Φρεντερίκ Φαρούτσι: «Η μαφία είναι πάντα στην πρωτοπορία του καπιταλισμού»

Αναδημοσίευση

Ο Κορσικανός σκηνοθέτης του «Μοϊκανού» εμπνεύστηκε την ταινία του (που παίζεται αυτόν τον καιρό στις ελληνικές κινηματογραφικές αίθουσες) από την πραγματική ιστορία τού, Κορσικανού επίσης, βοσκού Τζόζεφ Τεραζόνι, ο οποίος μπήκε στο στόχαστρο της τοπικής μαφίας, όταν αρνήθηκε πεισματικά να πουλήσει τη γη του για τουριστική «αξιοποίηση» ● Πολλά από όσα λέει ότι συμβαίνουν στον τόπο του έχουν ανατριχιαστικές ομοιότητες με τη σύγχρονη Ελλάδα.

Είχε όνομα και επώνυμο πριν γίνει κινηματογραφικός ήρωας: τον έλεγαν Τζόζεφ Τεραζόνι. Ηταν πραγματικός ποιμένας στην ορεινή Κορσική, ο οποίος απασχόλησε τα γαλλικά Μέσα το 2017, όταν αρνήθηκε πεισματικά, παρά την προχωρημένη ηλικία του, να πουλήσει τη γη του για τουριστική «αξιοποίηση». Ενώ οι γείτονές του υπέκυψαν στις πιέσεις ή στις υποσχέσεις των developers και της τοπικής μαφίας, εκείνος απλώς έμεινε. Με τα ζώα του, τα βουνά του και τη σιωπή του. Δεν ήταν εύκολο: η μαφία έστειλε έναν εκβιαστή να τον απειλήσει, ο Τεραζόνι τον σκότωσε αμυνόμενος, προκαλώντας ανθρωποκυνηγητό σε όλο το νησί.

Φρεντερίκ Φαρούτσι | Τάσος Ντερτιλής

Την ίδια χρονιά τον συνάντησε ο σκηνοθέτης Φρεντερίκ Φαρούτσι, με καταγωγή από το νησί (εκεί γεννήθηκε και έμεινε έως τα 18 του), καθώς ήθελε να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ στο πλαίσιο μιας σειράς για το νησί και τη γεωργία, στο οποίο ο Tεραζόνι εμφανιζόταν ως «ο τελευταίος των Μοϊκανών», καθώς έτσι αποκαλούσε ο ίδιος τον εαυτό του. Εν τέλει η ιστορία του ήταν τόσο δυνατή, που ο σκηνοθέτης δημιούργησε την ταινία «Ο Μοϊκανός», ως μυθιστορία δίχως να χρησιμοποιήσει το κανονικό όνομα του ήρωα, αν και είναι βασισμένη εξ ολοκλήρου στα πραγματικά γεγονότα.

Το αποτέλεσμα είναι μια πραγματικά καλή ταινία, καλογυρισμένη και βαθιά πολιτική, με δυναμική πλοκή και πρωταγωνιστές που δεν είναι επαγγελματίες ηθοποιοί – όχι όλοι, και σίγουρα όχι οι κεντρικοί. Κι όμως είναι απίστευτα καλοί και φυσικοί στις ερμηνείες τους (σ.σ. το βλέπουμε τελευταία όλο και πιο συχνά, ειδικά σε γαλλικές παραγωγές, συνειδητά να χρησιμοποιεί ο σκηνοθέτης μη επαγγελματίες ηθοποιούς, με μεγάλη επιτυχία). «Ηθελα έναν μη επαγγελματία, γιατί το σώμα και το πρόσωπό του κουβαλούν μια αλήθεια που δεν διδάσκεται» μας είπε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, με τον οποίο συνομιλήσαμε στο προηγούμενο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, όπου και προβλήθηκε η ταινία και βραβεύτηκε κιόλας.

«Ο Αλεξίς Μανεντί που παίζει τον “Μοϊκανό” φέρει μέσα του και πάνω του την πραγματική αγριάδα του τόπου, αλλά και την τρυφεράδα του. Η Κορσική είναι ένας μοναδικής ομορφιάς τόπος, με ιδιαίτερη διάλεκτο, πολιτισμό, ιδιοσυγκρασία των ανθρώπων της και γεωμορφολογία που δίνει μοναδική χλωρίδα και πανίδα. Οι κατσίκες που βλέπετε στο έργο υπάρχουν μόνο στη νότια Κορσική και εξαφανίζονται μαζί με τους βοσκούς.

