ΒΥΡΩΝΑΣ: Εγκαταλελειμμένα στη τύχη τους, τα προσφυγικά δρομάκια της πόλης!

Με άρθρο - παρέμβαση 21 Μαρτίου του 2021 στην ιστοσελίδα μας προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τα προσφυγικά δρομάκια που αποτελούν μέρος της κληρονομιάς της πόλης μας και έχουν την δική τους ιστορία, με αφορμή και την συμπλήρωση των 100 χρόνων από την δημιουργία του δήμου μας.

Προσφυγικά δρομάκια στην πόλη

Τα στενά προσφυγικά δρομάκια -σοκάκια που βρίσκονται στα προσφυγικά οικοδομικά τετράγωνα ανάμεσα σε πολυκατοικίες- όσα έχουν απομείνει και δεν έχουν καταπατηθεί από τους εργολάβους, έχουν εγκαταλειφθεί και αφεθεί στην τύχη τους, διαχρονικά από τις δημοτικές αρχές.

Ο Βύρωνας είναι η συνέχεια του πρώτου αστικού συνοικισμού που δημιουργήθηκε στην περιοχή του Παγκρατίου, σε μία έκταση 193 στρεμμάτων.

Το πρώτο τμήμα του συνοικισμού χτίστηκε μεταξύ 1922 και 1923 (αρχική ονομασία: Συνοικισμός Παγκρατίου) ενώ το υπόλοιπο μεταξύ 1924 και 1926 από το Ταμείο Περιθάλψεως Προσφύγων. Στις αρχές του 1923, ιδρύθηκε το Ταμείο Περίθαλψης Προσφύγων (Τ.Π.Π), το οποίο με ελάχιστα οικονομικά μέσα προσπάθησε να στεγάσει πρόχειρα τους πρόσφυγες της Μικράς Ασίας. Λίγο αργότερα, το Σεπτέμβριο του 1923, ιδρύθηκε η Επιτροπή Αποκατάστασης των Προσφύγων (Ε.Α.Π), βάση απόφασης της Γενεύης 29/9/1923.

Οι οδοί που οριοθετούσαν τον αρχικό προσφυγικό συνοικισμό ήταν οι: Κύπρου, Κολοκοτρώνη, Καισαρείας, Βουτζά, Φλέμινγκ, Μεσολογγίου.

Τα σπίτια ομαδοποιούνταν σε οικοδομικά τετράγωνα. Σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο, τα σπίτια ήταν ισόγεια και τοποθετούνταν σε σειρά, με πρόσοψη στο δρόμο. Επιπλέον, όλα τα οικοδομικά τετράγωνα διασχίζονταν από στενά κοινόχρηστα σοκάκια, μέσα στα οποία λειτουργούσαν τα δημοσία πλυσταριά.

O σημερινός Βύρωνας, η πόλη που ζούμε, αποτελεί τον πρώτο αστικό προσφυγικό συνοικισμό στην Ελλάδα

Ο συνοικισμός, στην αρχή, ονομάστηκε «συνοικισμός Παγκρατίου» και χτίστηκε σε μια περιοχή 193 στρεμμάτων, η οποία ήταν ακατοίκητή εκτός από το τμήμα του Κοπανά, όπου υπήρχαν κάποιες στάνες. Στην περιοχή βρίσκονταν επίσης το μοναστήρι της Ανάληψης και το εκκλησάκι του Αγ. Λαζάρου.

Το 99% του συνοικισμού αποτελούνταν από πρόσφυγες που προέρχονταν από την διοικητική περιφέρεια της Σμύρνης. 

Η έκταση παραχωρήθηκε από το υπουργείο Γεωργίας είτε δημόσια, είτε ιδιωτική που απαλλοτριώθηκε. Οι πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν αρχικά σε πρόχειρα καταλύματα και σε ξύλινα παραπήγματα.

Η Επιτροπή Αποκατάστασης Προσφύγων επέκτεινε τον αρχικό συνοικισμό του 1923 με νέες κατοικίες. Το σχέδιο του συνοικισμού εκτός από κατοικίες περιλάμβανε σχολεία, λουτρά, εργαστήρια, πάρκα και κοινόχρηστους χώρους. Ο πολιτικός μηχανικός που εκπόνησε το ρυμοτομικό και τοπογραφικό σχέδιο στον Βύρωνα ήταν ο Γ. Σούλης. Ο συνοικισμός είχε αποχετευτικό δίκτυο, δίκτυο υδροδότησης και ηλεκτρικό ρεύμα.

Στις 29 Απριλίου του 1923 έγιναν τα εγκαίνια του Συνοικισμού Παγκρατίου και παραδόθηκαν οι πρώτες 500 κατοικίες (οι περισσότερες διώροφες). Παρόντες στην εορτή των εγκαινίων ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος, ο Νικόλαος Πλαστήρας, το Υπουργικό Συμβούλιο και η Ιερά Σύνοδος.

