλωτές δηλώνουν ότι ψωνίζουν 4 φορές μηνιαίως. Το 75% των ερωτηθέντων ψωνίζουν μέχρι 8 φορές μηνιαίως. Μετρήθηκε επίσης το ύψος της δαπάνης κάθε φορά που ψωνίζουν. Η μέση δαπάνη στο σούπερ μάρκετ εκτιμάται σε 64 ευρώ. Συγκεκριμένα, η μέση μηνιαία δαπάνη εκτιμάται στα 334 ευρώ. Το 75% των καταναλωτών δαπανά ως 400 ευρώ τον μήνα.

Το 92,4% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν προαποφασίσει τι είδη θα αγοράσουν πριν πάνε στο φυσικό ή ηλεκτρονικό σούπερ μάρκετ. Στο θέμα της μάρκας του κάθε προϊόντος προαποφασισμένο εμφανίζεται μόνο το 43,5% των ερωτηθέντων, δηλαδή το 56,5% των καταναλωτών επιλέγει μάρκα μέσα στο κατάστημα την ώρα που ψωνίζει.

Αναφορικά με τον τρόπο που επιλέγουν προϊόντα στο σούπερ μάρκετ, οι ερωτηθέντες δήλωσαν τη σημασία που αποδίδουν όταν ψωνίζουν σε βασικά κριτήρια επιλογής προϊόντων. Εξετάζοντας τη σπουδαιότητα των κριτηρίων επιλογής προϊόντων, προκύπτει ότι σημαντικότερα κριτήρια επιλογής προϊόντων θεωρούνται η τιμή, η ποιότητα, οι προσφορές και η ελληνική προέλευση. Σημειώνεται ότι τα κριτήρια αυτά παραμένουν διαχρονικά στις πρώτες 4 θέσεις στις ετήσιες έρευνες του εργαστηρίου μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Όσον αφορά τη σημασία που δίνουν οι καταναλωτές σε συγκεκριμένα κριτήρια επιλογής καταστημάτων σούπερ μάρκετ, η έρευνα έδειξε ότι οι τιμές, οι προσφορές, η ποιότητα και ποικιλία των εμπορευμάτων έχουν τη μεγαλύτερη σπουδαιότητα στην επιλογή καταστήματος από τον καταναλωτή.

Ποσοστό 81,5% των ερωτηθέντων απάντησε ότι όταν βρίσκει στο σούπερ μάρκετ ελληνικά προϊόντα τα προτιμά από τα εισαγωγής. Διευκρινίζεται ότι η ερώτηση αυτή αφορά την πρόθεση του καταναλωτή και δεν ταυτίζεται με την τελική επιλογή του που επηρεάζεται από πολλαπλούς παράγοντες (διαθεσιμότητα, προσφορές, κτλ). Το 63% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι υπάρχει στροφή των καταναλωτών στα προϊόντα ελληνικής παραγωγής. Το 91,7% δηλώνει ότι θέλουν να αναγράφεται στη συσκευασία ότι ένα προϊόν είναι ελληνικής παραγωγής. Το 63% πιστεύει ότι τα ελληνικά προϊόντα έχουν καλύτερη ασφάλεια και ποιότητα.

Το 92,2% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα στηρίζει την παραγωγή της χώρας. Το 80% πιστεύει ότι προτιμώντας ελληνικά προϊόντα βοηθά στη μείωση της ανεργίας.

Από οικονομικής πλευράς, οι αποτιμήσεις του έτους 2024 και οι προσδοκίες των καταναλωτών για το έτος 2025 είναι κατά κύριο λόγο αρνητικές. Συγκεκριμένα για το 2024 ποσοστό 48% ανέφερε ότι η οικονομική του κατάσταση έγινε χειρότερη, 39% ανέφερε ότι παρέμεινε ίδια και 13% ανέφερε ότι έγινε καλύτερη. Για το 2025 ποσοστό 34% ανέφερε ότι θα είναι χειρότερη, 20% καλύτερη και 46% θα παραμείνει ίδια. Ποσοστό 24% προβλέπει ότι θα πραγματοποιήσει λιγότερες αγορές το 2025, 11% περισσότερες και 65% ίδιες.

Οι καταναλωτές δήλωσαν επίσης ποιος νομίζουν ότι ευθύνεται περισσότερο για υπερβολικές ανατιμήσεις στα καταναλωτικά προϊόντα ανάμεσα σε πολυεθνικές βιομηχανίες, ελληνικές βιομηχανίες, μεγάλες εμπορικές αλυσίδες και μικρά τοπικά καταστήματα. Οι περισσότεροι καταναλωτές επέλεξαν τις πολυεθνικές εταιρείες (68%) ενώ πολύ πιο κάτω και στη δεύτερη θέση βρέθηκαν οι μεγάλες αλυσίδες (25%). Πολύ μικρό ποσοστό (6%) επέλεξε τους εγχώριους κατασκευαστές και ελάχιστοι (1%) τα μικρά καταστήματα.

Πώς αντιμετωπίζουν όμως οι καταναλωτές τον πληθωρισμό και το καλάθι του νοικοκυριού; Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 93% δηλώνει ότι δυσκολεύεται οικονομικά εξαιτίας των αυξημένων τιμών στο σούπερ μάρκετ. Επίσης, οι καταναλωτές κυρίως στρέφονται σε φθηνότερες και λιγότερες αγορές.

Οι 4 στους 10 δηλώνουν ότι περιορίζονται στα απολύτως απαραίτητα προϊόντα. Σχεδόν ο 1 στους 10 καταναλωτές δηλώνει ότι δεν μπορεί να αγοράσει ούτε τα στοιχειώδη. Για το καλάθι του νοικοκυριού, το 35% πιστεύει ότι είναι ένα χρήσιμο μέτρο, το 43% ψωνίζει προϊόντα που βρίσκονται στο καλάθι του νοικοκυριού.

Οι ερωτηθέντες, στο πλαίσιο της έρευνας, δήλωσαν τι ποσοστό των προϊόντων που αγοράζουν εκπροσωπούν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Η μέση τιμή υπολογίστηκε σε 35,5% και είναι πρακτικά ίδιο ποσοστό με πέρυσι, παραμένοντας για δεύτερο έτος στην κορυφή των ποσοστών της ιδιωτικής ετικέτας στα 20 έτη που διεξάγεται η έρευνα. Επίσης, το μερίδιο της ιδιωτικής ετικέτας στο καλάθι αγορών βρίσκεται πολύ άνω του 30% των κωδικών που μπαίνουν μέσα στο καλάθι του καταναλωτή, δηλαδή πάνω από τα 3 στα 10 προϊόντα που αγοράζονται είναι κωδικοί ιδιωτικής ετικέτας.

ΠΗΓΗ: documentonews.gr/

                                                                              Ρωγμή στην ενημέρωση