Ελληνική αντίσταση στους κατακτητές: Η εκτέλεση του αεροπόρου Κώστα Περρίκου που ανατίναξε τα γραφεία της φιλοναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στην κατεχόμενη Αθήνα

ΑΝΤΑΡΤΗΣ ΚΛΕΦΤΗΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙ ΠΑΝΤΑ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΛΑΟΣ

Εκτός από τις μαζικές αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ υπήρξαν και πολλές άλλες μικρότερες οργανώσεις ανά την Ελλάδα που τα μέλη τους αγωνίστηκαν ενάντια στους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές.

Η ιστοσελίδα μας "Ρωγμή στην Eνημέρωση" τιμώντας όλες και όλους τους αγωνιστές, πατριώτες που έδωσαν το αίμα τους για την ελευθέρια της χώρας μας, δημοσιεύει σήμερα ένα άρθρο για τη δράση της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων - ΠΕΑΝ και την ανατίναξη των γραφείων της προδοτικής φιλοχιτλερικής οργάνωσης ΕΣΠΟ - Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση.

ΠΕΑΝ-Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων 

Πώς η Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων - ΠΕΑΝ έθαψε στα ερείπια της προδοτικής ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση), 43 Γερμανούς και 29 Έλληνες που σύχναζαν στη φιλοχιτλερική σφηκοφωλιά.

Στις 4 Φεβρουαρίου του 1943, ο αγωνιστής της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (Π.Ε.Α.Ν), υποσμηναγός Κώστας Περρίκος, τουφεκίστηκε στην Καισαριανή, από τα πυρά γερμανικού εκτελεστικού αποσπάσματος.

Κώστας Περρίκος, αρχηγός ΠΕΑΝ

Είχε καταδικαστεί σε θάνατο για την ανατίναξη των γραφείων της ελληνικής φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ, η οποία στρατολογούσε φιλοναζί Έλληνες για να πολεμήσουν στο πλευρό των Γερμανών.

Η ηρωική πράξη του Περρίκου και των αντιστασιακών συντρόφων του Αντώνη Μυτιληναίου, Σπύρου Γαλάτη και Ιουλίας Μπίμπα ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σαμποτάζ στην κατεχόμενη Ευρώπη, που σήμανε και το τέλος της προδοτικής οργάνωσης.

Η προδοτική ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση) είχε ιδρυθεί το καλοκαίρι του 1941 από τον γιατρό Σπύρο Στεροδήμα. Τα γραφεία της ήταν στον πρώτο και τον δεύτερο όροφο του κτιρίου στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων. Το σημείο το γνώριζαν όλοι, καθώς στα μπαλκόνια της οργάνωσης κυμάτιζαν η γερμανική, η ελληνική, η ιταλική και η ιαπωνική σημαία. Στον τρίτο όροφο του κτιρίου βρίσκονταν στελέχη της γερμανικής Μυστικής Στρατιωτικής Αστυνομίας.

Ο Ουλαμός Καταστροφών της Π.Ε.Α.Ν, στον οποίο πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Κώστας Περρίκος, είχε εκτελέσει με επιτυχία δύο επικίνδυνες αποστολές εναντίον γερμανικών στόχων. Η μία ήταν εναντίον του κτιρίου του Γερμανικού Αναμορφωτηρίου επί των οδών Πατησίων και Βασιλέως Ηρακλείου, που προκάλεσε σοβαρές καταστροφές και τραυματισμούς Γερμανών στρατιωτικών. Επίσης, είχε τοποθετήσει βόμβα και στα γραφεία της προδοτικής Οργάνωσης Εθνικοσοσιαλιστικών Δυνάμεων Ελλάδος (Ο.Ε.Δ.Ε) στην οδό Κατακουζηνού 7, ενώ τα στελέχη της ξυλοφόρτωναν τους μαυραγορίτες, που εκμεταλλεύονταν τους απελπισμένους και πεινασμένους Αθηναίους. 

Στο στόχαστρο της αντιστασιακής οργάνωσης Π.Ε.Α.Ν, δεν άργησε να μπει και η ΕΣΠΟ, που προσπαθούσε να δημιουργήσει την ελληνική λεγεώνα εθελοντών. Έλληνες δηλαδή που θα πολεμούσαν στο Ανατολικό μέτωπο για λογαριασμό του πολυεθνικού τμήματος των Waffen SS.

Τα γραφεία της ήταν στον πρώτο και τον δεύτερο όροφο του κτιρίου, στη γωνία Γλάδστωνος και Πατησίων.