Στις 16 Απριλίου του 1924, με επίσημη τελετή, ο συνοικισμός Παγκρατίου μετονομάστηκε σε «συνοικισμό Βύρωνα» προς τιμή του Λόρδου Βύρωνα στην επέτειο των 100 χρόνων από το θάνατό του. Ο «συνοικισμός Βύρωνα» διέθετε πρωτοποριακές για την εποχή υπηρεσίες και δημόσια κτίρια: Διοικητήριο, όπου στεγαζόταν και το ταχυδρομείο, αγορά με είκοσι καταστήματα, μηχανοκίνητο ξυλουργείο, τον πρώτο παιδικό σταθμό στην Ελλάδα, που θεμελιώθηκε από τον πρόεδρο του ΕΑΠ, Χένρι Μοργκεντάου, δημοσία λουτρά κοντά στο άλσος της Αγίας τριάδας, τουρκικό χαμάμ στην πλατεία Δεληολάνη. Επίσης λειτουργούσαν υποτυπώδες νοσοκομείο (εκεί που βρίσκεται σήμερα το παλιό Δημαρχείο) για τις ανάγκες του συνοικισμού, καθώς και δυο κινηματοθέατρα, το Μον Σινέ και η Μαριάννα.

Ο συνοικισμός, παρά τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι πρόσφυγες αναπτύχθηκε. Μέσα σε μια εξαετία (1924-1930) η ΕΑΠ δημιούργησε στο Βύρωνα 1.764 κατοικίες. και το 1934 ανακηρύχθηκε σε αυτόνομο δήμο Βύρωνα, με πρώτο δήμαρχο τον Μικρασιάτη γιατρό, Νικόλαο Φραγκιάδη.

Τα προσφυγικά δρομάκια που αποτελούν μέρος της κληρονομιάς της πόλης μας και έχουν την δική τους ιστορία, εγκαταλειφθήκαν, πολλά καταπατηθήκαν, από εργολάβους και επιτήδειους.

Όσα απομένουν στα προσφυγικά οικοδομικά τετράγωνα ανάμεσα σε πολυκατοικίες, και δεν έχουν καταπατηθεί από τους εργολάβους, έχουν εγκαταλειφθεί και αφεθεί στην τύχη τους, διαχρονικά από τις δημοτικές αρχές.

Όποιος -όποια περπατήσει στα στενά αυτά δρομάκια θα διαπιστώσει ότι είναι εντελώς εγκαταλελειμμένα, βρώμικα, χωρίς φωτισμό, αρκετά αποτελούν εστία μόλυνσης, ενώ σε ορισμένα κάποιοι έχουν βάλει σιδερένιες πόρτες αποκλείοντας την διέλευση των κατοίκων.

Δείτε εικόνες από την κατάσταση που βρίσκονται σήμερα

 

 

 

Εικόνες ντροπής για την δημοτική εξουσία, αλλά και για τους κατοίκους που την ανέχονται. Πολύ περισσότερο για αυτούς τους συμπολίτες μας που εναποθέτουν διάφορα σκουπίδια και αντικείμενα σε αυτά τα δρομάκια. 

Υπάρχουν και ορισμένα, ελάχιστα, που κάποιοι περίοικοι τα συντηρούν, τα διατηρούν καθαρά, αλλά και για... πάρκινγκ.

  

Σε ένα εξ αυτών που βρίσκεται στη οδό Λαοδικείας 2, ο πρώην δήμαρχος Ρογκάκος πριν 20 και πλέον χρόνια μετά από αίτημα των κατοίκων είχε τοποθετήσει δημοτικό φωτισμό. 

 

Τα τελευταία χρόνια η λάμπα είναι σπασμένη και δεν υπάρχει φωτισμός. 

Και ενώ οι περίοικοι το διατηρούσαν καθαρό τις τελευταίες βδομάδες κάποιος/α ασυνείδητος/τη πέταξε στο δρομάκι αυτό άχρηστα αντικείμενα.

Ο δήμος ενημερώθηκε, το ίδιο και ο δήμαρχος, αποτέλεσμα, μηδέν. Μέχρι την Τετάρτη 30 Αυγούστου, παραμένουν στο δρομάκι πεταμένα τα άχρηστα αντικείμενα των «πολιτισμένων» συμπολιτών μας.

Γιατί τέτοια αδιαφορία, για τα στενά προσφυγικά δρομάκια! Δεν είναι μέρος της ιστορίας της πόλης αυτά;

Και αυτοί που μας διοικούν, θα συνεχίζουν να μας μιλούν για την πόλη, την ιστορία της, τον πολιτισμό της.

Γιατί τόση υποκρισία!

Τα στενά αυτά είναι μέρος της ιστορίας και τις πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης μας. Δυστυχώς δεν τα φρόντισε, δεν τα συντήρησε, δεν τα φώτισε ποτέ καμία δημοτική αρχή μέχρι σήμερα.

Όφειλαν να τα καθαρίζουν, να τα συντηρούν, να είχαν στρωθεί και φωτιστεί, να είχαν αναδειχθεί και μετατραπεί σε πλακόστρωτα δρομάκια περιπάτου στην πόλη.

Ας το κάνουν έστω και τώρα, με αφορμή τα 100 χρόνια δημιουργίας του Δήμου Βύρωνα.

Ρωγμή στην Ενημέρωση