ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ: Δύο χρόνια χωρίς τον αγωνιστή του κομμουνιστικού κινήματος, Αλέξη Πάρνη

 

Του Γιώργου Αλεξάτου

Πριν δυο χρόνια, στις 10 Μαρτίου 2023, έφυγε από κοντά μας, στα 99 του, ο λογοτέχνης και αγωνιστής του κομμουνιστικού κινήματος, Αλέξης Πάρνης. Ο Σωτήρης Λεωνιδάκης, όπως ήταν το πραγματικό του ονοματεπώνυμο.

Καπετάνιος λόχου του εφεδρικού ΕΛΑΣ της Αθήνας, τραυματίστηκε στα Δεκεμβριανά. Πολεμικός ανταποκριτής του ΔΣΕ αργότερα, έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στην ΕΣΣΔ, όπου διακρίθηκε για το λογοτεχνικό του έργο.

Το 1955 τιμήθηκε στη Βαρσοβία με το Παγκόσμιο Βραβείο Ποίησης, για το έργο του "Μπελογιάννης".

Το θεατρικό "Το νησί της Αφροδίτης", εμπνευσμένο απ' τον αγώνα του κυπριακού λαού κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας, σημείωσε τεράστια επιτυχία στην ΕΣΣΔ και σε όλη την ανατολική Ευρώπη, με αποτέλεσμα να του επιτραπεί, το 1963, να επιστρέψει στην Ελλάδα.

Πιστός φίλος του Νίκου Ζαχαριάδη, θα μείνει στο πλευρό του και μετά την καθαίρεσή του και τη διαγραφή του από το ΚΚΕ. "Είμαι Κρητικο-μανιάτης, δεν προδίδω τους δικούς μου", είπε στον Σοβιετικό αξιωματούχο που τον κάλεσε να εξηγήσει αυτή του την τοποθέτηση.

Συνάμα, κράτησε κριτική στάση απέναντι στον "υπαρκτό σοσιαλισμό", που εκφράστηκε και με τα έργα του "Ο διορθωτής" και "Μια Πράγα στον καθένα". Παραμένοντας μέχρι το τέλος της ζωής του κομμουνιστής.

Αθάνατος!

.......

Αλέξης Πάρνης 

Έφυγε όρθιος -και σωματικά και πνευματικά- αφού αιτία του θανάτου του ήταν ο τραυματισμός του στο ισχίο λόγω πτώσης ενώ περπατούσε στη γειτονιά του, τα Γλυκά Νερά Αττικής.

Ο Aλέξης Πάρνης (κατά κόσμον Σωτήρης Λεωνιδάκης) γεννιέται το 1924 στον Πειραιά. Αποφοιτά από το Α’ Γυμνάσιο (Ιωνίδειο Σχολή) το 1942, όταν η Ελλάδα βρίσκεται πλέον κάτω απ’ τη ναζιστική κατοχή. Πριν ακόμα οργανωθεί στην εαμική Aντίσταση, κρύβει και σώζει μαζί με τον πατέρα του μια εβραϊκή οικογένεια. Για την πράξη τους αυτή το Ίδρυμα Γιαν Βάνσεν θα τιμήσει και τους δύο μεταγενέστερα με τον τίτλο «Δίκαιος των Eθνών».

Σε ηλικία είκοσι χρόνων, πήρε μέρος ως καπετάνιος εφεδρικού ελασίτικου λόχου στην τελευταία μάχη εναντίον των Γερμανών στο Περιστέρι (Γέφυρα Kολοκυνθούς, 12/9/1944). 

 Στα Δεκεμβριανά τραυματίζεται σοβαρά, πολεμώντας την αγγλική επέμβαση. Έζησε ως πολιτικός πρόσφυγας στη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουμανία.

Την περίοδο 1945-1949, υπηρετεί στο Δημοκρατικό Στρατό ως πολεμικός ανταποκριτής του Γενικού Αρχηγείου, στην εφημερίδα Προς τη νίκη. Η στήλη του, σχεδόν καθημερινή, φέρει τον τίτλο: «Είμαι μαχητής του Δημοκρατικού Στρατού».

Από το 1949 ως το 1962 έζησε στη Σοβιετική Ένωση όπου σπούδασε στο Λογοτεχνικό Ινστιτούτο Μαξίμ Γκόρκι της Μόσχας.  

Το 1960 ανεβαίνει στο «Μάλι Τεάτρ» της Μόσχας το θεατρικό έργο του Το νησί της Αφροδίτης, το οποίο για δύοχρόνια παίζεται σε 175 θέατρα της ΕΣΣΔ και των υπόλοιπων Λαϊκών Δημοκρατιών. Το 1963 παρουσιάζεται και στην Ελλάδα από την Κυβέλη στο ΚΘΒΕ, ενώ το 1969 γίνεται ταινία με πρωταγωνίστρια την Κατίνα Παξινού.  

Το 1966, έχοντας πλέον επαναπατριστεί, ο Αλέξης Πάρνης παρουσιάζει το σατιρικό μυθιστόρημα Ο Διορθωτής. Το έργο μεταφράζεται το 1981 στα αγγλικά και ο κριτικός Τόμας Χάιντ γράφει στη Σάντει Τέλεγκραφ: «Ο Διορθωτής πρέπει να γίνει υποχρεωτικό ανάγνωσμα για όλους τους επαναστάτες στη Γη».

 

Το 1967 ανεβαίνει στο Θέατρο Ο’ Νιλ, στο Πλέι Χάουζ της Μασαχουσέτης, το δράμα του Λεωφόρος Πάστερνακ. Οι κρίσεις για το έργο, το σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς είναι εγκωμιαστικές. Μερικά χρόνια αργότερα, η Λεωφόρος Πάστερνακ κυκλοφορεί και σε μυθιστορηματική εκδοχή.

Άλλα έργα: Μια Πράγα στον καθένα, Ο Κινηματίας, Ο Μαφιόζος (μυθιστορήματα), Σπορά Ελπίδας (νουβέλες), Φτερά Ικάρου, Λευκή Κηλίδα, Ανοιχτός Λογαριασμός (θεατρικά) κ.ά.

Βιβλία του και θεατρικά του έργα έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες: ρωσικά, αγγλικά, κινεζικά, γαλλικά, γερμανικά, πολωνικά, τσεχικά, βουλγαρικά κ.ά. Ο ίδιος έχει ανθολογήσει κι έχει μεταφράσει σημαντικούς Ρώσους ποιητές στον τόμο Ανθολογία ρωσικής ποίησης. Επίσης, έγραψε τα σενάριασε τηλεοπτικές σειρές που γνώρισαν τεράστια απήχηση: Λεηλασία μιας ζωής (1978) και Το φως του αυγερινού (1981).

 Τα τελευταία πεζογραφήματά του είναι η «Η οδύσσεια των διδύμων» (2009), «Ο άλλος εμφύλιος (2014) και «Ο ρυθμός του κόσμου» (2018), ενώ έχει επίσης εκδοθεί η λεγόμενη «Ρωσική τριλογία» του με τρία μυθιστορήματα («Διορθωτής», «Λεωφόρος Πάστερνακ» και «Μια Πράγα στον καθένα».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το «Γεια χαρά, Νίκος» (2011, εκδ. Καστανιώτη) μια λυρική αυτοβιογραφία του με κεντρικό άξονα την αλληλογραφία του με τον καθαιρεμένο και εκτοπισμένο στη βόρεια Ρωσία Νίκο Ζαχαριάδη στον οποίο συμπαραστάθηκε ηθικά και υλικά «στα δύσκολα».

                                  

                                                                                Ρωγμή στην ενημέρωση