Η ανατίναξη των γραφείων της Ε.Σ.Π.Ο

Η ημερομηνία που επελέγη, ήταν η Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου του 1942, επειδή λόγω αργίας θα ήταν κλειστά τα καταστήματα του ισογείου και τα γραφεία του ημιωρόφου, άρα δεν θα υπήρχαν αθώα θύματα. Η Κυριακή ήταν βολική μέρα, γιατί γινόταν και η εβδομαδιαία συγκέντρωση στελεχών και μελών της ΕΣΠΟ.

Την προηγούμενη ημέρα, ο Αντώνης Μυτιληναίος και ο Σπύρος Γαλάτης μετέβησαν στο σπίτι της Ιουλίας Μπίμπα στο Κουκάκι, όπου ετοίμασαν τη βόμβα με μεγάλη προσοχή. Ήταν ένα δέμα με φυσίγγια δυναμίτιδας (βάρους 10 οκάδων), τυλιγμένο με πισσόχαρτο. Το δέμα τοποθετήθηκε σε μία πάνινη σακούλα, που χρησιμοποιούσε η Μπίμπα για τα ψώνια της, και σκεπάστηκε με χόρτα.

Το κτίριο της ΕΣΠΟ, μετά από τη βομβιστική επίθεση

Το πρωί της επόμενης ημέρας, ο Μυτιληναίος και η Μπίμπα επιβιβάστηκαν στο τραμ από το Κουκάκι και σταμάτησαν στην Ομόνοια. Μετέβησαν στην πλατεία Κάνιγγος, που είχε οριστεί ως τόπος συνάντησης με τους Γαλάτη, Μούρτο, Μιχαηλίδη, Λάζαρη και Στανωτά.

Μετά από παρακολούθηση της περιοχής και των γραφείων της ΕΣΠΟ, που έσφυζαν από κόσμο, ο Περρίκος έδωσε το σύνθημα για την ανατίναξη. 

Η Ιουλία Μπίμπα ειδοποιήθηκε και μετέφερε τη βόμβα μόνη της στην οδό Γλάδστωνος. Την παρέδωσε στον Μυτιληναίο και στον Γαλάτη και έφυγε. Έφτασαν έξω από το οδοντιατρείο. Άφησαν στο πάτωμα τη σακούλα, πέταξαν τα χόρτα και έβγαλαν τη βόμβα από τη σακούλα. Ο Γαλάτης έβαλε έναν ξύλινο πήχη εξήντα εκατοστών διαγωνίως στη γύψινη κορνίζα και ο Αντώνης Μυτιληναίος άναψε το φιτίλι της βόμβας με ένα σπίρτο. Με ψυχραιμία τη σήκωσε και την έβαλε ψηλά, στη γωνία κάτω από το πάτωμα της ΕΣΠΟ.

Όταν ολοκλήρωσαν την αποστολή τους οι αντιστασιακοί βομβιστές μαζί με την ομάδα υποστήριξης αποχώρησαν. Στις 11.57 η περιοχή ταρακουνήθηκε από την εκκωφαντική έκρηξη και επικράτησε πανικός. Οι Γερμανοί σήμαναν συναγερμό, υποθέτοντας ότι πρόκειται για αεροπορικό βομβαρδισμό.

Σκοτώθηκαν 39 μέλη της ΕΣΠΟ και 43 Γερμανοί

Το κτίριο καταστράφηκε ολοσχερώς. Σκάλες, πατώματα και στέγη κατέρρευσαν. Μόνο οι εξωτερικοί τοίχοι έμειναν όρθιοι. Εξαιτίας της έκρηξης προκλήθηκε πυρκαγιά. Ο αρχηγός της ΕΣΠΟ, γιατρός Σπύρος Στεροδήμας, μεταφέρθηκε στον Ευαγγελισμό με καθολικά εγκαύματα, όπου υπέκυψε μετά από τρεις ημέρες. Από τους διερχόμενους πολίτες, μερικοί τραυματίστηκαν ελαφρά, ανάμεσά τους και ένας ιερέας, που όταν έμαθε την αιτία της έκρηξης, είπε «χαλάλι τους». Επί πέντε ημέρες η πυροσβεστική ανέσυρε πτώματα από τα ερείπια. Το πλήγμα για τους κατακτητές ήταν μεγάλο. Η γκεστάπο εξαπέλυσε ανθρωποκυνηγητό, για τη σύλληψη των δραστών.