Ο Αλεξίς είναι βοσκός, από τους ελάχιστους εναπομείναντες, όπως και ο πραγματικός ήρωας τον οποίο υποδύεται, ο Τζόζεφ. Μάλιστα τα περισσότερα γυρίσματα έγιναν στο κτήμα του Τζόζεφ, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για μένα, γιατί αυτό το τοπίο ήταν ένας εξαιρετικός τρόπος να δείξω στους ηθοποιούς και στους ανθρώπους της ταινίας το ζήτημα της γης, ώστε να το νιώσουν οργανικά, να καταλάβουν ποιο ήταν το βασικό θέμα της ταινίας». «Επίσης, για τον ρόλο της Vannina (της ανιψιάς του Τζόζεφ), επέλεξα τη Μαρά Ρακέν, που είναι μεν νέα, αλλά ισορροπεί ανάμεσα στην αθωότητα και την πολιτική αφύπνιση», συνεχίζει. Πράγματι, η συγκεκριμένη ηθοποιός έχει κάνει περιορισμένες εμφανίσεις στο θέατρο και σε μικρού μήκους ταινίες, αλλά δεν είναι ακόμη καθιερωμένη στον κινηματογράφο – αν και κάτι μας λέει πως αυτό θα αλλάξει μετά την ταινία αυτή. «Το να ψάχνω πρόσωπα που δεν είναι επαγγελματίες και άλλα που είναι ακόμη άκαυτα στο σινεμά, με βοηθάει στο να δημιουργήσω αυτό που ονομάζω “μυθοπλαστικό μύθο βασισμένο σε μια απόλυτα πραγματική χώρα”», μας εξηγεί.

«Σίγουρα, ο τουριστικός παραλογισμός υπάρχει και στην Ελλάδα»

Τίποτα από τα παραπάνω δεν μας κάνει εντύπωση, ειδικά όταν πριν από δύο μήνες (Απρίλιος 2025), ο Φαρούτσι αναδείχθηκε πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Aide à la Création του Fondation Gan for Cinema, επιβραβεύοντας και στηρίζοντας νέα ταλέντα. Στη δήλωσή του, τόνισε τη σημασία που έχει να δίνεται στους νέους δημιουργούς η ίδια υποστήριξη που είχε λάβει και ο ίδιος ως δημιουργός. Αλλωστε οι λέξεις «υποστήριξη», όπως και «αγώνας», «αλληλεγγύη» και «προστασία» είναι από αυτές που ακούμε συνέχεια από τον ίδιο.

«Οταν γνώρισα αυτόν τον κυνηγημένο, ηλικιωμένο βοσκό που, παρά τις ακραίες απειλές που δέχτηκε, δεν έκανε βήμα πίσω στα “πιστεύω” του και σε αυτό που γνώρισε ως γη και πατρίδα του, ως τρόπο ζωής της Κορσικής της ίδιας, σκέφτηκα πως πράγματι είναι ο τελευταίος των Μοϊκανών. Πως αν αυτός ο άνθρωπος χαθεί, χάνεται μαζί του και κάτι απ’ την ψυχή της Κορσικής», μας λέει. Τον ρωτάμε αν φοβήθηκε, καθώς κάνοντας την ταινία καταδεικνύει την αλήθεια για την τοπική μαφία:

«Δεν φοβήθηκα. Ισως να είμαι τρελός, ίσως όχι. Αλλά νομίζω πως αυτοί οι άνθρωποι, εφόσον δεν πεις τα πραγματικά τους ονόματα, δεν νοιάζονται και τόσο. Ωστόσο δεν συμβαίνουν μόνο στην Κορσική αυτά – γίνονται και στη χώρα σας. Πρόσφατα, διάβασα και έμαθα για τη δολοφονία ενός υπαλλήλου του Κτηματολογίου στη Μύκονο. Τον σκότωσαν γιατί έκανε τη δουλειά του και δεν άφησε κάποιους να πάρουν τα πάντα και να φτιάξουν ξενοδοχεία. Δεν πήρε μεγάλη δημοσιότητα στην Ελλάδα, αλλά σίγουρα ήταν δολοφονία. Και όλοι το λένε πως η γη της χώρας σας ξεπουλιέται στους ξένους, με την ανοχή (αν όχι τη συνενοχή) των κυβερνώντων και των τοπικών θεσμών. Το μισό της Ελλάδας έχει καταληφθεί από ξένους, ή όχι ακόμα; Σίγουρα, πάντως, ο τουριστικός παραλογισμός υπάρχει και στην Ελλάδα.

