Το μεγάλο χάρισμα του Eυτύχη Μπιτσάκη ήταν ότι τραβούσε τους ανθρώπους προς τα πάνω
Ο Ευτύχης ήξερε πως ήταν, αλλά ποτέ δεν ένιωσε,
σπουδαίος γιατί ποτέ δεν ζούσε γι’ αυτό που έκανε. Ζούσε γι’ αυτό που έπρεπε να
κάνει και δεν το είχε κάνει ακόμη. Ηταν ο επιστήμονας και ο κομμουνιστής της
αναζήτησης μακριά από σχήματα και απλοποιημένες ερμηνείες. Ετσι έζησε κι έτσι
τερμάτισε τον βίο του πλήρης ημερών.
«Eσύ που ψάχνεις τα
αρχεία, μήπως βρήκες τίποτα για μένα; Σκέφτομαι να γράψω κάποια στιγμή για τα
παλιά. Κάτι σαν αναμνήσεις αλλά όχι ακριβώς έτσι». Ηταν Ιούλιος του 2013, στο
καφενείο «Πανελλήνιο» (Μαυρομιχάλη και Σόλωνος). Ο Ευτύχης περνούσε συχνά από εκεί.
Εριχνε μια φευγαλέα ματιά να δει αν είναι μέσα κάποιος γνωστός του και συνήθως
έβρισκε τη γνωστή παρέα, στην οποία ανήκει ο γράφων. Εμπαινε μέσα, χαιρετούσε
με την ευγένεια που τον διέκρινε και πάντα με ένα πολύ πνευματώδες αστείο.
Στην πρόσκληση να
καθίσει η απάντηση ήταν «Βιάζομαι». Μετά έλεγε πως θα μείνει για λίγα λεπτά και
πολλές φορές τα λεπτά ξεπερνούσαν τη μία ώρα. Ηθελε, τότε, να γράψει για τα
παλιά. Για μένα ήταν ισχυρότατο κίνητρο αυτή του η εξομολόγηση-επιθυμία, για να
του στείλω όσα πρόχειρα μπόρεσα και συγκέντρωσα την ίδια μέρα. Δεν έγραψε ποτέ
ή τουλάχιστον δεν γνωρίζουμε αν άρχισε να γράφει κι αν υπάρχει κάτι
αδημοσίευτο. Αλλά κι αν δεν έγραψε ο ίδιος, με το συγγραφικό έργο και τη δράση
του, είναι πολλοί τόμοι ιστορίας που αξίζει να μελετιούνται και θα
μελετιούνται.
Ειλικρίνεια
Εθνική Αντίσταση,
Εμφύλιος, σύλληψη, πρόταση στο δικαστήριο από τον βασιλικό επίτροπο για
καταδίκη σε θάνατο, φυλακές, εξορίες, μετεμφυλιακοί αγώνες και κυνηγητά από το
καθεστώς, μαχητικές σπουδές και διαβάσματα, μεταφράσεις, συγγραφικό έργο και
καθημερινή ενασχόληση με τα κοινά, τους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες από
τους οποίους δεν έλειψε ποτέ. Παρών σε όλες τις αντιπαραθέσεις και στις
αναζητήσεις με έργο και λόγο για τον κομμουνισμό, την Αριστερά, για μια
δικαιότερη κοινωνία.
Ο Ευτύχης ήταν
κομμουνιστής διανοούμενος με την ακριβή έννοια του όρου. Ασπάστηκε τον μαρξισμό
στα χρόνια της φωτιάς, τον μελέτησε και τον αξιοποίησε ως επιστήμη και ως
μέθοδος τόσο στο θεωρητικό-επιστημονικό έργο του όσο και στην πρακτική δράση
του. Η ιδιότητά του αυτή, να είναι θεωρητικός της πράξης και πρακτικός της
θεωρίας, ήταν ορατή με την πρώτη επαφή που είχες μαζί του. Το ίδιο φανερή ήταν
και η ειλικρίνειά του. Δεν ήξερε να φτιασιδώνει ή να αποσιωπεί αυτό που
θεωρούσε αλήθεια.
Εγινε αναπληρωματικό
μέλος της Κ.Ε. του ΚΚΕ στα χρόνια της χούντας. Στην 13η Ολομέλεια της Κ.Ε. του
κόμματος που πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 11-17 Ιανουαρίου του 1969, σχεδόν
έναν χρόνο μετά τη 12η Ολομέλεια της διάσπασης. Προερχόταν από την οργάνωση του
κόμματος στη Γαλλία, η οποία είχε δεχτεί ισχυρό πλήγμα, καθώς το μεγαλύτερο
μέρος της και φυσικά οι διανοούμενοι πήγαν με την ομάδα Παρτσαλίδη που
μετέπειτα εξελίχθηκε σε ΚΚΕ Εσωτερικού. Ηταν μάλλον ο μοναδικός αναγνωρισμένος
διανοούμενος που δεν είχε αποχωρήσει κι ίσως αυτός ήταν ο λόγος που προτάθηκε
για την Κ.Ε. μαζί με το γεγονός ότι είχε πλούσια αγωνιστική ιστορία.