Στο σπίτι της Μπίμπα κατασκευάστηκε η βόμβα που ισοπέδωσε το κτίριο της ΕΣΠΟ και μάλιστα η ίδια βοήθησε στην κατασκευή της.

Οι συλλήψεις και η εκτέλεση του Κώστα Περρίκου

Μετά το χτύπημα στα γραφεία της ναζιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ, οι Γερμανοί έφθασαν στα ίχνη της ΠΕΑΝ χάρη στη βοήθεια που τους πρόσφερε ένας καταδότης (ρουφιάνος).

Ο προδότης που κατέδωσε τα μέλη της ΠΕΑΝ ήταν ο χωροφύλακας Πολύκαρπος Νταλιάνης. Εκτελούσε χρέη συνδέσμου της ΠΕΑΝ με την κατασκοπευτική οργάνωση «Όμηρος». Ο «Όμηρος» είχε συνεχή επαφή με το Βρετανικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής μέσω ασυρμάτου. Ο Νταλιάνης ανακαλύφθηκε από τον Άγη Βλάχο και τους συναγωνιστές του, στελέχη του «Ομήρου».

Το αποτέλεσμα της προδοσίας ήταν να συλληφθούν από τους Γερμανούς στις 11-11-1942 οι εξής: Περρίκος, Μυτιληναίος, Μπίμπα, Δ. Παπαδόπουλος και Κ. Γιαννάτος. Στη συνέχεια συνέλαβαν στις κατοικίες τους τους: Θ. Σκούρα, Γιάννη, Διονύσιο και Γεράσιμο Κατεβάτη¸ Δ. Παπαβασιλόπουλο, Ν. Αιλιανό, Δημήτρη και Πέτρο Λόη, Αικατερίνη Μπέση και Σ. Γαλάτη .

Οι Περρίκος, Μπίμπα, Μυτιληναίος και Γαλάτης συνελήφθησαν, σ’ ένα από τα κρησφύγετα της οργάνωσης στην Καλλιθέα. Μεταφέρθηκαν στα ανακριτικά γραφεία της γκεστάπο στον Πειραιά, όπου παρά τα φρικτά βασανιστήρια, δεν έδωσαν πληροφορίες στους Γερμανούς.

Ο Αντώνης Μυτιληναίος κατόρθωσε και δραπέτευσε με μυθιστορηματικό τρόπο από τα κρατητήρια της Γκεστάπο Πειραιά και οι Γερμανοί τον επικήρυξαν με το ποσό των 500.000 δραχμών. Στην προσπάθειά του να διαφύγει στη Μέση Ανατολή συνελήφθη από τους Ιταλούς. Κατόρθωσε όμως να δραπετεύσει κατά τη μεταφορά του στις φυλακές Αβέρωφ. Τελικά έφθασε στη Μέση Ανατολή. Ο Αντώνης Μυτιληναίος, τρία χρόνια πριν πεθάνει είχε πει:

«Τη βόμβα την φτιάξαμε στο σπίτι της Ιουλίας Μπίμπα (…). Την έφερε η Ιουλία μέσα σε ταγάρι σκαπασμένη με ραδίκια από την Κάνιγγος και την παρέδωσε σε μένα και τον Γαλάτη. Την τοποθετήσαμε κάτω από το κλιμακοστάσιο, ανάψαμε τα δύο φυτίλια και βγήκαμε στην Πατησίων. Άναψα ένα τσιγάρο που ήταν το σύνθημα ότι όλα πήγαν καλά και έφυγα στο "Αστόρια". Η ώρα ήταν 12 και 5΄ όταν ακούστηκε μια δυνατή έκρηξη που συγκλόνισε όλη την περιοχή. Εκείνη τη στιγμή πετάχτηκε από τη χαρά της η Ιουλία μ’ αγκάλιασε και με φίλησε…. Αν μας έπαιρναν είδηση οι Γερμανοί θα μας εκτελούσαν επι τόπου.»

Η Αικατερίνη Μπέση συνελήφθη και καταδικάστηκε σε 5 χρόνια κάθειρξη. Παρά τα βασανιστήρια που υπέστη, δεν είπε τίποτα. Κρατήθηκε στις φυλακές Αβέρωφ. Πέθανε το 1979.

Ο Νίκος Λάζαρης έφυγε για το βουνό όπου κατατάχθηκε στον ΕΔΕΣ. Το Δεκέμβρη του 1944 συνελήφθη από την ΟΠΛΑ και εκτελέστηκε.

