ΒΥΡΩΝΑΣ/ Ιστορία της πόλης: «Αἱ πρῶται νύμφαι τοῦ Βύρωνος», «Προσφυγοπούλες σε ομαδικό γάμο. (1924)»

         

Ομαδικός γάμος στο Ζάππειο 15 ζευγαριών από τον Βύρωνα, 1923.                                               Φωτ.: Συλλογή Π. Πουλίδη / Αρχείο ΕΡΤ)

Η εφημερίδα «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», στις 2 Ιουνίου 1924 δημοσιεύει άρθρο στην 4η σελίδα με τίτλο «Αἱ πρῶται νύμφαι τοῦ Βύρωνος»

Προσφυγοπούλες σε ομαδικό γάμο. Συνοικισμός Βύρωνος (1924).   Φωτογραφία του φωτογράφου της προσφυγιάς Πέτρου Πουλίδη.

Νύφες και γαμπροί, νέα ζευγάρια, νέα ζωή.

Νυφικά και ψαθάκια τύπου «Παναμά» στα χέρια των γαμπρών. Και πίσω τους, συγγενείς και φίλοι, ένας στρατιωτικός ή χωροφύλακας, ένας ιερέας και κοριτσόπουλα στα παράθυρα και τις σκάλες γειτονικών διώροφων σπιτιών.

Όλες οι νύφες κρατούν το χέρι του καλού τους.

Πηγή Τεκμηρίων : 1) Φωτογραφία Πέτρου Πουλίδη.

2) Άρθρο από την 4η σελίδα του φύλλου της 2ας Ιουνίου 1924 της εφημερίδας «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», με τίτλο «Αἱ πρῶται νύμφαι τοῦ Βύρωνος». Από το Αρχείο της «Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων».

3)Σχόλιο: Michael G.Topouzis Πάλαι ποτέ στο Βύρωνα

                

Στο βιβλίο "Στεγαστική αποκατάσταση των προσφύγων του 1922 στις πόλεις. Η περίπτωση του συνοικισμού Βύρωνος" του Σπύρου Γ. Ντελέζου,

αναγράφεται (σελίδα 21, 22) για τις προσφυγοπούλες:

"Αντικείμενο έντονου ρατσισμού αποτέλεσε και η ταυτότητα της γυναίκας πρόσφυγα.

Οι γυναίκες αυτές οι οποίες έφτασαν στη νέα πατρίδα σε μεγάλο ποσοστό χωρίς τους άντρες τους, έσπασαν πολλά στερεότυπα της εποχής με πρώτο την είσοδο στην αγορά εργασίας ως ο άνθρωπος «που θα φέρει το φαΐ στο σπίτι», ένας ρόλος που τότε άνηκε στο αντρικό φύλο, καθώς δεν υπήρχε για εκείνες η επιλογή να μη δουλέψουν. Επιπλέον, η παρουσία τους στον δημόσιο χώρο μέσα στους συνοικισμούς διέφερε από την παρουσία των γηγενών γυναικών στις δικές τους περιοχές.

Οι προσφυγοπούλες τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους τις περνούσαν εκτός σπιτιού λόγω της στενότητας χώρου των οικημάτων. Στα κατώφλια, στις αυλές και τους δρόμους μπροστά από τα σπίτια τους δημιουργούσαν δεσμούς συλλογικότητας μεταξύ τους.

Τέλος, λόγω του διαφορετικού τρόπου ζωής δέχτηκαν χλευασμό και για όλες τις υπόλοιπες συνήθειές τους. Ο χαρακτηρισμός «παστρικές» που τους αποδόθηκε με αφορμή πως έκαναν μπάνιο παραπάνω φορές από όσες ήταν «φυσιολογικό» εκείνη την περίοδο και το γεγονός ότι πρόσεχαν την εξωτερική τους εμφάνιση συνέτειναν στη διάδοση αρνητικής φήμης για το ήθος τους.

Χαρακτηριστικές της αντιμετώπισης που είχαν είναι οι μαρτυρίες των προσφύγων για την εναντίωση των γηγενών στους γάμους τους με τα παιδιά τους: «Όταν ο μπάρμπα-Ιωσήφ ο Βούλγαρης παντρεύτηκε την κυρά Σοφία που ήταν πρόσφυγας από την Προύσα, ένα χρόνο έκαναν να του μιλήσουν οι δικοί του».40 «Πέρασε αρκετός καιρός για να υπάρξει κάποια συμφιλίωση.

Για πολλά χρόνια γάμοι δεν γίνονταν μεταξύ τους. Μετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τα πράγματα άλλαξαν, οι νέοι γνωρίστηκαν μεταξύ τους κι άρχισαν να παντρεύονται.". Χαρακτηριστική επίσης είναι και η αποτύπωση του γεγονότος στο παραδοσιακό τραγούδι: «Αρχοντογιός παντρεύεται»

"Αρχοντογιός παντρεύεται Και παίρνει προσφυγούλα

Προσφυγούλα μαυρομάτα μου Προσφυγούλα σε κλαίν’ τα μάτια μου Σαν τ’ άκουσε η μάνα του Τα δέντρα ξεριζώνει

Προσφυγούλα μαυρομάτα μου Προσφυγούλα σε κλαίν’ τα μάτια μου Πιάνει δυο φίδια ζωντανά Πιάνει τα τηγανίζει.

Προσφυγούλα μαυρομάτα μου Προσφυγούλα σε κλαίν’ τα μάτια μου Και με την πρώτη πιρουνιά Καρδιά της φαρμακώθη

Προσφυγούλα μαυρομάτα μου Προσφυγούλα σε κλαίν’ τα μάτια μου"

Για την αντιγραφή

Ρωγμή στην ενημέρωση