Σώστε τη Γυάρο!

Αναδημοσίευση

EUROKINISSI

ΗΣχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ και η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού υπογράφουν κοινή ανοιχτή επιστολή προς τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προστασία του νησιού από τα επενδυτικά σχέδια της κυβέρνησης και τον σεβασμό στην ιστορική μνήμη ενός τόπου μαρτυρίου των αγωνιστών της Αριστεράς

Την προστασία της Γυάρου από τα επενδυτικά σχέδια που δρομολογεί η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη και τον σεβασμό στην ιστορική μνήμη του τόπου που εξορίστηκαν και μαρτύρησαν χιλιάδες αγωνίστριες και αγωνιστές της Αριστεράς ζητούν, με κοινή ανοιχτή επιστολή τους, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου και η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Περιβάλλοντος και Πολιτισμού (ΕΛΛΕΤ).

Την απευθύνουν στα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας και εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους για τις εξελίξεις (θεσμικές και ιδιωτικές) που μεθοδεύονται και αίρουν την προστασία του νησιού, ανοίγοντας δρόμο στη δόμηση και κυρίως απαξιώνοντας με σαφή τρόπο την ιστορική και την περιβαλλοντική σημασία της.

«...Κάθε υλικό τεκμήριο – κάθε πέτρα, συρματόπλεγμα, κατασκευή ή άλλο κατάλοιπο στο έδαφος – έχει αδιαπραγμάτευτη αξία ως τεκμήριο, φέρει τεράστιο φορτίο μνήμης και πρέπει να αξιολογηθεί ως τέτοιο πριν προταθεί οποιαδήποτε παρέμβαση», γράφουν μεταξύ άλλων στην επιστολή και θυμίζουν τα λόγια επιζήσαντα, ο οποίος σε συνέντευξη στην ερευνητική ομάδα του ΕΜΠ έλεγε ότι ο κάθε επισκέπτης στο νησί «πρέπει να καταλάβει ότι κάθε πέτρα, αυτή, έχει κουβαληθεί στον ώμο κάποιου κρατούμενου… Και ο κρατούμενος αυτός δεν τοποθέτησε εκεί κάθε πέτρα ούτε χάριν αναψυχής ούτε για να εισπράξει κάτι ούτε για να περιμένει να αποδώσει αυτό το κτίσμα κάτι. Την τοποθέτησε εκεί βασανιζόμενος… ήταν μέρος της διαδικασίας εξόντωσής του…».

EUROKINISSI

EUROKINISSI

Η επιστολή επικεντρώνεται σε τρία σημεία, ξεκινώντας από το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα «Χαρακτηρισμός, οριοθέτηση και καθορισμός ζωνών και ειδικών κατηγοριών χρήσεων γης της Περιοχής Προστασίας της Βιοποικιλότητας “Νήσος Γυάρος και θαλάσσια ζώνη”».

Οι συντάκτες επισημαίνουν ότι βγήκε σε διαβούλευση «για μόλις 10 ημέρες και αφήνει απροστάτευτη την περιοχή των πέντε όρμων (ΖΔΟΕ-01) -δηλαδή των φυλακών και του στρατοπέδου Γυάρου-, επιτρέποντας λιμενικά έργα και άλλες εγκαταστάσεις (δίκτυα και υποδομές κοινής ωφέλειας) και μη προβλέποντας αυστηρές ζώνες προστασίας. Επίσης, επιτρέπει την εγκατάσταση κατοικίας για προσωπικό και εργαζομένους σε μεγάλο μέρος του νησιού... Η ασαφής διατύπωση ενέχει τον κίνδυνο της νέας δόμησης, παραβλέπει την υπάρχουσα απαγόρευση διανυκτέρευσης και ανοίγει τον δρόμο σε σημαντικές χωρικές παρεμβάσεις πάνω στο νησί...». Παράλληλα, επιτρέπει σε όλες τις ζώνες προστασίας «έργα εθνικής σημασίας», δημιουργώντας «ένα πλαίσιο εξαιρέσεων και ανοίγοντας τον δρόμο για παράκαμψη ουσιαστικών μηχανισμών ελέγχου και την εγκατάσταση μεγάλων υποδομών (ΑΠΕ, λιμενικά έργα κ.λπ.)...».

Το δεύτερο σημείο αφορά τις διαχρονικές πιέσεις για επενδύσεις στο νησί, το οποίο είχε χαρακτηριστεί ιστορικός τόπος και τα κτίρια των φυλακών διατηρητέα, το 2001, και περιοχή Natura από το 2011. Η επιστολή παραθέτει το ιστορικό, καθώς το 2005 «κατατέθηκαν αιτήσεις για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, οι οποίες δεν προχώρησαν» και φτάνει στο 2024, όταν προκηρύχθηκε ο διεθνής διαγωνισμός ιδεών Arxellence 4, από την ιδιωτική εταιρεία Alumil, υπό την αιγίδα των δύο υπουργείων και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου. «Ο διαγωνισμός ιδεών επιτρέπει τη νέα δόμηση, μη κατανοώντας ούτε το καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας ούτε τη βαριά ιστορία του νησιού, την οποία αντιμετωπίζει περισσότερο ως brand», γράφει εύστοχα και υπογραμμίζει ότι «η ιστορία της Γυάρου του 21ου αιώνα είναι, λοιπόν, μια συνεχής διαμάχη ανάμεσα στις επενδυτικές πιέσεις που αντίκεινται στο καθεστώς προστασίας και στα θεσμικά αντίβαρα του κράτους και της κοινωνίας των πολιτών».

Το τρίτο σημείο αφορά την άρση της προστασίας του νησιού και την απαξίωση της ιστορικής του σημασίας και θυμίζει ότι η Γυάρος «φέρει τεκμήρια εξαιρετικά σημαντικών κεφαλαίων της ιστορίας της χώρας μας και της ιστορίας της δημοκρατίας μας, καθώς μεταξύ 1947-1952, 1955-1961 και 1967-1974 λειτούργησε ως τόπος εξορίας και βασανισμού. Ολα τα κτίρια και οι κατασκευές στο νησί αποτελούν προϊόν καταναγκαστικής εργασίας των κρατουμένων» και τονίζει ότι η Γυάρος πρέπει να ξαναενταχθεί στην κοινωνία των πολιτών. Επίσης, ζητά να επανέλθει στη συζήτηση η μελέτη που είχε ανατεθεί στο ΕΜΠ το 2002, με επιστημονικά υπεύθυνη την καθηγήτρια Αννη Βρυχέα, η οποία εγκρίθηκε τότε από το υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής και είχε στόχο την προστασία της Γυάρου αλλά και τη σύνδεσή της με την κοινωνία. «Είναι σημαντικό να απαντηθεί το ερώτημα γιατί τα υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος δεν αξιοποίησαν τη μελέτη και έδωσαν την αιγίδα τους σε έναν νέο διαγωνισμό ιδεών, ο οποίος έχει πολύ διαφορετικές προτεραιότητες και προσέγγιση».

Αναδημοσίευση από efsyn.gr - 17/07/2025

Ρωγμή στην Ενημέρωση