Ο Νίκος Μούρτος συνελήφθη από τους Γερμανούς στα τέλη του 1943, βασανίστηκε και φυλακίστηκε. Στη συνέχεια πήγε στη Μέση Ανατολή.

Η Ιουλία Μπίμπα καταδικάστηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1942 τρεις φορές σε θάνατο και 15 χρόνια φυλάκιση και εκτελέστηκε δια πελέκεως, πιθανόν στη Γερμανία.

Η Ιουλία Μπίμπα

Η θαρραλέα κοπέλα από τη Σάμο κατηγορήθηκε ως εξτρεμίστρια, τρομοκράτισσα για τον ναζί κατακτητή και τον Έλληνα συνεργό του, Την μετέφεραν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης μακριά από την Ελλάδα ώστε να μπορέσουν να την τσεκουρώσουν.

Ο Σπύρος Γαλάτης καταδικάστηκε σε θάνατο και 15ετή φυλάκιση, αλλά η ποινή του μετατράπηκε σε 19 χρόνια καταναγκαστικά έργα. Το Φεβρουάριο του 1944 μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία και παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Ο επικεφαλής του ουλαμού Κώστας Περρίκος καταδικάστηκε από γερμανικό στρατοδικείο της Αθήνας σε θάνατο και μεταφέρθηκε στο κελί Νο12 στις φυλακές Αβέρωφ. Ήταν το κελί των μελλοθανάτων.

Στις 23 Ιανουαρίου 1943, οι Γερμανοί επέτρεψαν στην οικογένεια του Κώστα Περρίκου να τον επισκεφθεί στη φυλακή. Ήταν η τελευταία φορά που τον είδαν η γυναίκα του και τα παιδιά του.

Σε ένα από τα γράμματα που τους έστειλε, έγραφε: «Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες. Αγωνίσθηκα για την πατρίδα μου. Για την δικιά τους πατρίδα αγωνίζονται κι εκείνοι, οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μην μας χωρίσει, αλλά να μας ενώσει, στο μέλλον, με τους σημερινούς αντιπάλους».

«Μαρία μου. Μου μένουν ακόμη λίγα λεπτά ζωής. Και στις τελευταίες μου στιγμές θα σ’ αγαπώ και θα σε θυμάμαι. Φίλησέ μου τ’ αγγελούδια μας. Οι φίλοι μου ας κάμουν το χρέος τους. Πεθαίνω για την Ελλάδα και θυμάμαι την τελευταία στροφή του ύμνου του Μιστράλ: «Κι αν πρέπει να πεθάνουμε για την Ελλάδα, τι θεία δάφνη, μια φορά κανείς πεθαίνει». Εγκαταλείπω τον κόσμο χωρίς μίση και κακίες. Αγωνίσθηκα για την πατρίδα μου. Για την δική τους πατρίδα αγωνίζονται κι εκείνοι οι οποίοι με καταδίκασαν. Θα ήθελα το αίμα μου να μην μας χωρίση αλλά να μας ενώση στο μέλλον με τους σημερινούς αντιπάλους».

Κ. Περρίκος προς Μαρία Περρίκου (σύζυγο), Φυλακαί Αβέρωφ, κελί 12, 4 Φεβρουαρίου 1943, ώρα 5.20΄ π.μ.

Λίγο πριν από την εκτέλεση, οι Γερμανοί αξιωματικοί τον χαιρέτισαν στρατιωτικά. Οι τελευταίες λέξεις που είπε, πριν από την εκτέλεση, ήταν «Ζήτω η Ελλάς».

Η είδηση της ανατίναξης του κτιρίου της ΕΣΠΟ έδωσε θάρρος στους αγωνιζόμενους Έλληνες και έκανε αίσθηση εκτός Ελλάδας. Οι ραδιοφωνικοί σταθμοί Λονδίνου και Μόσχας μίλησαν με ενθουσιασμό για το εγχείρημα, χαρακτηρίζοντάς το ως το μεγαλύτερο σαμποτάζ στην τότε κατεχόμενη Ευρώπη.

Πριν από την ΕΣΠΟ, η ΠΕΑΝ είχε ανατινάξει τα γραφεία της ναζιστικής ελληνικής οργάνωσης ΟΕΔΕ στην πλατεία Κάνιγγος. Η έκρηξη έγινε τον Αύγουστο του 1942 και το εσωτερικό του κτιρίου της ΟΕΔΕ καταστράφηκε ολοσχερώς. Οι συμμετέχοντες στη βομβιστική επίθεση ήταν οι : Μυτιληναίος, Μιχαηλίδης και Μούρτος.

