ΒΥΡΩΝΑΣ/Ιστορία της πόλης: Η συνοικία Κοπανά εγκαταλελειμμένη απὸ τὸ Κράτος και το Δήμο (07.02.1933).

                                                               Φωτο/αρχείου

   

             

        Από την σελίδα "Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα"

Η εφημερίδα «Ο ΝΕΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ» στην 5η σελίδα του φύλλου της 7ης Φεβρουαρίου 1933 δημοσίευσε ανταπόκριση από την Συνοικία Κοπανά, η οποία μας πληροφορεί ότι οι κάτοικοι αυτού του συνοικισμού για την καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσής τους δεν αρκούνται πλέον σε υπομνήματα και παρακλήσεις προς την εξουσία και αρχίζουν να διεκδικούν και να οργανώνονται ιδρύοντας την «Εργατική Λέσχη Βύρωνος-Κοπανά». Οι πρώτοι κάτοικοι του Κοπανά ήταν λατόμοι και οικοδόμοι. Ο συνοικισμός δεν είχε τότε ούτε δρόμους, ούτε νερό, ούτε φωτισμό.

Όπως είναι γνωστό, στο Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων και στην συνέχεια στην Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων παραχωρήθηκε για την δημιουργία του συνοικισμού Βύρωνος ένα μικρό μόνο μέρος μιας ευρύτερης περιοχής στους πρόποδες του Υμηττού, που τότε το Ν.Α. τμήμα της ονομαζόταν Κοπανάς και το υπόλοιπο είχε πολλά ιδιαίτερα τοπωνύμια, παρά το γεγονός ότι η περιοχή αυτή είχε κηρυχθεί από το 1920 αναδασωτέα και η αναδάσωση είχε ήδη αρχίσει.

Την ευρύτερη αυτή περιοχή Κοπανά, οριοθετούσαν προς τα βορειοανατολικά το όρος Υμηττός, προς τα δυτικά η σημερινή οδός Υμηττού, προς τα βόρεια ο ποταμός Ηριδανός και προς τα νοτιοανατολικά η σημερινή Ηλιούπολη και η Δάφνη.

Στη θέση Κοπανά τοποθετούνται αναφέρονται τα παλιά συμβόλαια αγοραπωλησιών στο Παγκράτι, στη θέση Κοπανά αγόρασε έκταση για το σπίτι της η Ντάνκαν στην Αύρα (αυτός είναι και ο πραγματικός λόφος Κοπανά), στη θέση Κοπανά βρίσκονται τα λατομεία και στη θέση Κοπανά επίσης το 1877 οι Αφοί Μαλτσινιώτη (ΠΥΡΚΑΛ) έχτισαν το εργοστάσιό τους. Ο Κοπανάς προϋπήρχε του Συνοικισμού Βύρωνος.

Ακολουθεί παρακάτω η δημοσίευση, η οποία συνοδεύεται από μία φωτογραφία στην οποία εικονίζονται κάτοικοι του συνοικισμού έξω από τα γραφεία της «Εργατικής Λέσχης Βύρωνος-Κοπανά». 

«Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΚΟΠΑΝΑ

ΕΓΚΑΤΑΛΕΛΕΙΜΜΕΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟ

ΔΙΧΩΣ ΦΩΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

Η συνοικία μας ποὺ εἶνε μιὰ ὁλότελα προλεταριακή συνοικία εἶνε ἐντελῶς ἐγκαταλελειμμένη ἀπὸ τὸ δῆμο καὶ τὸ Κράτος. Βυθισμένη στὸ σκοτάδι, μὲ τοὺς ἐλεεινούς δρόμους, μὲ τὶς τρώγλες ποὺ λέγονται σπίτια καὶ μὲ τὰ ἀρρωστιάρικα παιδιά δείχνει τὴν πραγματική ὅψη τῆς φτώχειας τῆς ἐργατικής τάξης.

Οἱ ἐργάτες ὅμως τῆς συνοικίας μας ἔγνοιωσαν πῶς μὲ τὰ ὑπομνήματα καὶ τὶς παρακλήσεις δεν γίνεται τίποτα καὶ πῶς μονάχα με τὴν πάλη θα μπορέσουν νὰ καλλιτερεύσουν τὴ θέση τους.

Οἱ πιὸ συνειδηταὶ ἐργάτες τέθηκαν μαζὶ μὲ τὸν πυρήνα του Κομμουνιστικού Κόμματος ἐπὶ κεφαλής τῆς πάλης τους. Ίδρυσαν τὴν ἐργατική Λέσχη τους, ἔβγαλαν ἐκλογική ἐπιτροπὴ καὶ δουλεύουν ἀκούραστα διὰ τὴ διάδοση τοῦ προγράμματος τοῦ Ἑνιαίου Μετώπου Ἐργατῶν Ἀγροτῶν γιὰ τὸ ὁποῖο καὶ ἀνέλαβαν νὰ ἐξασφαλίσουν ένα παράβολο.