Σεμνότητα
Η εκλογή του ήταν
ομόφωνη αλλά έχουν ενδιαφέρον κάποια πράγματα που λέχθηκαν εκεί. Για
παράδειγμα, ο Αντώνης Αμπατιέλος εμφάνισε ως αρνητικό, από πολιτική άποψη, το
γεγονός ότι ο Ευτύχης θεωρούσε πως ό,τι είναι αλήθεια πρέπει να το λες χωρίς να
λογαριάζεις αν βοηθάει ή δεν βοηθάει στην τρέχουσα πολιτική συγκυρία. Ο
Λεωνίδας Στρίγκος σημείωνε ότι ο Ευτύχης «Εχει μια ευθύτητα, λέει τη γνώμη του,
σκέφτεται κομματικά».
Αυτό ήταν πάντα ο
Ευτύχης. Θεωρούσε την αλήθεια επαναστατική, είχε ευθύτητα και δεν έκρυβε τη
γνώμη του. Κι αυτό, κατά κανόνα, του στοίχισε. Από αναπληρωματικό μέλος της
Κ.Ε. του ΚΚΕ παραιτήθηκε τις παραμονές του 9ου Συνεδρίου (Δεκέμβριος του 1973).
Κι από το κόμμα αποχώρησε στη διάσπαση του 1989 μαζί με τους συντρόφους του που
στη συνέχεια έφτιαξαν το ΝΑΡ (σήμερα το όνομα της οργάνωσης είναι Κομμουνιστική
Απελευθέρωση).
Στη ζωή του δεν έψαχνε
ποτέ για αξιώματα, ούτε την προβολή. Την αναγνώριση τη βίωνε μέσα από το έργο
του με μια μοναδική σεμνότητα. Στα πανεπιστήμια όπου δίδαξε οι φοιτητές του τον
γνώρισαν ως δάσκαλο. Ηταν δάσκαλος και με τη στενή και με την ευρεία έννοια.
Μετέδιδε τη γνώση με έναν μοναδικό τρόπο, καθώς ήξερε να την καθιστά οικεία και
στους πιο αδαείς.
Χαρισματικός
Εντούτοις, αυτό που
έλεγε δεν ήταν ποτέ απλοποιημένο. Το μεγάλο του όμως χάρισμα ως δασκάλου ήταν
ότι τον άκουγες και μετά έτρεχες αβίαστα στα βιβλία για να μάθεις περισσότερα,
για να κατανοήσεις βαθύτερα αυτό που σου είχε πει, για να μπορείς την επόμενη
φορά να μιλήσεις μαζί του από ένα ψηλότερο σκαλοπάτι. Το μεγάλο του χάρισμα
ήταν ότι τραβούσε τους ανθρώπους προς τα πάνω.
Ο Ευτύχης ήξερε πως
ήταν, αλλά ποτέ δεν ένιωσε, σπουδαίος γιατί ποτέ δεν ζούσε γι’ αυτό που έκανε.
Ζούσε γι’ αυτό που έπρεπε να κάνει και δεν το είχε κάνει ακόμη. Ηταν ο
επιστήμονας και ο κομμουνιστής της αναζήτησης μακριά από σχήματα και
απλοποιημένες ερμηνείες. Ετσι έζησε κι έτσι τερμάτισε τον βίο του πλήρης
ημερών.
Αφησε πίσω του ένα
τεράστιο κενό και μια ερημιά. Γιατί άνθρωποι σαν κι αυτόν δεν υπάρχουν πια και
η φτώχεια μας, πλέον, μοιάζει δυσβάστακτη και οδυνηρή. Απόδειξη, το κείμενο των
145 λέξεων, σε μια απομακρυσμένη σελίδα, με το οποίο κάποιοι παλιοί του σύντροφοι
ανακοίνωσαν τον θάνατό του. Ηθελε να γράψει για τα παλιά. Και μπορεί να μην
έγραψε. Αλλά η ζωή και το έργο του είναι τροφή για το μέλλον στη διάθεση όλων
ανεξαιρέτως.
Γιατί τoν επιλέξαμε
Το φευγιό του ήταν ένας
σοβαρός λόγος. Ο σοβαρότερος όμως είναι ότι του χρωστάμε τόσα πολλά…
* Γιώργου Πετρόπουλου, δημοσιογράφου
ΠΗΓΗ: efsyn.gr- 23/8/2025
Ρωγμή στην ενημέρωση
Δεν υπάρχουν σχόλια