Ο προδότης Νταλιάνης που κατέδωσε διάφορα μέλη της ΠΕΑΝ στους Γερμανούς δεν έμεινε ατιμώρητος. Στις αρχές Δεκεμβρίου του 1942 συγκροτήθηκε έκτακτο στρατοδικείο με μέλη του τον Κιτριλάκη, το Δόβα και το Βλάχο. Βρήκαν ότι υπήρχαν πολλά και σοβαρά ενοχοποιητικά στοιχεία για τον Νταλιάνη και αποφάσισαν να του επιβάλουν την θανατική ποινή, καθώς συνιστούσε απειλή για τον «Όμηρο» και τα υπόλοιπα μέλη της ΠΕΑΝ. Μάλιστα είχε υποσχεθεί στους Γερμανούς ότι θα τους οδηγούσε στην εκ νέου σύλληψη του Μυτιληναίου. Στις 17 Δεκεμβρίου 1942 κάλεσαν τον Νταλιάνη σε ένα υπόγειο καταφύγιο του «Ομήρου» στον οδό Παμίσου. Ο προδότης Νταλιάνης πήγε ανυποψίαστος. Τον περίμεναν ο Βλάχος και διάφορα μέλη του «Ομήρου» (Γιαννακλάρης, Τσούλος, Τζούρος) και τον ανέκριναν. Ο Νταλιάνης ομολόγησε ότι αυτός κατέδωσε τα μέλη της ΠΕΑΝ. Ύστερα από αυτό, οι αντιστασιακοί τον σκότωσαν χτυπώντας τον επανειλημμένα στο κεφάλι με ένα βαρύ σφυρί. Απ’ έξω περίμενε ένα αυτοκίνητο με οδηγό τον Δημήτρη Κτενά, μέλος του «Ομήρου». Έβαλαν το πτώμα στο πορτ μπαγκάζ, το μετέφεραν στη Νέα Σμύρνη και το πέταξαν σε έναν αγωγό αποχέτευσης. Το πτώμα δεν βρέθηκε ποτέ.

……..……………..…………………….……………………

Η Πανελλήνιος Ένωση Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) ήταν αντιστασιακή οργάνωση την περίοδο της κατοχής της Ελλάδας (1941-44). Ιδρύθηκε τον Οκτώβριο του 1941 από τον αξιωματικό της αεροπορίας Κώστα Περρίκο με δημοκρατικό πολιτικό προσανατολισμό. Αρχηγός της ΠΕΑΝ και επικεφαλής του Ουλαμού Καταστροφών της οργάνωσης ήταν ο Κ. Περρίκος. Ο Γεώργιος Αλεξιάδης είχε τη θέση του Γενικού Γραμματέα και του υπεύθυνου Τύπου και Προπαγάνδας.

Ο Ουλαμός Καταστροφών (ΟΚ) της ΠΕΑΝ αποτελείτο από τους ακόλουθους: Κώστας Περρίκος, Αντώνης Μυτιληναίος, Σπύρος Γαλάτης, Παναγιώτης Μιχαηλίδης, Νικόλαος Μούρτος, Νικόλαος Λάζαρης, Σπυρίδωνας Στανωτάς, Ιουλία Μπίμπα, Αικατερίνη Μπέση, Αντώνης Χανιώτης, Ιωάννης Νικολόπουλος, Γεώργιος Παπαγιάννης, Αντώνης Κουμινέας.

Στην ιδρυτική ομάδα συμμετείχαν επίσης οι Ιωάννης Κατεβάτης, Γιώργος Αλεξιάδης, Διονύσης Παπαβασιλόπουλος, Θάνος Σκούρας.

Από τον Απρίλιο του 1942 η ΠΕΑΝ τύπωνε παράνομα την αντιστασιακή εφημερίδα Δόξα.

«Δόξα». Παράνομη εφημερίδα της αντιστασιακής οργάνωσης ΠΕΑΝ

Η ΠΕΑΝ κατάφερε να διακριθεί στις δολιοφθορές (σαμποτάζ). Συγκεκριμένα, η οργάνωση κατόρθωσε να πραγματοποιήσει πολύ αξιόλογες αντιστασιακές ενέργειες και να επιφέρει ισχυρότατα πλήγματα σε ελληνικές ναζιστικές οργανώσεις που συνεργάζονταν με τους κατακτητές.