Τώρα τραβάνε για την ίδρυση τοῦ ἐκλογικού κέντρου κινητοποιώντας ὅλη τὴν ἐργατική μάζα γύρω ἀπ' τὰ συνθήματα του Ενιαίου Μετώπου Εργατών – ̓Αγροτών. Το κέντρο νοικιάστηκε και την Κυριακὴ θὰ γίνουν τὰ ἐγκαίνια.

Ἔτσι ὁ Κοπανάς τραβάει για να ξαναποκτήσει τον τίτλο του «Κόκκινου Κοπανᾶ», ποὺ εἶχε δῶ καὶ λίγα χρόνια.

Ὁ ἀνταποκριτής

Κοπανάς, 5) 2) 33».

Πηγή Τεκμηρίου : Ανταπόκριση από τον Συνοικισμό Κοπανά στην 5η σελίδα του φύλλου της 7ης Φεβρουαρίου 1933 της εφημερίδας «Ο ΝΕΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ». Από το Αρχείο της «Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων».

Ψηφιακή Επεξεργασία Εικόνας και σχολιασμός : Μιχαήλ Γ. Τοπούζης.

.........

Ο Κοπανάς ήταν ένας μικρός προσφυγικός συνοικισμός μεταξύ του Βύρωνα προς τα βόρεια και της Ηλιούπολης προς τα βορειοανατολικά και απλώνεται σε ένα λόφο.

Πριν γίνει ο συνοικισμός η περιοχή Κοπανά ήταν ένας λόφος που  είχε αγρούς, στάνες, βοσκοτόπια, λατομεία και λιγοστούς κατοίκους.

                                                                  Φωτο/αρχείου

Η Ισιδώρα Ντάνκαν, μια διάσημη και πλούσια Αμερικανίδα χορεύτρια, που  εμπνεόταν από την αρχαία μυθολογία και ζούσε με το πνεύμα των αρχαίων,  ήρθε στην Αθήνα για να δώσει παραστάσεις τον Νοέμβριο του 1903.

Στον χορό της αναζητούσε το πνεύμα στις στάσεις των αρχαιοελληνικών αγγείων και εμφανιζόταν με κοντή ελληνότροπη χλαμύδα με γοητευτικές πτυχώσεις, που αναδείκνυαν τις καμπύλες και τη ροή της κίνησης αφήνοντας γυμνές τις γάμπες και τα πόδια ξυπόλητα. 

                                                                                     Ισιδώρα Ντάνκαν: Η χορεύτρια με τις χλαμύδες

  Η Ισιδώρα Ντάνκαν αγόρασε ένα οικόπεδο από τους αδελφούς Γκιώνη, στη θέση Κοπανάς και έχτισε ένα σπίτι που ο αδελφός της Ραϋμόνδο ονόμασε «Παλάτι του Αγαμέμνονα».

Σήμερα είναι γνωστό ως «Σπίτι της Ντάνκαν» και βρίσκεται στον Δήμο Βύρωνα. Το 1980 ο Δήμος του Βύρωνα ίδρυσε εκεί το Κέντρο Μελέτης Χορού Ισιδώρας και Ραϋμόνδου Ντάνκαν, το οποίο λειτουργεί και σήμερα.

Ο συνοικισμός Κοπανά  δημιουργήθηκε μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και εγκαταστάθηκαν κυρίως πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη.

Ανήκε στον Δήμο Αθηναίων και στην απογραφή του 1928 είχε 4.039 κατοίκους.

                                        Φωτο: "Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα" 

Το όνομα «Κοπανάς» το πήρε από τα ξύλα με τα οποία οι γυναίκες κοπανούσαν τα ρούχα για να καθαρίσουν, στο ρέμα που υπήρχε στην περιοχή

Η ενορία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Κοπανά δημιουργήθηκε από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών με το υπ' αριθμόν 3813/23-9-1930 έγγραφο..

Το 1933 ο Βύρωνας έγινε μεν ξεχωριστή κοινότητα, αλλά χωρίς να αποκτήσει δική του αιρετή διοίκηση, η περιοχή Κοπανά εντάχθηκε σε αυτόν καθώς και ένα τμήμα στο Δήμο Υμηττού.  

Αυτοτελής Δήμος Βύρωνα έγινε τελικά το 1934. Πρώτος Δήμαρχος εξελέγη ο Μικρασιάτης γιατρός Νικόλαος Φραγκιάδης. 

                                                                Ρωγμή στην ενημέρωση