»Γι’ αυτό ήθελα να κάνω αυτή την ταινία. Για να καταδείξω πως ο καπιταλισμός παρουσιάζεται ως μια ισχυρή ιδεολογία, αλλά καταστρέφει περιβάλλον και κοινωνία. Πως η αστικοποίηση διαλύει κάθε μοναδικότητα, που σημαίνει πως σμπαραλιάζει κάθε βιώσιμο μέλλον. Ο καπιταλισμός και οι αδηφάγες πτυχές του είναι η νέα θρησκεία. Και είναι μία μηδενιστική θρησκεία. Και ξέρεις τι έχει πει ο συγγραφέας Ρομπέρτο Σαβιάνο; Πως “η μαφία είναι πάντα στην πρωτοπορία του καπιταλισμού”. Καταλαβαίνουν τα πάντα πολύ γρήγορα. Είναι πραγματικά ενδιαφέρον: ξέρουν τι θέλει το σύστημα, πώς να προπαγανδίσουν και να κερδίσουν τον κόσμο. Και αυτό είναι φρικτό, γιατί στο τέλος, τα άτομα που είναι πιο οργανικά δεμένα με έναν τόπο πρέπει να φύγουν, απειλούνται, γιατί σε αυτόν τον κόσμο μετράει μόνο η οικονομία. Γελάω πικρά γιατί αυτή η τακτική είναι ένα σύστημα τόσο παλιό όσο η Δύση. Και η βία πάντα έρχεται με τη μοντερνικότητα.

»Και πέφτω πάνω σε αυτόν τον άνθρωπο, αυτόν τον γερασμένο ποιμένα, που λέει απλώς “όχι”. Χωρίς λόγια ηρωικά, χωρίς κραυγές ή όπλα. Μόνο με την απόφαση να σταθεί εκεί, πάνω από τη γη του και να αρνηθεί να την πουλήσει σε όσους θέλουν να την κάνουν ξενοδοχείο. Και έτσι αποφάσισα πως θέλω η ταινία να γίνει μία καλλιτεχνική κραυγή αντίστασης και ταυτόχρονα ένας στοχασμός πάνω στη μοίρα της σύγχρονης Ευρώπης. Χτίζουμε ένα νησί που θα μοιάζει με όλα τα άλλα, ενώ αυτό που το ξεχωρίζει είναι η μοναδικότητά του – αυτό δεν κάνουμε με κάθε γειτονιά, κάθε πόλη, κάθε χώρα; Με εμάς τους ίδιους; Να μοιάζουμε. Να μην ξεχωρίζουμε. Κάθε τι που ξεχωρίζει, που δεν είναι “ίδιο”, που διατηρεί μια δική του ταυτότητα, πρέπει να περιθωριοποιηθεί, ή να πεθάνει», συνεχίζει ήρεμα, αλλά με ένταση. Του λέμε κάτι για τη Δικαιοσύνη:

«Είναι ανύπαρκτη υπόθεση. Βλέπω περιβαλλοντικές οργανώσεις στην Κορσική να παλεύουν, να έχουν τον νόμο με το μέρος τους, κι όμως να χάνουν τις δίκες. Χάνουν διαρκώς. Δεν ξέρω πώς είναι δυνατόν αφού υπάρχει νόμος... Μα, έχει μείνει κάτι; Στη Γαλλία που μένω, ο Μακρόν τα “σκότωσε” όλα. Και η Λεπέν χαίρεται. Γιατί αυτοί οι καπιταλιστές-θρησκευόμενοι, όταν μπορούν να πείσουν τον κόσμο να παίζει τα παιχνίδια τους, είναι χαρούμενοι. Οταν δεν μπορούν, τότε έρχεται η βία. Και είναι αμείλικτη – το ζήσαμε με τα Κίτρινα Γιλέκα. Πλέον ο κόσμος φοβάται. Και ο φόβος οδηγεί σε λάθος δρόμο πάντα...» καταλήγει.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: Η ταινία συνεχίζει να παίζεται στα σινεμά, για δεύτερη εβδομάδα από την One from the Heart. Εκανε πρεμιέρα στο επίσημο πρόγραμμα Orizzonti Extra στο Φεστιβάλ Βενετίας, συμμετείχε στο Διαγωνιστικό Πρόγραμμα του Φεστιβάλ Στοκχόλμης, ήταν η ταινία λήξης του Φεστιβάλ Μονπελιέ (Cinemed - Montpellier Mediterranean Film Festival) και προβλήθηκε ανάμεσα σε άλλα και στο Φεστιβάλ Cinemania του Μόντρεαλ. Στην Ελλάδα προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης όπου και κέρδισε το Βραβείο Κοινού Fischer - Meet the Neighbors+.

Αναδημοσίευση από efsyn.gr - 21/06/2025

Ρωγμή στην Ενημέρωση