Η ΠΕΑΝ ωστόσο έμεινε κυρίως γνωστή για το εντυπωσιακό πολύνεκρο σαμποτάζ που πραγματοποίησε το ένοπλο τμήμα της («Ουλαμός Καταστροφών») στα κεντρικά γραφεία της δωσιλογικής και ανοιχτά χιτλερικής ΕΣΠΟ.

Μετά από προδοσία λόγω δωροδοκίας συνδέσμου της ΠΕΑΝ, τα περισσότερα μέλη της ηγεσίας της οργάνωσης συλλαμβάνονται. 

Ο προδότης της οργάνωσης ο χωροφύλακας Πολύκαρπος Νταλιάνης, αφού καταδικάστηκε από «δικαστήριο» της αντιστασιακής οργάνωσης ΟΜΗΡΟΣ, φονεύθηκε από μέλη του «Ομήρου» με σφυριές στο κεφάλι.

Η ΠΕΑΝ μετά τον Περρίκο

Με νέα ηγεσία η ΠΕΑΝ ήλθε σε ρήξη με τον μέντορά της Παναγιώτη Κανελόπουλο, όταν εκείνος προέτρεψε από το Κάιρο τα μέλη της να προσχωρήσουν στο ΕΑΜ. Η νέα ηγεσία απέρριψε την προοπτική ένταξης στο ΕΑΜ και τελικά οδηγήθηκε προς μια περισσότερο συντηρητική τοποθέτηση.

Συνεργάστηκε με την αντιστασιακή οργάνωση ΡΑΝ, μέλη της κατέφυγαν στον ΕΔΕΣ στα βουνά της Ηπείρου, ενώ μετείχε στον Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Συνασπισμό (Π.Α.Σ.) τουλάχιστον από τον Φεβρουάριο του 1944 καθώς τα φοιτητικά στελέχη της είχαν ενταχθεί στον Εθνικό Σύνδεσμο Ανωτάτων Σχολών (Ε.Σ.Α.Σ).

Παράλληλα, αξιόλογος αριθμός μελών της οργάνωσης εντοπιζόταν στην Καλλιθέα όπου υπήρχε ένα είδος εκεχειρίας με τις εκεί ισχυρές τοπικές δυνάμεις του ΕΛΑΣ.

Ανάλογη εκεχειρία υπήρχε και στην περιοχή του Ζωγράφου όπου μέλη της ΠΕΑΝ συνεργάστηκαν για ένα μικρό χρονικό διάστημα με την τοπική ΕΠΟΝ, συγκροτώντας κοινά συνεργεία αναγραφής συνθημάτων.

Αξίζει να αναφέρουμε ότι η ΠΕΑΝ φρόντισε να δώσει ένα μάθημα και στους μαυραγορίτες. Στη Στοά Πεσματζόγλου, διάφοροι μαυραγορίτες υπέστησαν άγριο ξυλοδαρμό από μέλη της ΠΕΑΝ με επικεφαλής τον Νίκο Λάζαρη.

Στις 3 Νοεμβρίου 1943 το Τμήμα Αθηνών του Ουλαμού Καταστροφών της ΠΕΑΝ διενήργησε μεγάλο σαμποτάζ στο Πυριτιδοποιείο. Το σαμποτάζ σχεδιάστηκε από το Χρήστο Μαυρομμάτη και εκτελέστηκε με επιτυχία από την ομάδα του Αντώνη Κουμινέα, αν και ο ίδιος σκοτώθηκε.

Η ΠΕΑΝ από πολύ νωρίς, ήδη από το φθινόπωρο του 1942, άρχισε να δέχεται επιθέσεις από το ΕΑΜ, την ΟΚΝΕ (νεολαία του ΚΚΕ) και το ΚΚΕ. Το εντυπωσιακό σαμποτάζ εις βάρος της ΕΣΠΟ, η ΟΚΝΕ το χαρακτήρισε «προβοκάτσια της Γκεστάπο στην οδό Πατησίων»

Στα Δεκεμβριανά τα μέλη της ΠΕΑΝ πολέμησαν στο πλευρό της κυβέρνησης Παπανδρέου και των Βρετανών ενάντια στον ΕΛΑΣ, κυρίως στα κυβερνητικά τάγματα Εθνοφυλακής, όπου σκοτώθηκαν σχεδόν τα μισά μέλη της οργάνωσης μεταξύ των οποίων ο Νίκος Λαζαρής ως ανθυπολοχαγός του ΕΔΕΣ.

ΠΗΓΗ: mixanitouxronou.gr, stratistoria.wordpress.com, wikipedia

 Ρωγμή στην Ενημέρωση