ΒΙΒΛΙΟ: «ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ» της Παλαιστίνιας συγγραφέας Ibtisam Azem

« ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΣ» της Παλαιστίνιας συγγραφέας Ibtisam Azem ( Ιπτισάμ Άζεμ γενν. 1985), κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg, σε άριστη μετάφραση από τα αραβικά της Πέρσας Κουμούτση.

 Του Αριστείδη Βικέτου

H Ibtisam Azem προτείνει μια ανατρεπτική αλληγορία για τον αποκλεισμό ενός λαού από μια κανονική ζωή, αλλά και τη διαγραφή του από τον χάρτη της ιστορίας. Δύο φωνές, ένας Ισραηλινός δημοσιογράφος κι ένας Παλαιστίνιος γείτονάς του, αναδεικνύουν την καθημερνή πραγματικότητα της ανισότητας και του φόβου, αλλά και το βάρος της μνήμης που αρνείται να σβήσει. Ένα πολιτικό μυθιστόρημα-παραβολή, αιχμηρό και συγκλονιστικό, που καθρεφτίζει την ιστορία της Μέσης Ανατολής και θέτει επίμονα το ερώτημα: τι σημαίνει ελευθερία όταν απουσιάζει η δικαιοσύνη;

Η Αζέμ ανήκει σε εκείνους που γνώρισαν την κόλαση, άνθρωποι που δεν πήραν καμία άλλη υπόσχεση έξω από αυτή τη δοκιμασία. Κοιτάζει με τα μάτια της και την ίδια στιγμή συλλαμβάνει μια αλήθεια. Ετούτος ο κόσμος, αυτή η όχθη, μια λωρίδα γης, ανήκει μόνο στους ζωντανούς. Οι Παλαιστίνιοι έχουν πεθάνει χίλιες φορές, ένας λαός που ξεκληρίζεται, μια θλίψη από συναρμολογημένες δυστυχίες, εκτοπίσεις, θύελλες που σαρώνουν τα πάντα. 

Υπάρχουν πράγματα που τα νιώθει κανείς στο δέρμα του και αυτή εδώ η ιστορία που σε αφήνει αμήχανο εμπρός σε ένα δράμα και την ίδια στιγμή δίχως καμιά θέση, δίχως ετυμηγορίες κατορθώνει να φτάσει στην ουσία του ζητήματος, να γίνει η μαρτυρία μιας αλήθειας που παρακολουθούμε στις οθόνες των τηλεοπτικών δεκτών μας, τόσο μακρινή και τόσο απρόσιτη για μας. Μόνο που θα πρέπει να αντέξεις τη μνήμη, όταν θα έρχεται για να μπλεχτεί μες στα πόδια σου, μια χαμένη αθωότητα. Όποιο είδος και αν διαλέξει κανείς, ακόμη και αν στηριχτεί στην αφαίρεση, τη μετάθεση, την παρερμηνεία ή την υπερβολή, στην ιστορία της Αζέμ μα και στο ίδιο το παλαιστινιακό ζήτημα, δεν υπάρχει καμιά λογική για να χωρέσει. Μόνο λίγη ποίηση, κρυμμένη κάπου ανάμεσα στις λέξεις να στέκει αντίβαρο.

Αυτές οι ζωές που κυμαίνονται από το φως στο σκοτάδι, αυτό το μυθιστόρημα που φέρνουν οι εκδόσεις Gutenberg στα ράφια των βιβλιοπωλείων, δεν ήταν ποτέ αληθινές. Μόνον αντικατοπτρισμοί μιας ελπίδας που καταπατήθηκε κάτω από το βάρος μιας τέλεια συγχρονισμένες ίλης αρμάτων. Πάνω σε τούτο το θραύσμα που σώζεται παντού στη Γάζα από κάποια παλιά, νυχτερινή επιδρομή Η Ιμπτισάμ Αζέμ "αντικρίζει την ιστορία της και ζωγραφίζει μοναδικά τα πρόσωπά της. Και την ίδια στιγμή εκπληρώνει την ουσία της πρόθεσής της να μιλήσει για αυτό που χάνεται κάθε μέρα και περισσότερο. Για τον ίδιο της τον λαό" .

Η συγγραφέας καταγράφει τα βιώματά της, που συνιστούν την ίδια στιγμή ψηφίδα μιας συλλογικής εμπειρίας. Και έτσι ένα μυθιστόρημα δεν αποτελεί μια στείρα παρελθοντολογία, αλλά μια ανακεφαλαίωση της τραγωδίας που ξαναζεί, σαν τάχα να ‘ταν μια τέχνη κάτω από ανανεωτικούς φωτισμούς. Είναι ένας πόλεμος που “εξαφανίζει” κάθε ελπίδα , συνθλίβοντας ότι διασώζεται. Από αυτό το υλικό είναι γραμμένο το “Βιβλίο της Εξαφάνισης”. Ένα ημερολόγιο ζωής που μιλάει με όρους αληθινούς, αφήνοντας λεπτές τούφες από όνειρο να ανοίγουν οδούς διαφυγής εκεί που μαίνεται η ανθρώπινη κόλαση.

Το βιβλίο είναι υποψήφιο για το Διεθνές Booker 2025.

                                                                    Ρωγμή στην ενημέρωση